Şanlıurfa`da işyeri mutfak ve yemekhanelerinde çalışan personelde salmonella portörlüğünün araştırılması

Abstract

-57- ÖZET GİRİŞ: Şanlıurfa' da görülen salmonella enfeksiyonlarında son zamanlarda belirgin bir artış gözlenmektedir. İl Sağlık Müdürlüğüne bildirilen salmonella vakalarının sayısı oldukça fazladır. Salmonella enfeksiyonlarında insan önemli bir rezervuardır. Özellikle gıda işletmelerinde çalışan ve asemptomatik taşıyıcı olan işçilerin hijyen kurallarına uymadıkları takdirde salmonella basillerini elleriyle hazırladıkları besinlere bulaştırmaları mümkün olduğundan yüksek risk grubunu oluştururlar. Biz bu çalışmada Şanlıurfa' daki gıda çalışanlarının taşıyıcılık durumunu araştırmayı amaçladık. MATERYAL VE METOD: 1997 yılının son üç ayında Şanlıurfa il merkezinde bulunan lokanta, pastane ve ekmek fırını gibi gıda işletmelerine giderek buralarda çalışan 180 erkek ve 4 kadm olmak üzere toplam 184 işçiden dışkı örneği topladık. Önce topladığımız dışkı örneklerinin kültürü ve biyokimyasal testleri yapıldıktan sonra şüpheli bakterinin salmonella polivalan O antiserumuyla aglütinasyon reaksiyonuna bakıldı. Aglütinasyon pozitif olan bakteriye salmonella teşhisi konuldu. BULGULAR: 184 dışkı örneğinden 4'ünde salmonella izole edildi(%2.17). Dışkı örneği alındığında tamamen sağlıklı olan bu kişiler asemptomatik taşıyıcı kabul edildi. 180 erkeğin 2'si (% 1.1) ve 4 kadının 2 'sinin (% 50) asemptomatik taşıyıcı olduğu bulundu. Taşıyıcıların hepsi 11-20 yaş grubunda ve sosyo-ekonomik düzeyi düşük kişilerdi. TARTIŞMA VE SONUÇ: Şanlıurfa'da gıda çalışanlarında salmonella bakterisinin asemptomatik taşıyıcılık oram yüksek bulunmuştur. Bütün taşıyıcıların sosyo-ekonomik düzeyi düşük, çevre şartlan yetersiz mahallelerde yaşadığı tesbit edilmiştir. Sonuç olarak salmonella enfeksiyonlarının azaltılması için çevre şartlarının iyileştirilmesi, gıda üreten ve pazarlayan işyerlerinde sağlık kontrolleri gibi koruyucu sağlık çalışmalarına ağırlık verilmelidir. Anahtar Kelimeler: salmonella, gıda çalışanları, taşıyıcılık durumu

-58- SUMMARY BACKGROUND: Salmonella infections have been increasing prominently in Şanlıurfa, recently. The number of cases reported to Health Administration of Province is rather great. Human is an important reservoir of salmonellae. The foodhandlers which excrete asymptomatically these organisms may infect foods, and the transmission of salmonellae to healthy persons. We aimed to investigate the carrier state of the foodhandlers living in Şanlıurfa. MATERIAL AND METHOD: We went to restaurants, pastry shops and bakeries in the center of Şanlıurfa in the last three months of 1997 and obtained stool samples from 184 foodhandlers (180 male, 4 female). Stool samples were made cultivation and biochemical tests. Later, suspected bacteries were tested with salmonella polyvalan O antiserum for aglutination reaction. The bacteria that made up the positive aglutination reaction were accepted Salmonella. RESULTS: Salmonella was isolated in 4 of 184 samples( 2.17 %). We accepted that these persons were asemptomatic carrier, because they were healthy in apperance when stool samples were obtained. 2 of 180 male foodhandlers (1.1 %) and 2 of 4 female foodhandlers (50 %) were found to be asymptomatic carrier. All of the carriers was 11-20 age group and they had poor socio-economic state. CONCLUSION: The prevalence of asemptomatic salmonellae carriage among the foodhandlers in Şanlıurfa was found to be very high. All of carrier were living in the places which have poor environmental conditions. Preventive measures such as improvement of sanitary and food shop screening are very important to control salmonella infections. Key Words: salmonella, foodhandlers, carrier state.