Viranşehir ilçesinin nüfus gelişimi ve özellikleri (1927-2015)

Abstract

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Orta Fırat Bölümü'nde Şanlıurfa İline bağlı olan Viranşehir ilçesinin nüfus gelişimi ve özellikleri (1927-2015) bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Viranşehir ilçesi, kuzeyden Siverek ve Diyarbakır ili Çınar ilçesi ile güneyden Ceylanpınar ilçesi ile doğudan Mardin ili Derik ve Kızıltepe ilçeleri ile batıdan ise Şanlıurfa ili merkez Haliliye ilçesi ile çevrilidir. Genel olarak plato özelliği taşıyan araştırma alanındaki en önemli yer şekli ise kuzeyinde yer alan Karacadağ (1957 m) volkan konisidir.Viranşehir ilçesinin nüfus gelişimi ve özelliklerinin somut ve bilimsel verilere dayalı olarak ifadesi Cumhuriyet döneminde gerçekleşmiştir. İlçedeki ana güzergâhların oluşumu, sanayi ve ticari faaliyetlerin gelişimi, nüfus miktarının artması ve mekânsal alanda yaşanan hızlı gelişmeler, Cumhuriyet dönemi içerisinde takip edilebilir hale gelmeye başlamıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra ülkede başlatılan ekonomik kalkınma hamleleri, Viranşehir ilçesini de olumlu yönde etkilemiştir. Ancak bu süreçte ilçe nüfusunda meydana gelen gelişim, Türkiye ve Şanlıurfa ili nüfusunun gelişiminden hızlı olmuştur. Öyle ki Türkiye nüfusu 1927-2015 yılları arasında yaklaşık 6 kat, Şanlıurfa nüfusu 9 kat artmıştır. Viranşehir ilçesi ise 1927 yılındaki ilk sayım sonucunda 12.321 olarak tespit edilen nüfusu, 2015 yılında 184.604'e yükselmiştir. Bu durum araştırma alanında nüfusun 1927 yılından 2015 yılına kadar 15 kata yakın büyüdüğünü göstermektedir. Araştırma alanı nüfusunun yıllık artış hızında görülen maksimum değer ‰80,83 ile 1950-1955 döneminde, minimum değer ise ‰-38,91 ile 1980-1985 döneminde gerçekleşmiştir.Viranşehir ilçesi nüfusunun sosyal ve ekonomik özellikleri de kendine has nitelikler taşımaktadır. Göç veren nüfus yapısı araştırma alanında öne çıkar. Diğer taraftan Türkiye ve Şanlıurfa ortalaması altında olan eğitim durumu ve genç nüfusu ile dikkat çeker. Ekonomik faaliyetler içerisinde aktif nüfusun önemli bir kısmının halen tarım sektöründe çalıştığı da görülmektedir.

This research deals with population development and characteristics (1927-2015) in Viransehir district of Sanliurfa province in the Middle Euphrates section of the Southeastern Anatolia Region. Viransehir district is surrounded by Siverek district of Sanliurfa province and Cinar district of Diyarbakir province in the north, Ceylanpinar district of Sanliurfa province in the south, Derik and Kiziltepe districts of Mardin province and Haliliye central district of Sanliurfa province in the west. Karacadag (1957 m) volcanic cone located in the north is the most important geographical formation of the study area, which is generally a plateau.The definition of the population development and characteristics of Viransehir district based on concrete and scientific data occurred during the Republican period. The formation of the main routes in the district, the development of industrial and commercial activities, the increase of the population and the rapid developments in the spatial area have started to become observable during the Republican period. Economic development initiatives launched in the country after the proclamation of the Republic influenced Viransehir district in a positive way. However, the development of the district population in this process has been faster than the development of the population of Turkey and Sanliurfa province. So much so that the population of Turkey increased about 6 times in between 1927-2015 and the population of Sanliurfa province increased 9 times. The population of Viransehir district, which was determined as 12.321 in the first census in 1927, rose to 184.604 in 2015. This shows that the population in the research area grew about 15 times from 1927 to 2015. The maximum value observed in the annual growth rate of the survey population was 80.83‰ in between 1950-1955, while the minimum value was -38.91‰ in between 1980-1985.The social and economic characteristics of Viransehir district population are unique. Migrated population structure comes to the forefront in the research. On the other hand, it attracts attention with its educational status and young population, which are below the average of Turkey and Sanliurfa province. It is also seen that a significant part of the active population in economic activities still works in the agricultural sector.