Uluslararası iç denetim standartları çerçevesinde üniversitelerde iç denetim: Harran Üniversitesi örneği

Abstract

Bu çalışmada, üniversiteler ve Harran Üniversitesindeki İç Denetim, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) tarafından yayımlanan ve mesleki bir düzenleme ve aynı zamanda uluslararası standartlar olan, Uluslararası İç Denetim Standartları Mesleki Uygulama Çerçevesi içerisinde ele alınmış olup, Harran Üniversitesi örneğinde; iç denetimin ne olduğu, nasıl uygulandığı, yapılan uygulamaların söz konusu standartlarla uyumlu olup olmadığı ve uygulamada ne gibi sorunlar ile karşılaşıldığının ortaya konulması hedeflenmiş, tüm bunların neticesinde üniversitenin sahip olduğu mevcut kaynakların ekonomik, etkin ve verimli kullanılmasına hizmet eden bir iç denetim sisteminin oluşturulmasına engel olan nedenlerin ortaya konularak, bunların ıslahına zemin hazırlanması, genel olarak üniversitelerde iç denetimin uluslararası standartlara uygun şekilde oluşturulması, yürütülmesi ve sonuçlandırılması çabalarına katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Üniversitelerimizde iç denetim sisteminin, uluslararası standartlara uygun etkili bir biçimde kurulması ve faaliyet gösterebilmesi için, sağlanması gereken asgari şartlar ile iç denetimin amaçları, kapsamı ve ilkelerinin uluslararası standartlar çerçevesinde analiz edilmesi, uygulamada karşılaşılan sorunlar ve bu sorunlara çözüm önerilerine yer verilmesi, çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Söz konusu çalışmada konuya ilişkin literatür taramasına ek olarak, sistemin işleyişi gözlemlenmiş; çalışmanın neticesinde, Harran Üniversitesi örneğinde, üniversitelerde teşkilatlanma ve yürütülme açısından karşılaşılan sorunlara, iç denetimin tanımının net bir şekilde ortaya konulamadığına; iç denetim birimlerinin kurulması, iç denetçilerin atanması ve üst yöneticilerin sahip olduğudenetimi sınırlayıcı yetkileri dolayısıyla üniversitelerde iç denetimin fonksiyonel bağımsızlığının tam olarak sağlanamadığına; iç denetçilere üst yöneticiye bağlı olma dışında bir güvence mekanizmasına yer verilmediğine; dair çıkarımlara ulaşılmış ve bunlara ilişkin çözüm önerilerine yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: İç Denetim, İç Denetçi, Standartlar, Üniversite, Bağımsızlık, Üst Yönetici.

In this study, the Internal Auditing at universities and Harran University within the Professional Practice Framework of International Internal Auditing Standards published by International Institute of Internal Auditors (IIA) and an occupational regulation are addressed. In Harran University case, it is aimed to determine what internal audit is, how it is applied, whether the applications are in compliance with the mentioned standards, and what kind of problems are encountered in the application and as a consequence, it is sought to identify the causes preventing the establishment of an internal audit system which serves the economic, effective and efficient use of the resources that the university has, to prepare the grounds for improvement of these causes; thus, contributing to the efforts towards the establishment, execution and finalization of the internal auditing in universities in compliance with the international standards. The minimum requirements for the establishment and operation of the internal auditing system in our universities in accordance with international standards, the analysis of the purposes, scope and principles of internal audit within the framework of international standards, the problems encountered in implementation and the suggestions for solutions to these problems constitute the scope of this study. In addition to the literature review on the subject matter of the study, the progress of the system was observed. As a result of the Harran University case,inferenceswere made and solutions are suggested regarding; the problems encountered in terms of organization and execution of the internal auditing, the description of internal auditing not being clearly defined, the fact that the functional independence of the internal auditing is not fully ensured as a result of restrictive authorities of top managers in the establishment of internal audit units, assigningthe internal auditors,the lack of security mechanism provided to internal auditors other than being subject to top management. Key Words: InternalAudit, İnternalAuditor, Standards, University, İndependence, Top Manager.