Fethinden Emevîlerin sonuna kadar Gazze

Abstract

Bu çalışmada Bilâdüşşâm sınırları içerisinde, Filistin bölgesinin en önemli ve en eski şehirlerinden biri olan Gazze'nin, fethinden Emevîlerin sonuna kadar ki zaman dilimi ele alınmıştır. Araştırmada Gazze'de tarihi süreç içerisinde hüküm sürmüş devletleri belirlemek, Gazze'nin fethini detaylı bir şekilde ele alarak incelemek, İslâmi Dönem içerisinde Hulefâ-yi Râşidîn ve Emevîler Dönemi'nde şehri siyasî, idârî, ekonomik, kültürel ve mimarî yönden incelemek amaçlanmıştır. Gazze stratejik konumundan dolayı birçok devletin yarış sahasında bulunmuştur. Çalışmada Gazze'nin Ken'ânîler tarafından kurulduğu, şehrin tarihi süreç içerinde birden çok devlete ev sahipliği yaptığı belirtilmiştir. Gazze tarih içerisinde önemli limanlara sahip olmasıyla ticaret kavşağı görevi üstlenmiştir. Câhiliye Dönemi'nde Araplar ticaret nedeni ile Gazze'de çok sık bulunmuşlardır. Gazze tarihte Hz. Peygamber'in Gazze'de vefat eden büyük dedesi Hâşim b. Abdümenâf'tan dolayı `Gazzetü Hâşim` olarak da isimlendirilmiştir. Araştırmada Hz. Peygamber'in Gazze'nin fethini müjdeleyen haberine yer verilmiştir. Hz. Peygamber'den sonra Hz. Ebû Bekir Dönemi'nde şehrin fethi gerçekleşmiştir. Gazzenin Hulefâ-yi Râşidîn Dönemi'nde siyasî ve idarî yönden Filistin eyaletine bağlı olduğu, Dönem içerisinde şehrin ticaret şehri olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Gazze Mısır'ın fethi için tampon bölge görevi üstlenmesi yönüyle önemli bir şehir konumunda olmuştur.

In this study, within the borders of Bilād al-S̲h̲ām, Gaza city, which is one of the most important and oldest Slands of the Palestinian region, was examined from the first Muslim conquest to the demolishment of the Umayyad Dynasty. This study aims to identify the ruling states in Gaza, during the historical period; to scrutinize the Muslim conquest of Gaza; and to analyze the city with regards to political, administrative, economic, cultural and architectural aspects, during the Islamic sovereignty with the periods of al-K̲h̲ulafāʾ al-Rās̲h̲idūn and the Umayyads. Gaza has become a great attraction to conquer for many states because of its strategical position. In this research, it was evaluated that Gaza was founded by Kenaniahs and the city was ruled by different states in history. Gaza had a role to become a trade intersection due to its important ports. In the pre-Islamic period, Arabs regularly visited the city for trade purposes. Gaza was called as G̲h̲azzatu Ḥās̲h̲im, because of the great-grandfather of the Prophet Muhammed, Ḥās̲h̲im b.ʿAbd Manāf, who died in this city. In this study, the narration of the Prophet Muhammed, which heralds the conquest of Gaza, was obtained. This conquest was achieved, after the Prophet, during the period of Abū Bakr, the caliph. Moreover, it was evaluated that Gaza belonged to Palestine as a political and administrative province, during the period of al-K̲h̲ulafāʾ al-Rās̲h̲idūn, and it used to be a city for trade. Gaza also had a significant position by taking a role as a buffer zone for the conquest of Egypt.