Avrupa yeşil başkenti göstergeleri bağlamında Eskişehir`de sürdürülebilir kentsel hareketlilik üzerine bir inceleme

Abstract

Sοn yıllarda, çevre ve iklim değişikliği kοnusundaki artan endişeler, yoksunluk, toplumlar arasındaki eşitsizliğin artması ve toplumsal eşitsizliklerin getirdiği gerilimler, sürdürülebilir kalkınmayı gündeme getirmiştir. Bu endişelerden dolayı ulusal ve uluslararası kurumlar, pοlitika yapıcılar, akademisyenler vs dünya çapında sosyal ve çevresel sürdürülebilirliğe gösterilen ilgiyi artırmışlardır. Bu endişeler, genel olarak kent topluluklarındaki veya kentlerde yaşayan insanlardan duyulmaktadır. Kentsel hızlı gelişim, sosyal, ekonomik, kültürel, politik, çevresel vs insan hayatının çeşitli boyutlarını ve çevreyi etkilemiştir.Bugün dünya nüfusunun %55'i kentsel alanlarda yaşamaktadır. Bu oranın 2050 yılına kadar %66'ya çıkması beklenmektedir. Bu hızlı ve plansız kentleşme süreci, doğal kaynakların bozulmasına ve tükenmesine ve kent sakinlerinin fiziksel ve ruhsal sağlıklarını tehdit eden başlıca neden olarak gösterilmektedir. Üçüncü milenyumun ana sloganı olarak `sürdürülebilir kalkınma` düşüncesinin ortaya çıkması, kentlerin biyosfer üzerindeki etkilerinden ve insan hayatının çeşitli boyutlarından kaynaklanmaktadır. Kentler ve Kentleşme süreci göz önüne alınmadan, sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma hakkında tartışma yapmak anlamsızdır. Kentler dünyadaki istikrarsızlığın ana nedenlerinden biridir. Aslında, kentsel ve küresel sürdürülebilirlik tek bir kavramdır. Buna göre, kentlerin doğal karmaşıklığı ve çeşitli etki boyutları nedeniyle, kentsel sürdürülebilirliğin sağlanmasında kilit faktörlerin bilinmesi gereklidir. 2000'li yıllarda Avrupa Birliği (AB) kentlerinde yaşam kalitesini arttırmak için sürdürülebilir ve entegre planlama yaklaşımı benimsenmiştir. Bu nedenle 2009 yılında Sürdürülebilir Kent İçi Hareketlilik Planları (SUMP), Avrupa Komisyonu'nun Kent İçi Hareketlilik üzerine hazırlanan Eylem Planında yeni bir planlama yaklaşımı olarak sunulmuştur. 2010'da AB Konseyi SUMP geliştirilmesi yönündeki desteğini açıklamıştır. Rekabet Edebilirlik ve İnovasyon Yürütme Ajansı ve Avrupa Komisyonu'nun (EACI) 2010-2013 yılları arasındaki ortak çalışmalarının sonucu `SUMP Geliştirme ve Uygulama Kılavuzu` geliştirilmiştir. Bu kılavuz SUMP hazırlığına dahil olan paydaşlar, yerel yönetimler, kent içi ulaşım ve hareketlilik uygulayıcılarına destek sağlamak için geliştirilmiştir. Şu anda tüm dünyada benimsenmeye başlanan bu planlama yaklaşımı ilk olarak AB şehirlerinde kent içi ulaşım problemlerini çözmek, Avrupa İklim ve Çevre Hedeflerine ulaşmak ve sürdürülebilir ulaşım türlerine geçişi sağlamak için uygulanmıştır. Geleneksel ulaşım planları yerine SUMP insana odaklanarak katılım, entegrasyon ve değerlendirme süreçlerini kapsamaktadır. SUMP kentlerin zaman içerisinde geçirdiği değişimler doğrultusunda sürekli değişen planlardır, geliştirilmesi ve uygulanması kentlerin mevcut planlarıyla uyumlu şekilde yapılmalıdır.Bu çalışmada sürdürülebilir kentsel kalkınma kavramı araştırılmış olup; Avrupa Yeşil Başkenti Göstergeleri, 2016 ve 2019 Avrupa Yeşil Başkent Ödülünü kazanan Oslo ve Ljubljana kentleri teorik olarak ele alınmış ve en son olarak Türkiye Cumhuriyeti'nin Eskişehir kenti, Avrupa Yeşil Başkenti Ödülü ''Sürdürülebilir Kent İçi Hareketlilik'' (AYBÖ ikinci göstergesi) göstergesine göre incelenmiş ve sonuca varılarak değerlendirilme yapılmıştır.

In recent years, increasing concerns about the environment and climate change, poverty, increasing inequality between societies and tensions caused by social inequalities have brought sustainable development to the agenda. Due to these concerns, national and international institutions, political makers, academicians, etc. have increased the interest in social and environmental sustainability. These concerns are generally heard from people living in cities or in urban communities. Urban rapid development has affected various aspects of human life and the environment, social, cultural, cultural, environmental, etc.Today, 55% of the world's population lives in urban areas. This is expected to reach 66% by 2050. This rapid and unplanned urbanization process has been shown to be the main reason that threatens the depletion of natural resources and the physical and mental health of the inhabitants. While the concept of sustainability is a relatively new idea, the movement as a whole has roots in social justice, conservationism, internationalism and other past movements with rich histories. By the end of the twentieth centuries, many of these ideas had come together in the call for 'sustainable development.In the 2000s, a sustainable and integrated planning approach has adopted to improve the quality of life in the European Union (EU) cities. For this reason, in 2009 Sustainable Urban Mobility Plans (SUMP) has presented as a new planning approach in the European Commission's Action Plan on Urban Mobility. In 2010, the EU Commission has announced thier support for the development of the SUMP. The guidelines stem from a review of existing documents and a thorough consultation process of experts across Europe organised between 2010 and 2013 as part of a service contract for the European Commission. This guide has been developed to provide support to local authorities, urban transport and mobility practitioners involved in SUMP preparation.This planning approach, which is now being adopted all over the world, firstly has been applied to solve urban transport problems in EU cities, to achieve the European Climate and Environment Goals and to ensure the transition to sustainable modes of transport. Instead of traditional transport plans, SUMP focuses on people, involving participation, integration and evaluation. SUMP is a constantly changing plan in line with the changes that cities have undergone over time, and their development and implementation should be done in accordance with the existing plans of the cities.In this study, the concept of Sustainable Urban development has taken theoretically European Green Capital Indicators, 2016 and 2019 European Green Capital Award winner in Oslo and Ljubljana have been theoretical and Eskisehir city finally the Republic of Turkey, the European Green Capital Award '' Sustainable Urban Mobility '(AYBÖ second indicator) indicator and the results were evaluated.In this study, the concept of Sustainable Urban development and European Green Capital Award 2016 and 2019 winners Oslo and Ljubljana has investigated theorically according to European Green Capital Award indicators. In section 4 Eskişehir city in Turkey has investigated and as the result of this investigation in the section 5 we compare SUMP in Eskişehir with EGCA winners in Europe.