Demokrat Parti Döneminde Urfa (1950-1960)

Abstract

Bu çalışmada, Demokrat Parti Döneminde (1950-1960), Urfa'da yaşanan gelişmeler ele alındı. Bu gelişmeler, idarî, siyasî, sosyal, kültürel ve iktisadî alanlarına ayrılarak, ayrıntılı bir şekilde incelendi. Bu on yıllık süreçte idarî alanda görülen gelişmeler, Urfa'nın yönetim tarihi, merkez ve ilçelerin idarî yapısı, değişen yer adları, bu yıllarda görev yapan yöneticilerin faaliyetlerinden oluşmaktadır. Siyasî alanda görülen gelişmeler, Urfa'da partilerin teşkilat kurmaları, bu teşkilatlar içerisinde yaşanan çekişmeler, seçimler ve 9. 10. ve 11. dönem Urfa milletvekillerin hayat hikâyeleri, Urfa'ya gelen siyasetçiler ve 27 Mayıs darbesinin Urfa'ya yansımasından oluşmaktadır. Sosyal alanda görülen gelişmeler, Urfa'nın nüfusuna dair bilgiler, Urfa'da sağlık şartlarının durumu, sosyal yardım faaliyetleri, belediye hizmetleri, asayiş olayları ve dernek faaliyetlerinden oluşmaktadır. Kültürel alanda görülen gelişmeler, Urfa'da eğitim koşulları, kütüphaneler, sinema, müzik ve mimarî alanda yaşanan değişimlerden oluşmaktadır. İktisadî alanda görülen gelişmeler ise, Urfa'da ticaret ve üretim koşulları, tarım ve tarıma zarar veren unsurlarla yapılan mücadeleler, hayvancılığın gelişimi, özellikle Birecik köprüsünün yapılmasıyla ulaşım koşulları, iletişim ve bankalaşmanın artmasından oluşmaktadır. Bu şekilde gelişmeleri ele alan çalışmamızda, Devlet Arşivlerinden temin edilen belgeler, TBMM tutanakları, yerel basın arşivi, sözlü kaynaklar ve diğer telif ve tetkik eserlerden yararlanıldı.

In this study, developments in Urfa during the Democratic Party Period (1950-1960) were discussed. These developments divided into administrative, political, social, cultural, and economic fields were examined in detail. The developments seen in the administrative field during this decade consist of the administrative history of Urfa, the administrative structure of centers and districts, the changing names of places and the activities of administer who worked in these years. The developments in the political field comprise of the establishment of parties in Urfa, the struggles within these organizations, the elections and the life stories of the 9th,10th, and 11th periods of Urfa deputies, the politicians who came to Urfa and the reflection of the May 27 coup in Urfa. Developments in the social sphere include information on the population of Urfa, health conditions, social assistance activities, municipal services, public order events, and association activities in Urfa. Developments in the cultural sphere consist of educational conditions, libraries, cinema, music, and architectural changes in Urfa. Economic developments include trade and production conditions in Urfa, agricultural and struggling against agricultural elements, development of breeding, in particular transportation conditions with constructing of Birecik bridge, increased communication and banking. In this study, the documents obtained from the State Archives, Grand National Assembly of Turkey, local press archive, oral sources, and other copyright and research books were used in this study.