1968 kuşağı romantizminin 52. yılında İtalyan, Fransız ve Türk sinemasının toplumsal, ekonomik ve siyasi değişimler ile sanata yansıması

Abstract

Devrimler ve savaşlar her zaman birbirini kollayarak ilerlemiş, kapitalizmin çelişkilerinden ve aynı topraklardan doğmuşlardır. Dünyada hem kapitalist hem sosyalist düzeni tehdit eden ve simge haline gelmiş iki önemli tarihten bahsedilirse biri; '1789 Fransız Devrimi', diğeri '1968 Öğrenci Hareketleridir. Fransız Devrimi dünyaya yön veren koca bir felsefi ve siyasi boyutu oluşturmuştur. Devrim toplumu aydınlatmış ve düşünce biçimini değiştirerek köklü değişimlere yol açmıştır. Aydınlanma düşünceleri ile birlikte Descartes, Montesquieu gibi düşünürler akla ve özgür düşüncelere atıflarda bulunmuşlardır. Bu dönemde burjuva halk devriminin tüm düşünsel alt yapısını oluşturmaya çalışan Diderot, Rousseau, Voltaire gibi yazarlarda modern dönem aydınlanmasının önünü açarak öncülük etmişlerdir. Devrim ile düşünce yapısı dünyada beklenmedik noktalara ulaşarak yeniçağ kapanmış ve yakınçağ başlamıştır.Bir diğer önemli tarih ise 1968 öğrenci hareketleri bilindiği gibi birçok ülke bağlamında sadece gençlik olayları olmamıştır. Bir toplumsal uyanış olayı olarak yaşanmıştır. Dünya tarihinde kültürel yaşamı derinden etkileyen, dipten gelen ve dalga gibi gelişen olaylar silsilesine dönüşerek yeni açılımlara ivme kazandıran idealist ve hayalperestlerin dönemini oluşturmuştur. 1968 Mayıs olayları hem eğitim hem de toplumu büyük ölçüde dönüştürmek için dayanışma mücadelesi veren öğrencilerin ve işçilerin kalıcı imajını yaratmış, romantik bir başkaldırı felsefesi olgusuna dönüşmüştür. Ve gerçek olan şu ki bir daha 68 yılı olmayacak; bizlerde olmak üzere yeni kuşaklara baktığımda coşku ve duygu yönünden çok eksik kalıyoruz. 68 kuşağı yerleşik kurallara tabulara ve dogmalara karşı bir uluslararası isyancı hayalperest hareketin kurulmasına yol açarak kendi içlerinde bölünmüş ve farklı yollarla mücadelelerini sürdürmüş olsalar bile genel ortak paydaları her zaman proletaryayı, burjuvazinin prangalarından kurtarabilmek ve toplumun aydınlanmasını sağlayarak özgürleştirmek olmuştur.47'lilerin coşkusu yeniyi ve söylenmeyeni yakalamanın sezgisine dayanmıştır. Dönem içinde pek çok kuşak farklı koşullarda farklı biçimlerde ama aynı amaçların peşinde koşmuşlar büyük idealleri bağımsızlık demokrasi ve sosyalizm gerçek oluncaya kadar özgürce bu hareketi sürdürebilmek istemişlerdir fakat istediklerini elde edememişlerdir. Dünyada 68 kuşağı hareketleri sanatın her alanına politik dil ve biçimini yerleştirecek bir cesaret oluşturmuş ve dönem içerisinde sanatın her şekilde siyasetin içinde olduğunu ve uslu olmadığını, direnişçi ve devrimci gücünü göstermişlerdir. Bu çalışmada 1968 kuşağı romantizm çerçevesinde toplumsal, siyasi ve sanat değişimleri ile İtalyan, Fransız ve Türk sinemasının aralarındaki benzerliklerin ve farklılıkların öne çıkan mesajlarını, ortak söylemlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Özellikle ele alınan İtalyan yeni gerçekçilik, Fransız yeni dalgası ve Türk sinemasında ulusal sinema ve toplumsal gerçekçilik hareketleri benzer bir ideoloji üzerine kurulmuş ve anti-emperyalist bir tavır takınmıştır. Bahsedilen sinema hareketleri çoğu benzer literatürlerden etkilenmiş ancak ana akım sinemanın kalıplarına karşı çıkmaları ve bunun yerine konulabilecek yeni sinema manifestoları yaratma yönünde teşvik edici olmuşlardır. Dünyada etkili olmuş üç önemli sinema hareketi de 60'lı ve 70'li yılların siyasal gerçeklerinin toplumsala nasıl yansıyacağını gösterilme yönünde önemli bir kapı açmıştır.

Revolutions and wars have always progressed by looking out for each other, born out of the contradictions of capitalism and from the same land. One of the two important histories that threatened the capitalist and socialist order in the world and became iconic are; the 1789 French Revolution and the 1968 Student Movement. The French revolution formed a huge philosophical and political dimension that shaped the world. The revolution enlightened society and changed the way of thinking and led to fundamental changes.Along with thoughts of enlightenment, thinkers like Descartes and Montesquieu referred to reason and free thought. In this period, writers such as Diderot, Rousseau and Voltaire tried to form the entire intellectual infrastructure of the bourgeois people's revolution they pioneered by paving the way for modern period enlightenment. With the revolution, the thinking structure reached unexpected points in the world and the new age was closed and the modern era started.Deeply affecting cultural life in world history, it has formed the period of idealists and dreamers who have accelerated new expansions by turning into a series of events coming from the bottom and developing like waves. The May 1968 events created the permanent image of students and workers struggling for solidarity to transform both education and society to a large extent, has become a phenomenon of romantic rebellion philosophy. And the truth is, there won't be any more 68 years; when we look at new generations, including us, we are very lacking in terms of enthusiasm and emotion. Even if they are divided within themselves and continue to struggle in different ways, leading to the establishment of an international rebel dreamer movement against established rules, taboos and dogmas, the generic common denominator is always the proletariat, the liberation of the bourgeoisie by ensuring the enlightenment of society.The enthusiasm of the 47s was based on the intuition of capturing the new and the unspoken. During the period, many generations have pursued the same goals in different forms in different conditions, their great ideals wanted to be able to freely pursue this movement until independence democracy and socialism came true, but they did not get what they wanted. 68 generations' movements around the world have created a courage to place political language and form in every field of art and during the period they showed that art was in politics in every way and showed its resistance and revolutionary power. In this study, 1968 generation within the framework of romance, social, political and art changes it is aimed to reveal the prominent messages and common discourses of the similarities and differences between Italian, French and Turkish cinema. In particular, the Italian New Realism, French New Wave and Social Realism movements in Turkish Cinema were based on a similar ideology and adopted an anti-imperialist attitude. Many of these cinema movements have been influenced by similar literature, but have been encouraging them to challenge the patterns of mainstream cinema and to create new cinema manifestations that can be replaced. The three important cinema movements in the world have opened an important door to show how the political realities of the 60s and 70s will be reflected to the society.