Büyükşehir ilçe belediyelerinin özerkliği: Şanlıurfa ilçe belediyeleri örneği

Abstract

Türkiye'de büyükşehir belediye yönetim modeli, diğer ülkelerde büyük şehirlerde uygulanan büyükşehir yönetim modellerinden farklıdır. Türkiye'de belediye yönetimi adına uygulanan iki farklı yönetim mevcuttur. Bir yanda metropoliten kentlere özgü olan büyükşehir belediye yönetimi uygulanırken bir yandan da diğer şehirlerde normal belediye yönetimi uygulanmaktadır. Bu iki farklı yapının varlığı yönetimde bazı sorunların yaşanmasına neden olmaktadır. Büyükşehir belediye sınırları dâhilinde yer alan ilçe belediyeleri büyükşehir ilçe belediyelerine dönüştürülmüştür. İl genelinde büyükşehir belediyesi ve ilçe belediyelerinin ayrı tüzel kişiliklere sahip olmaları, büyükşehir belediyelerinin hizmet alanlarının il mülki sınırları olarak belirlenmesi, büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri arasında bazı konularda bir takım sorunların yaşanmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle ortaya çıkan bu sorunları tespit edebilmek ve ilçe belediyelerinin özerkliklerini de göz önünde bulundurarak ortaya çıkan sorunlara çözüm önerilerinde bulunabilmek için büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri arasındaki vesayet, görev ve yetki paylaşımı ve imar konularının çok iyi analiz edilmesi gerekmektedir.Bu bağlamda hazırlanmış olan bu çalışma, teorik ve alan araştırması olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. Teorik bölümde öncelikle; yerinden yönetim ve özerklik ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Daha sonra Türkiye'de belediye yönetimi, büyükşehir belediye yönetimi anlatılarak büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri; vesayet, görev ve yetki paylaşımı, imar uygulama ve denetleme konuları özerklik bağlamında incelenmiştir. Şanlıurfa ili alan çalışması kapsamında ise; ilçe belediyelerinin büyükşehir ile ilişkilerini özerklik bağlamında irdelemek amacıyla hazırlanan ve uygulanan bir anket çalışmasına yer verilmiştir. Bu anket sonucunda elde edilen veriler değerlendirilerek ilçe belediyelerinin özerkliği hususunda yaşanan sorunlar ve bunların çözümüne yönelik önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Büyükşehir Belediyesi, Büyükşehir İlçe Belediyesi, Özerklik, Yerel Özerklik, Yerinden Yönetim, Vesayet.

The management model of metropolitan municipality in Turkey is different from the management models of metropolitan which are applied in the metropolitans in the other countries. There are two different managements which are applied for the management of municipality in Turkey. While the management model of metropolitan municipality specific to the metropolitan cities are applied, the normal municipality management is applied in the other cities. The existence of these different structure causes that some problems are seen. The sub-provincial municipalities in the border of a metropolitan municipality have been turned into the metropolitan sub-provincial municipalities. The matters that the metropolitan municipalities and the sub-provincial municipalities across the province have the separate legal entities and the service areas of metropolitan municipalities are determined as the provincial administrative boundaries cause that a set of problems is seen about some issues between the metropolitan municipality and sub-provincial municipalities. Thus, it is necessary to analyze the matters about the guardianship, duty and authority sharing and zoning between the metropolitan municipality and sub-provincial municipalities in order to determined these revealed problems and to provide the solution suggestions related to the revealed promlems in consideration with the autarchy of sub-provincial municipalities.This study which was made in that context consists of two main sections as the theoretical and field researches. Firstly in the theoretical section; the decentralization and self-government were considered in details. Then, the subjects related to the sharing of guardianship, duty and authority, the execution of zoning and audit for the metropolitan municipality and sub-provincial municipalities were reviewed in terms of self-government, as the municipality management and the metropolitan municipality management in Turkey were told. Within the scope of field study related to Şanlıurfa; a survey study which was prepared and applied in the purpose of reviewing the relationship between its sub-provincial municipalities and metropolitan municipality in the context of self-governmnet was included. As the data which was obtained as a result of the survey was evaluated, the suggestions were provided for the problems which were seen in the self-governmnet of sub-provincial municipalities and for their solutions.Key Words: Metropolitan Municipality, Metropolitan Sub-Provincial Municipality, Self-Government, Local Autarchy, Decentralization, Guardianship.