Atatürk Baraj gölünde su kalitesinin tespiti ve su ürünleri açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma Atatürk Baraj Gölünde su kalitesinin tespiti ve su ürünleri açısından değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla Atatürk Barajı üzerinde evsel ve mezbaha atıklarının bırakıldığı yerlere ve gövdeye yakın noktalarda yedi istasyon saptanmıştır. Bu istasyonlarda Ekim 1998'den başlayarak Ekim 2000`e kadar yılda 4 kez olmak üzere 7 adet istasyonda fiziksel, kimyasal parametrelerin analizleri ile mikrobiyolojik olarak toplam koliform sayıları incelenmiştir. Bu çalışma sonucunda fiziksel ve kimyasal parametrelerin genel ortalamaları pH 8.1710.016. sıcaklık 18.98±1.78 °C. Çözünmüş Oksijen 8,51+0.024 mg/lt. Alkalinde 160,95±0352 mgCaCO3/lt. Toplam Sertlik 21.79+0.04 FS°, Amonyak Azotu 0.294+0.002 mg/lt. Nitrit Azotu 0.0147+0.0002 mg/lt. Nitrat Azotu 1,676±0.002 mg/lt. Biyolojik Oksijen İhtiyacı 0,014+0.0002 mgO2/lt. Elektriki İletkenlik 335,65+0.437 umhos/cm. Karbonat 0.513+0.029 mgCaCO3/lt. Bikarbonat 162.3+0.393 mgHCO3/lt. Klorür 15,96+0.026 mg/lt, Kalsiyum 48.05+0.19 mg/lt. Magnezyum 23.91+0.03 mg/lt bulunmuştur. Atatürk Barajı'nın toplam koliform bakteri sayılan bakımından en düşük değeri 4 ve 5. istasyonlarda elde edilmiştir. Diğer tüm istasyonlarda elde edilen verilerden bu sularda insan sağlığı bakımından riskli patojen mikroorganizmaların bulunabileceği bu nedenle; gerek içme suyu gerek sulama ve rekreasyonel amaçlı kullanma suyu olarak değerlendirilemeyeceği anlaşılmaktadır. İstasyonlar sabit tutularak parametrelerin mevsimlere göre ortalamaları arasındaki fark istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0.01). Yapılan Duncan testi sonucunda en düşük Amonyak azotu konsantrasyonu Ekim (1999) ayında 0 mg/lt, en yüksek ise Nisan (1999) tarihinde 1.86 mg/lt bulunmuştur. İstasyonlara göre amonyak azotu, konsantrasyon ortalaması arasındaki fark istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0.01). Yapılan Duncan testine göre en düşük konsantrasyon 5. istasyonda 0.05 mg/lt en yüksek konsantrasyon 3. istasyonda 1,377 mg/lt olarak bulunmuştur.ANAHTAR KELİMELER: Göl kirliliği, fiziksel ve kimyasal parametreler. Amonyak azotu.

This research was carried out to determine the state of water quality in Atatürk Dam Lake. Therefore seven stations were, chosen up near dam and points where the industrial, municipal and slaughter houses wastes are discharged. Physical, chemical parameter and microbiological analysis which contain total koliform bacterial were carried out seasonal in these seven stations, between October 1998 - October 2000. As a result of this research the mean values of physical, chemical and microbiological parameters were determined as follows at the end of the survey; pH8, 17+0,016, temperature 18,98±1.78 °C, DO 8,51±0,024 mg/1, alkalinity 160,95±0352 mgCaCOj/1, total hardness 21,79±0,04 FS°, Ammonia-Nitrogen 0,294±0,002 mg/1, Nitrite-nitrogen 0,0147±0,0002 mg/1, Nitrate-Nitrogen 1,676±0,002 mg/1, Biological oxygen demand 0,014±0,0002 mg/02/l, Electrical Conductivity 335,6510,437 umhos/cm, carbonate 0,513±0,029 mgCaC03/l, bicarbonate 162,310,393 mgCaC03/l, Chlorur, 15,9610,026 mg/1, calcium 48,0510,19 mg/1, magnesium 23,9110,03 mg/1. The lowest total koliform bacterial was found in stations number 4 and 5, the result of the data from all the other stations shows the risk of pathogenic microorganism. Therefore, it can be concluded that this water source can not be used either as dinking, water, irrigation or recreational activities. The difference between the mean values of ammonia-nitrogen concentration were found to be statistically significant, when the seasonal mean values of parameters were calculated with constant stations. The lowest concentration of ammonia-nitrogen was found as 0 mg/1 in October (1999) and the highest as 1,86 mg/1 in April (1999) by Duncan test. The differences between each stations mean ammonia-nitrogen concentrations were also found to be statically significant (P<0,01) the lowest concentration was determined as mg/lt as 0.5 mg/1, in station no 5 and the higest as 1.337 mg/ It in station no 3 by Duncan test.KEY WORDS: Lake Pollution, Physical and chemical parameters ammonia- nitrogen.