Kriz yönetimi ve psikolojik sermaye arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı; öğretmenlerin kriz yönetimi ve psikolojik sermayealgı düzeylerini belirlemektir. Bu amaç kapsamında, öğretmenlerin kriz yönetimindepsikolojik sermaye düzeyleylerinin cinsiyet, yaş, okuldaki hizmet süresi ve yönetimşekli değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiş, krizyönetimi algısının psikolojik sermaye algısına olan etkisi araştırılmıştır. Araştırmabetimsel-ilişkisel tarama modelinde ve nitel türde karma bir araştırmadır.Araştırmanın evreni 2013-2014 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Sancaktepeilçesinde bulunan ilkokullarda görev yapan öğretmenlerdir. Araştırmada basittesadüfiörnekleme yoluyla örneklem seçilmiştir. Araştırma 279 öğretmendentoplanan verilerle yapılmıştır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla, öğretmenlerindemografik bilgilerini içeren ve bu araştırmanın amacına uygun olarak araştırmacıtarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, `Kriz Yönetimi Ölçeği` ve `PsikolojikSermaye Ölçeği` kullanılmıştır.Araştırmanın nitel deseni kapsamında öğretmenlerin kriz yönetimi vepsikolojik sermayelerine ilişkin görüşlerini ortaya koymaya yönelik nitel araştırmayöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır.Bu araştırmada toplanan verilerin çözümlenmesinde SPSS 21 istatistikprogramı kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde, ortalama,parametrik fark testleri ve regresyon analizi testleri kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin kriz yönetimi algıları genelortalamada ve tüm alt boyutlarda orta düzeydedir. Kadın öğretmenlerin kriz yönetimialgıları, erkek öğretmenlerden yüksek bulunmuştur. 41-45 yaş grubunda bulunanöğretmenlerin kriz yönetimi algıları, 31-35 yaş, 36-40 yaş ve 22-30 yaş grubundabulunan öğretmenlere göre anlamlı bir şekilde daha yüksektir. 16 yıl ve üzeri kıdemesahip öğretmenlerin kriz yönetimi algı düzeyi, 11-15 yıl ve 6-10 yıl kıdeme sahipöğretmenlere göre anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur.Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri genelortalamada ve tüm alt boyutlarda orta düzey olarak belirlenmiştir. Kadınöğretmenlerin psikolojik sermayeleri, erkek öğretmenlerden yüksek bulunmuştur.41-45 yaş grubunda yer alan öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri, 22-30 yaş,31-35 yaş ve 36-40 yaş grubunda yer alan öğretmenlere göre, anlamlı şekilde dahayüksektir. 16 yıl ve üzeri kıdeme sahip öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyi, 11-15 yıl, 6-10 yıl ve 0-5 yıl kıdeme sahip öğretmenlere göre, anlamlı olarak dahayüksektir.Araştırmada, öğretmenlerin kriz yönetimi ve psikolojik sermaye algılarıarasındaki ilişki incelenmiş, kriz yönetiminin psikolojik sermayenin anlamlı biryordayıcısı olmadığı belirlenmiştir. Araştırmanın nitel kısmı kapsamında yapılangörüşmelerde, öğretmenlerin 18'i kriz yönetimi ve psikolojik sermaye anlamındaolumsuz görüş bildirmiştir.Anahtar Sözcükler: Kriz, kriz yönetimi, psikolojik sermaye, özyeterlik,umut, iyimserlik, öğretmen.

The main objective of this study is to determine the levels of teachers' crisismanagement and psychological capital. Within the scope of this aim, it wasexamined whether or not the level of teachers' perceived crisis management andpsychological capital significantly differ or not, according to the following variables;sex, age, years in service and type of school management. Furthermore, the impact ofcrisis management on psychological capital has been investigated. Mixed researchtechniques - descriptive, correlational and qualitative- were used. The researchconsists of the teachers who are working at primary schools in Sancaktepe district inIstanbul province, during the academic year of 2013-2014. The sample of the studywas selected by using stratified simple random sampling technique. Data werecollected from 279 teachers. In order to collect the research data, several instrumentswere used; for gathering demographic information about the teachers, a PersonalInformation Form was prepared. Furthermore, `Crisis Management Scale` and`Psychological Capital Scale` were used in order to measure the teachers' crisismanagement and the psychological capital levels respectively.In order to collect the qualitative data for determining teachers' views aboutcrisis management and psychological capital, a case study, which is a qualitativetechnique most commonly used in such researches, was designed. In other words,interview techniques were used.To analyze research, data frequency, percentage, mean scores, parametrictests and regression analysis techniques were used in SPSS version 21 for windows.The study has indicated that teachers' average crisis management score ingeneral as well as in all subscales were moderate. Furthermore, the data has shownthat crisis management scores of teachers differed significantly according to sex.Crisis management scores of female teachers were found significantly higher thanmale teachers. With relation to age, crisis management scores of 41-45 years oldteachers were found significantly higher than those of 31-35, 36-40, and 22-30 yearsold groups. The study has confirmed that crisis management mean scores of teachers who have been working for 16 and above years were significantly higher than thoseof teachers who have been 0-5, 6-10, and 11-19 years in service.The result has underlined that teachers' psychological capital perception levelin general as well as in all subscales were moderate. Psychological capital scores offemale teachers were found significantly higher than male teachers. With relation toage, psychological capital mean scores of 41-45 years old teachers were foundsignificantly higher than those of 22-30, 31-35, and 41-45 years old groups. Theresult further signifies that psychological capital mean scores of teachers who havebeen working for 16 and above years was significantly higher than those of teacherswho have been working for 11-15, and 6-10 and 0-5 years.The data has also underscored that there was not a correlation betweenteachers' crisis management and psychological capital scores. The study has shownthat about eighteen of the teachers had a negative view about crisis management andpsychological capital.Keywords: Crisis, crisis management, psychological capital, self-efficacy,hope, optimism, teacher.