Türkiye`de gelir dağılımının incelenmesi (1998-2015)

Abstract

Gelir dağılımındaki adalet, bir ülkenin gelişmişlik seviyesini belirlemek için önemli bir ölçüttür. Bir ülkenin ekonomisi değerlendirildiğinde, temel ekonomik göstergeler içinde sayabileceğimiz enflasyon, işsizlik, ekonomik büyüme, döviz kurları, faiz, borç stoku, ödemeler dengesi gibi göstergelerin yanında gelir dağılımını da önemli bir yer tutmaktadır. Küreselleşmeyle birlikte dünyadaki zenginliğin arttığı yönündeki söylemlere karşılık, gelir dağılımındaki adaletsizliğin ve dünyanın birçok yerinde en temel ihtiyaçlara bile erişemeyen insanların sayısının her geçen gün arttığı görülmektedir. Bu nedenle günümüz dünyasında gelir dağılımı adaleti önemli bir sorundur.Türkiye'nin gelir adaleti açısından ise, Kasım 2000 ve Şubat 2001 ekonomik krizlerinden sonra Güçlü Ekonomiye Geçiş Programıyla ve 3 Kasım 2002 Adalet ve Kalkınma Partisi Hükümetleriyle yakalanan ekonomik istikrara karşılık gelir dağılımında önemli bir iyileşmenin ve Türkiye'deki gelir dağılımının gelişmiş ülkeler seviyesinde olmadığı görülmektedir.Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, gelir dağılımı kavramları, gelir dağılımı ölçümünde kullanılan yönetmeleri ve gelir dağılımı teorileri üzerinde durulacaktır. İkinci bölümde, birincil ve ikincil gelir dağılımı kavramları verilerek devletin piyasa sürecine müdahale ederek gelir dağılımını nasıl etkilediği değerlendirilmiştir. Ayrıca gelir dağılımın etkileyen faktörler incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, Türkiye'de 1998-2015 yılları arasında gelir dağılımının durumu ve seyri ele alınarak, Kasım 2000 ve Şubat 2001 ekonomik krizlerinden sonra kurulan istikrarlı hükümetler döneminde yakalanan istikrar ve ekonomik iyileşmeye karşılık gelir dağılımının nasıl etkilendiği anlaşılmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Gelir Dağılımı, Gini Katsayısı, Gelir Dağılımı Etkileyen Faktörler, Türkiye'de Gelir Dağılımı.

Justice in income distribution is an important criterion to determine the development level of a country. When a country's economy is evaluated, income distribution has an important place in addition to the indicators such as inflation, unemployment, economic growth, exchange rates, interest, debt stock and balance of payments, which may be included in basic economic indicators. As opposed to the discourses claiming that richness in the world has increased together with globalization, it is observed that inequality in the distribution of income and the number of people unable to access the most basic needs in many places of the world has been increasing each passing day. Therefore, equality in the distribution of income is a significant problem in today's world. When it comes to income distribution equality in Turkey, it has been noted that there was no significant improvement in income distribution and that income distribution in Turkey has not on the same level with that of developed countries, despite the economic stability provided with the `Program of Transition to Strong Economy` after the economic crises of November 2000 and February 2001 and the economic stability assured with November 3, 2002 Justice and Development Party Government. The study consisted of three main parts. In the first part, concepts related to income distribution, methods in the calculation of income distribution and theories of income distribution were addressed. In the second part, the primary and secondary income distribution concepts were presented and how the government affected income distribution through interfering in the market process was evaluated. In addition, the factors affecting income distribution were also examined. In the last part of the study, the condition and course of income distribution in Turkey between the years 1998 and 2015 were discussed and it was aimed to understand how the distribution of income was affected despite the stability and economic improvement gained in the period of stable governments established after the November 2000 and February 2001 economic crises. Keywords: Income Distribution, Gini Coefficient, Factors Affecting Income Distribution, Distribution of Income in Turkey.