Süleymanşah konaklama tesislerinde leishmaniazis (şark çıbanı) olan çocuk hastalarda adenozin deaminaz (ADA) ve oksidatif stres parametrelerinin araştırılması

Abstract

Zorunlu hücre içi paraziti olan Leishmania, trypanozom ailesinin kinetoplasti da sınıfına ait kan kamçılılarındandır. Leishmaniasis'i; enfekte dişi tatarcık sinekleri kan emerken bulaştırırlar. Parazit yaşamını sürdürebilmek için omurgalı ve omurgasız konaklara gereksinim duymaktadır (6,7,8). İnsanlarda leishmaniazise karşı bir doğal direnç yoktur. Yaşın ve cinsiyetin etkisi yoktur. Leishmaniasiste enfeksiyon genellikle çocuklarda görülmektedir. Enfeksiyon yapabilmesi için gereken süre Leishmanianın türüne, çevre koşullarına ve sıcaklığa göre değişmektedir. Leishmania parazitlerin evriminde iki ayrı form görülür. Bunlardan biri omurgalı vücudunda bulunan kamçısız, 2-4 μm büyüklüğünde, oval veya yuvarlak görünüme sahip, hücre içi paraziti olan amastigot, diğeri ise omurgasız vücudunda bulunan, kamçılı, 10 μm uzunluğa 1,5-2,5 μm genişliğinde, hücre dışı paraziti olan promastigot formları şeklindedir.Leishmania klinik olarak, Visseral Leishmaniasis (VL), Kutanöz Leishmaniasis (KL), Mukokutanöz Leishmaniasis (MKL) diye sınıflandırılır (9,10).Adenozin Deaminaz (ADA), pürin nükleotidlerinin yıkımında yer alan ve Adenozini İnozin'e çevrimini katalizleyen bir enzimdir. Bu enzim; özellikle lenfoid hücrelerde yüksek oranlarda bulunur ve lenfoid hücrelerin proliferasyon ve matürasyonuna katılmaktadır. Genel olarak immunitenin arttığı durumlarda ADA aktivitesi artmaktadır. Oksidatif stres; vücudumuzda mevcut oksidatif - antioksidatif dengenin oksidanlar lehine bozulması sonucu meydana gelen patolojik durumdur. Oksidatif stres aşırı reaktif oksijen ve/veya nitrojen türlerinin üretimi veya antioksidan tampon mekanizmasının eksikliği sonucu oluşur. Normal koşullarda organizma, endojen ve eksojen serbest radikallerin oluşturduğu oksidatif stres ile mücadele eden kompleks bir antioksidan savunma sistemine sahiptir.Leishamaniasis hastalarından ve gönüllü kontrollerden alınan numunelerin Total Oksidan Seviye (TOS) ve Total Antioksidan Seviye (TAS)'ler Rel Assay marka ticari kitler kullanılarak ölçülmüştür. Serum ADA aktivitesi Giusti ve Galanti tarafından tarif edilen spektrofotometrik yöntem kullanılarak belirlenmiştir.Elde ettiğimiz bulgulara göre, leishmaniasis olan hastaların serumlarında oksidan parametreler ve ADA seviyesi yüksek, antioksidan parametreler ise düşük bulunmuştur. Buda bize leishmania hastalarında özellikle lenfoid dokularda hücre proliferasyonunun oldukça arttığını ve bunun artmış ADA aktivitesiyle gösterilebildiğini ve bu hastalığın oksidatif stresi de anlamlı oranda artırdığını göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Leishmaniasis, ADA, TOS, TAS, OSİ

Leishmania is an obligate intracellular parasite belonging to the genus of trypanosomesand class of Kinetoplastida. Leishmaniasis is transmitted via the bite of infected femalephlebotomine sandflies. It needs the vertebrate and invertebrate host to maintain its life. Thereis no natural resistance against leishmaniasis in humans, age and gender also have no effect. Itis usually seen in children. Time required to perform infection varies the species ofLeishmania, environmental conditions and temperature. Two different forms are seen in theevolution of Leishmania parasites. One of these form is amastigotes that live in intracellularcells of vertebrates, have no flagellated, 2-4 μm in size with oval or round appearance. Otherform is promastigote that live in extracellular cells of invertebrates, have flagellate, 10 x 1,5-2,5 μm in size. Leishmania causes three main clinical forms: visceral , cutaneous, and mucocutaneousdisease. Adenosine Deaminase (ADA) is an enzyme that situated in the breakdown of purinenucleotide and catalysing the conversion of adenosine to inosine. This enzyme; especiallyfound at high levels in lymphoid cells and is involved in the proliferation and maturation oflymphoid cells. In general, the ADA activity is increased in cases where the immunityincreases. Oxidative stress is a pathological condition that has occurred from as a result ofdeterioration caused by the current oxidative - antioxidative im balance in favor of oxidants inour body. Oxidative stress occurs due to the production of highly reactive oxygen and/ornitrogen species or the lack of antioxidant buffer mechanism. In normal conditionsorganism has an complex antioxidant defense system struggling with endogenous andexogenous oxidative stress generated by free radicals. Total Oxidant Status (TOS) and Total Antioxidant Status (TAS) of the samples takenfrom Leishmaniasis patients and controls are measured with Rel Assay brand commercial kits.Serum ADA activity was determined using the spectrophotometric method described byGiusti and Galanti. According to the results we have obtained, oxidant parameters and ADA levels in theserum of patients with leishmaniasis were high and antioxidant parameters were low. Thisshows us, especially in leishmaniasis patients cell proliferation is increased in the lymphoidtissue, which has been shown by elevated ADA activity also indicate that oxidative stress inthis disease significantly increases.Key Words: Leishmaniasis, ADA, TOS, TAS, OSI