Bizans`tan Osmanlı`ya şenlikler, törenler ve Cihat Burak resmine yansıması

Abstract

Tez kapsamında yaşadığımız coğrafyanın, antik ritüellerden iktidarı toplumun benimsemesine uzanan sürecinde, şenlikler ve törenlerin, Cihat Burak'ın resminde sanata yansıması ele alınmıştır.Tezin ilk bölümünde şenlik ve tören kavramları açıklanmış,Antik Yunan toplumunda Dionysos adına düzenlenen eğlence ve dansın bir araya geldiği ritüel ele alınmıştır.Yeniden doğuşu simgeleyen Dionysos şenliklerinden, Yunan tragedyasına ve komedyalara uzanarak, kendinden sonraki uygarlıklara iktidarın meşruiyetinde temsiliyet olgusu miras bırakan tarihsel sürece değinilmiştir.Bizans ve Osmanlı imparatorluklarının kültürel zenginlikleriyle harmanlanmış İstanbul ve şenlikleri tezin ikinci bölümünde ele alınmıştır. Yaşadığımız toprakların, Bizantion adlı küçük yerleşimden, bir Doğu Roma kenti olan Konstantinopolis'e ve Osmanlı'nın İstanbul'una uzanan yolculuğu ona büyük bir simgesel olgular hazinesi aktarmaktadır.Bu çalışmada, ilk önce hipodrom/atmeydanı olarak adlandırılan alanda yapılan şenlik ve törensel etkinlikler,iktidarın ve halkın buluştuğu bir arena olarak, toplumsal yaşamdaki iktidar olgusunun bir yansıması olarak ele alınmıştır.Bizans ve Osmanlı şenliklerinde görülen ortak simgeselliklere değinilmiş, Osmanlı şenliklerinin kaydedildiği sûrnâmeler ve bu gelenekte yer alan minyatürlerin belgesel niteliği taşıyan bakış açısıyla, şenlik ve törenler üzerinden geleneksel sanatlara bir pencere açılmıştır. Şenlik ve tören olgularının günümüze uzanan tarihsel yolculuğunda,Modern Cumhuriyet'in temsiliyet törenleri niteliğine bürünen Cumhuriyet Bayramlarınadeğinilmiş, iktidar, güç, otorite kavramlarının yeniden değerlendirildiği günümüz toplumuna uzanılmıştır. Bütün bu tartışmaların toplandığı ve birleştiği tezin son bölümünde; Osmanlı'da doğan, tarih bilincine sahip, geleneksel sanatlara duyarlı bir Cumhuriyet sanatçısı olarak Cihat Burak ve Onun resimlerindeki şenlikli anlatı incelenmiştir. Bu çalışmada incelenen yönüyle sanatçı, geçmiş kültürlere gönderme yaptığı imgelerinin yarattığı kendi şenlik alanında, iktidarın söylemek isteyip de söyleyemediklerinin gizlendiği, bir sergi alanı yaratmaktadır.Cihat Burak'ın eserlerinde, mizahçı kişiliğiyle figür ressamlığı arasında denge kurabilen anlatısına bir yolculuk yapılmış,sanatçının seçilen eserlerinde,şenlik ve törenler üzerinden iktidar olgusuna ve toplumsal hayattaki yansımasına yer verilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler:Şenlik, Tören, Bayram, Kent meydanı, İktidar, Eleştiri

In this thesis, the practice of antic rituals, festivals and ceremonies as methods of implantation of political power towards the society in our geography and their reflection in art as seen in the Cihat Burak's paintings have been explored.In the first part of the thesis, the terms festival and ceremony have been explained and the rituals that combine the entertainment and dance attributed to Dionysos in Ancient Greek society have been discussed. From the Dionysos ceremonies that symbolize the rebirth, to Greek tragedy and comedy, the historical period as a legacy of political representation of power for forthcoming civilizations have been further established.In the second part of the thesis, Istanbul, the heart of cultural richness of Byzantine and Ottoman Empires, and it's festivals have been discussed. Istanbul's symbolic treasure is attributed to the journey from small Byzantine settlement to Eastern Roman city, Constantinople to today's Istanbul. In this paper, the ceremonies and festivals located in the hippodrome where the government meets the public, have been explored as the reflection of ruling power on the society.Furthermore, the mutual symbols seen in Byzantine and Ottoman festivals have been pointed out. The albums that recorded ottoman festivals and miniatures that are acknowledged as official documents have opened a window for traditional arts. Lastly, regarding the historical journey of festival and ceremony phenomenons, the Republic Day celebrations, embodiment of Modern Republic ceremonies, have been mentioned along with the today's society which reevaluated the terms: government, power and authority.In the last part of the thesis, Cihat Burak, the Republic artist with respectable historical knowledge and sensibility towards traditional arts, and his paintings that portray the festive mood have been studied. In his own festive world, created by the images referring to ancient cultures, Cihat Burak establishes an exhibition in which he covertly expresses the issues that cannot be uttered by the political power. The balance between Burak's humorous personality and his figurative paintings has been further revealed and the ruling power phenomenon and its reflection on public society in the selected art works by the renowned painter have been explained.Keywords: Festival, Ceremony, Feast, Public square, government potency, Criticism.