Özel eğitime gereksinimi olan çocukların anne babalarının bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin evlilik uyumuna etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, özel eğitime gereksinimi olan çocukların anne babalarının bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin evlilik uyumuna etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, İstanbul ilinde yaşayan Sultangazi ve Bakırköy ilçesindeki üç rehabilitasyon merkezinde özel eğitim alan çocuğa sahip amaçlı örneklem yöntemiyle seçilmiş ebeveynlerden oluşmuştur. Bu çalışma 188 kadın, 55 erkek toplam 243 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aşamasında örneklem grubuna, Demografik Bilgi Formu, Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği ve Evlilikte Uyum Ölçeği uygulanmıştır. Demografik değişkenler ile kullanılan ölçekler arasındaki ilişkiyi elde etmek için t-testi ve tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA), pearson korelasyon analizi ve doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda, demografik değişkenlerden; eğitim durumu aylık gelir düzeyi, aile desteği, çocuk sayısı, evlilik süresi ve aile tipinin evlilik uyumunu yordadığı, cinsiyet, yaş, çalışma durumu, aylık gelir düzeyi, aile tipi, çocuk sayısı, aile desteği ve çocukların tanı grubununda bilişsel duygu düzenleme startejilerini yordadığı sonucu elde edilmiştir. Elde edilen bulgular, evlilikte uyum ile bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin ilişkili olduğunu göstermiştir. Kendilerini ve diğerlerini daha az suçlama eğiliminde olan, özel eğitim alan çocuğun sorunlarına odaklanan ve var olan durumu daha az felaketleştiren katılımcıların daha yüksek evlilik uyumuna sahip olduğu anlaşılmaktadır. Aynı süreçte, özel gereksinimli çocuğun bakımı konusunda destek alan katılımcıların da evlilik uyumunun yüksek olduğu saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: özel eğitim, özel eğitim gereksinimli çocuk, bilişsel duygu düzenleme, evlilik uyumu

In this research it is intended to examine the affects of cognitive emotion control strategies on marriage for parents who have children with special needs. The research is consisted of purposive sampling selected parents whose children with special needs receıve special education in a rehab center in Sultangazi and Bakirkoy, Istanbul. Our study has been carried out with 188 female, 155 male, total 243 participants. During the phase of data collection, demographic information form, cognitive emotion control scale and marital adjustment scale have been applied to the sample group. T-test an one way ANOVA have been used together with Pearson correlation analysis and linear regression analysis in order to examine the relation between the demographic variables and the scales. As a result of collected evidence it is concluded that demographic variables such as educational status, level of income, family support, number of children, marriage span and type of family determine the marital adjustment and demographic variables such as gender, age, job status, level of income, family type, number of children, family support and diagnostic group of the children determine the cognitive emotion control strategies. The collected evidence showed that marital adjustment is correlated with cognitive emotion control strategies. It is proved that participants who intend to accuse themselves and others less, focus on the problems that their child with special needs is facing and dramatising the existing situation less, are the ones who have more harmony in their marriage. During this process it is also determined that participants who receive support about their child's care have more harmony in their marriage.Keywords: Child with special education requirements, cognitive emotion control strategy, marital adjustment