Şanlıurfa`da sokakta çalışan ve çalışmayan çocukların sağlık davranışlarının belirlenmesi

Abstract

Çalışma Şanlıurfa'da, sokakta çalışan ve çalışmayan çocukların sağlık durumlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı tipte Şubat-Haziran 2016 tarihleri arasında yapılmıştır. Çalışmanın evreni, 2015 yılında yapılan `sokakta çalışan çocukların mevcut durum analizi` adlı projede yer alan, en çok sokakta çalıştığını ifade eden Şanlıurfa Haliliye İMKB Çok Programlı Lise'sine devam eden tüm çocuklar oluşturmaktadır. Örnek seçiminde, Evreni bilinen örneklem formülüne göre α= 0,01 % 99 güvenirlilik dikkate alınarak, çalışan çocuk 52 kişi çalışmayan çocuk 50 kişi olmak üzere toplam 102 lise öğrencisi çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veriler, veri toplama formu ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II ile yüz yüze görüşülerek oluşturulmuştur. Araştırma için Harran Üniversitesi Etik Kurulu, Milli Eğitim Müdürlüğü'nden ve katılımcılardan izin alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı istatistik ve ilişki testi olarak bağımsız gruplarda t testi ve varyans analizi yapılmıştır. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği alt boyutu olan beslenmede çalışan çocuklar 17,8±5,3 alırken, çalışmayan çocuklar 20±5 almıştır (p<0.05). Manevi gelişim alt boyutundan çalışan çocuklar 22±5.6 alırken, çalışmayan çocuklar 24.1±4.9 almıştır (p<0.05). Bu durum çalışan çocukların beslenme ve manevi gelişim konusunda sağlık davranışlarının çalışmayan çocuklara göre daha olumsuz olduğu belirlenmiştir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II toplam puan ortalamasından çalışan çocuklar 110±26.4 alırken, çalışmayan çocuklar 122±25.1 almıştır (p<0.05). Bu durumu çalışmayan çocukların sağlık davranışları çalışan çocuklara göre daha olumsuz çıkmıştır. Çalışan çocukların yaşı artıkça sağlık sorumluluğu alt boyutu puan ortalamasının yükseldiği görülmüştür (p <0.05). Çalışan erkeklerde manevi gelişim boyutunda kadınlara göre daha olumsuz sağlık davranışları olduğu belirlenmiştir (p <0.05). Kardeş sayısı 1-3 arasında olan çalışan çocuklarda manevi gelişim puan ortalaması 24.5±4.3 iken, kardeş sayısı 4 ve üzeri olan çalışan çocuklarda manevi gelişim puanı 20.1±4.9, olarak belirlenmiştir (p <0.05). Çalışan çocukların ilk çalışma yaşına bakıldığında daha küçük yaşta başlayanların beslenme, manevi gelişim ve stres yönetiminde daha olumsuz etkilendiği belirlenmiştir (p <0.05). Çalışmayan çocuklarda ise bu faktörlerle ilgili anlamlı bir fark saptanmamıştır.

The study was carried out as descriptive type in Şanlıurfa between February and June 2016 in order to determine the health status of children working and not working in the streets. All children attending to Şanlıurfa Haliliye İMKB multi-program high school who stated that they worked in the streets in the 2015 project called `Current Situation Analysis of Children Working on the Street` constitute the population of the study. In the selection of the sample, considering the universal known sample formula α = 0.01, 99% reliability is taken into account and a sample of 102 high school students, 52 working children and 50 non working children constitute the sample. Data were collected through data collection form and face-to-face interviews with scale II healthy lifestyle behaviors. The permission was obtained from the Harran University Ethics Committee, National Education Directorate and participants. In the evaluation of the data, t test and variance analysis were performed in independent groups as descriptive statistics and relationship test.In nutrition, a subscale of healthy lifestyle behaviour scale, working children received 17.8 ± 5.3, while non working children received 20 ± 5 (p <0.05). In the subscale of spiritual development, working children received 22 ± 5.6 while working children received 24.1 ± 4.9 (p <0.05). This has determined that health behaviors of working children on nutrition and spiritual development are more negative than children who are not working. The mean score of healthy lifestyle behaviors scale II were 110 ± 26.4 for working children and 122 ± 25.1 for working children (p <0.05). The health behaviors of non working children are more negative than those of working children. As the ages of working children increased, the average score of health responsibility subscale increased (p <0.05). It was determined that working men had more negative health behaviors in terms of spiritual development than women (p <0.05). The mean score of spiritual development were found to be 24.5 ± 4.3 in working children with a sibling number 1-3 and the spiritual development score was 20.1 ± 4.9 in working children with a sibling number 4 and above (p <0.05). When the working age of the working children were examined, it was determined that those who started at a younger age were affected more negatively on nutrition, spiritual development and stress management (p <0.05). In children who did not work, there was no significant difference in these factors.