GAP bölgesi paraziter hastalıklar profili ile bazı çevresel faktörler arasındaki ilişkiler ve GAP sonrası sağlık hizmetleri prediksiyon modeli

Abstract

-55- ÖZET GAP' in tamamen devreye girmesiyle bölgede oluşacak ekolojik değişikliklerle paraziter hastalıklarda artış olacağı tahmin edilmektedir. Bu amaçla GAP 'm öncelikli olarak devreye geçirildiği Adıyaman ve Şanlıurfa illerinde en çok görülen yedi parazitin geriye dönük (1991-1995) 5 yıllık kayıtlarının incelenmesi yapılarak bu hastalıkların profili çıkarıldı. Adıyaman ve Şanlıurfa illerinin İl Sağlık Müdürlüklerinden alınan verilere göre yapılan değerlendirme de 5 yıllık genel toplamda; Adıyaman'da (8003), Şanlıurfa'dan (7713) daha çok görüldüğü tespit edildi. Ancak parazit bazında yapılan değerlendirmede; E. histolytica, G. intestinalis, H. nana ve T. trichura parazitlerinin Şanlıurfa'da T. saginata ve E. vermicularis parazitlerinin Adıyaman'da yüksek, A. lumbricoides parazitinin her iki ilde de çok yakın oranda olduğu tespit edildi. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucu GAP' in kalan bölümlerinin de tamamen devreye girmesiyle oluşacak ekolojik değişikliklerin illerimizde yüksek oranda görülen paraziter enfeksiyonların sayısında (gerekli önlemler alınmadığı taktirde) artış görüleceği, dolayısıyla biyolojik kirlenmenin olacağı, bu durumunda GAP'tan beklenen verimi olumsuz yönde etkileyeceği tahmin edilmektedir. Anahtar Kelimeler: GAP- Bölgesi, Bağırsak Parazitleri

-56- SUMMARY In this investigation, seven kind of parasites were reviewed in Adıyaman and Şanlıurfa area. İt is estimated, when the GAP project is finished completely, the ecological changes and parasitical diseases will be increase in this area. For this reason, the registration of the last five years (1991-1995) of the seven kind of parasites were inspected in Adıyaman and Şanlıurfa area where the GAP project is finished firstly, and the distribution of the last five years datum of Adıyaman and Şanlıurfa Provincial Healt Directorships; we can see there are more parasites in Adıyaman (8003) than Şanlıurfa (7713). But if we look at the assesment of parasite base, we can see this result; E. histolytica, G. intestinalis, H. nana and T. trichura parasites are higher in Şanlıurfa; T. saginata and E. vermicularis parasites are higher in Adıyaman; The height of A. lumbricoides parasite is nearly same in these provinces. According to the result of the datums, when the other parts of the GAP finished completely, the number of ecological changes and the measure of the parasitical diseases will increase, (if it does not take necessary precautions). It is estimated, the parasites will cause biological dirty, and the parasitical infections will increase in this area, so this position will affect the production of the GAP project in negative way. Key Words: GAP-region, intestinal parasites