Dünyanın ilk anıtsal inanç merkezi: Göbekli tepe

Abstract

Bu çalışmada Şanlıurfa'da Mezopotamya'nın kuzeyinde Bereketli (verimli) Hilal'in tam ortasında Neolitik Dönem'in Çanak Çömleksiz evresine tarihlenen dünyanın ilk anıtsal inanç merkezi olan Göbekli Tepe'nin tarihsel kronolojileri ve belirleyici özellikleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca ülkemizde Neolitik Dönem'e ait yerlerin özellikleri hakkında özet şeklinde bilgiler de verilmeye çalışılmıştır.Dünyanın ilk anıtsal inanç merkezi olan Göbekli Tepe konusu öncesinde birinci bölümde Taş çağları, Neolitik Dönem ve Yukarı (Kuzey) Mezopotamya'da Neolitik Dönem'in değerlendirilmesi konuları incelenmiştir. Göbekli Tepe benzeri yapıları barındıran arkeolojik alanlar ile Göbekli Tepe anıtsal inanç merkezindeki kült yapıları farklı açılardan ele alınmıştır. Göbekli Tepe anıtsal inanç merkezi ve bu inanç merkezindeki kült yapıları hakkındaki bilgiler ise tezin ikinci bölümünde incelenmiş olup bir değerlendirme şeklinde sonuç kısmı ile sonlandırılmıştır.

In this study, historical chronologies and distinctive characteristics of the Göbekli Tepe, the first monumental faith center of the world, which is dated back to the period without pottery in the Neolithic period in the center of Bereketli Hilal (the fertile crescent), located in the North of Mesopotamia, what is now in Şanlıurfa, were examined. In addition, it was aimed to give information about the characteristics of the Neolithic sites in our country in the study.Before giving information about Göbekli Tepe, the first monumental center of faith in the world, the Stone Age, the Neolithic period and the Neolithic period in Upper (North) Mesopotamia were examined. The archaeological sites including structures like Göbekli Tepe and the cult structures in Göbekli Tepe monumental center of faith were discussed in terms of various aspects. The information about the Göbekli Tepe monumental center of faith and the cult structures in this site was examined in the second part of the study and included in the conclusion of the study in the form of an evaluation.