Kur`an`ın irşadı karşısında Kureyş aristokrasisinin tavrı

Abstract

Kur'ân'ın irşadı karşısında Kureyş aristokrasisinin takındığı tavırlar, müşriklerin takındıkları bu tavırlarını haklı çıkarmak için ileri sürdükleri iddia ve Kur'ân'ın irşadına yönelik itiraz noktaları, muarızların Kur'ân'ın irşadına muhalefetlerinin ana sebepleri, Kuran'ın bu itiraz noktalarına karşı ortaya koyduğu irşad metodu ve bu metodun gelişim süreci bu tezin konusunu oluşturmaktadır.Araştırmamızda Kur'ân-ı Kerim'in irşadı karşısında Kureyş aristokrasisinin takındığı menfi tavırların neler olduğu; bu menfi tutumların arkasındaki siyasi, ekonomik, sosyal ve psikolojik amilleri, Kur'ân'ın tebliğ ve irşad metodunun oluşmasında Kureyş muhalefetinin etkisini ve bu metodun hususiyetini tespit etmek amaçlanmaktadır. Geçmişte olduğu gibi günümüzde ve gelecekte de İslam tebliğine karşı Kureyş aristokratları gibi birtakım kesimlerin tavır almaları muhtemeldir. Dolayısıyla; Kur'ân-ı Kerim'in üstün ilkelerinin günümüzde ve gelecekte başarılı bir şekilde tebliğ edilebilmesi için Kur'ân'ın irşadı karşısındaki aristokratik engellerin arka planındaki amillerin tespit edilmesi, muhtemel saldırı, karşı tavır, fikirlerin önceden tespiti ve bunlara karşı alınacak önlemler; Kur'ân mesajının başarılı ve etkili biçimde insanlara ulaştırmak için tarihte Kureyş aristokrasisinin takındığı tavırları, bu tavırların ana sebepleri ve bunların Kur'ân'ın irşad metodunun gelişim sürecine etkisini belirlemek büyük önem arz etmektedir. Araştırmamızda irşad kavramıyla ile alakalı genel malumat verildikten sonra, Mekke'nin aristokratik toplum düzeni genel hatlarıyla tanılandırılmıştır. Bundan sonra Arap-Kureyş aristokrasisinin özellikleri muteber Siyer ve İslam Tarihi kaynakları ışığında genel hatlarıyla ele alınıp; Kureyş aristokrat kesiminin Kur'ân'ın irşadı karşısında tavır almalarına neden olan siyasi, ekonomik, sosyal ve psikolojik amiller incelenmiştir. Son olarak Kur'ân'ın öngördüğü irşad metodu Kur'ân-ı Kerim'in ilgili ayetler ve Hadis-i şerifler ışığında anlatılmış; araştırmada konular, döneminin şartları bağlamında ele alınmıştır.Konuyla ilgili Kur'ân'da yaptığımız araştırma sonucunda, İslam'ın öngördüğü davet ve irşad metodunun temellerinin, Kur'ân'ın inzaliyle başladığı, sonrasında ise inkârcı muarızlarının gerek Kur'ân'a, gerekse Hz. Peygamber'in risâletine yönelik ileri sürdükleri iddia ve eleştirilere verilen cevaplarla şekillendiği görülmüştür. Kur'ân'ın bütün bu iddia ve eleştirilere, gerek itiraz sürecine bağlı olarak mukni delillerle verdiği cevapların, gerekse görülen lüzum üzerine rehberlik babından inen vahiylerin, emsalinden farklı bir irşad metodu oluşturduğu ve bu metodun, başta Hz. Peygamber olmak üzere tüm müminler için kıyamete kadar şaşmaz yüksek davet usulleri olduğu tespit edilmiştir.

The Word irshad (enlightenment) means to Show right way. As a religious concept, it means inviting believers to perform their religious duty, an effort to introduce and spread Islam. The main subject of this thesis includes the attitudes of Quraysh aristocrasy against irshad (enlightenment) of Quran, the claims of mushriks (polytheists) in order to justify their attitudes and their objection points towards enlightenment of Quran, oppositions' main reasons to oppose, the irshad (enlightenment) method that declared by Quran against these objection points and development process of this method.This study aims to reveal which negative attitudes were taken by Quraysh aristocrasy against the irshad (enlightenment) of Holy Quran; political,economical, social and psychological factors behind these negative attitudes; tabligh (notification) and affect of Quraysh opposition on formation of Quran's tabligh (notification) and irshad (enlightenment) methods and features of these methods.As in the past and today, it is probable that some groups might take a stand against tabligh (nofication) of Islam in future as Quraysh aristocrats did. Therefore factors in the backgroung of aristocratic obstacles against enlightenment of Quran should be detected. In additon possible attacks,counter attitudes and ideas should be predetermined and relevant measures should be taken. It is of great importance to determine the attitudes of the Quraysh aristocracy in the history, the main causes of these attitudes and their influence on the development process of the Qur'an's irshad (enlightenment) method in order to deliver the Qur'an's message to people successfully and effectively.After the given general informations related to the concept of irshad (enlightenment), the aristocratic society of Mecca was introduced in general terms. Subsequently, the characteristics of the Arab-Quraysh aristocracy was handled in general terms in the light of the reputable resources on Sirah and Islamic history. Then, the political, economical and psychological factors that lead Quraysh aristocrasy to take a stand against Qurans's irshad (enlightenment) were examined. Finally, irshad method recommended in Holy Quran was handled in the light of the related Quranic verses and Hadith Sharif. Subjects of this study examined with in the conditions of it's own period.As a result of research in the Quran on subject of this study, it was revealed that the base of methods of Quran's dawat (invitation ) and irshad (enligtenment) had been formed by the sending down of Quran (nuzul) and responses given to allegations and criticisms of denialists and oppositions against Quran and propethood of Muhammad (PBUH). Both responses of Quran given with convincing proofs in relation to process of the those allegations and objections, and verses sent down (by Allah) as it is needed in the context of guidance are different from it's equivalents. This method , primarily for Muhammad (PBUH) but for all believers, is infallible and lofty way of invitation till doomsday.