Harran Ovası koşullarında anason (Pimpinella anisum L.)`da uygun ekim zamanının belirlenmesi

Abstract

Harran Ovası koşullarında anason (P. anisum L.)'da uygun ekim zamanını belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma; 2001-2002 yetiştirme döneminde, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü araştırma alanında, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çalışmada; 2 ve 15 Ekim, 2, 15 ve 30 Kasım, 18 Aralık, 2 ve 15 Ocak, 1 ve 15 Şubat, 1 ve 15 Mart, 3 ve 16 Nisan olmak üzere 14 değişik ekim zamanı ele alınmıştır. Çalışmada, tane verimi (kg/da), uçucu yağ oranı (%), uçucu yağ verimi (l/da), bitki boyu (cm), dal sayısı (adet/bitki), şemsiye sayısı (adet/bitki), ana şemsiyedeki şemsiyecik sayısı (adet/ana şemsiye), ana şemsiyedeki tohum sayısı (adet/ana şemsiye), bin tane ağırlığı (g) ve hasat indeksi (%) özellikleri incelenmiş ve fenolojik gözlemler alınmıştır. Dal sayısı hariç incelenen tüm özellikler farklı ekim zamanlarından önemli derecede etkilenmiştir. Bitki boyu, şemsiye sayısı, ana şemsiyedeki şemsiyecik sayısı ve uçucu yağ oranının ekim zamanlarına göre değişimlerinin düzensiz fakat önemli olduğu, geciken ekimlere bağlı olarak ana şemsiyedeki tohum sayısı, bin tane ağırlığı, hasat indeksi, vejetatif gelişme süreleri ve vejetasyon sürelerinde önemli azalmalar saptanmıştır. Harran Ovası koşullarında Kasım ayı ortalarından itibaren Mart ayına kadar ekimin yapılabileceği ayrıca, en yüksek tane verimi ve uçucu yağ verimlerinin alındığı 18 Aralık ekiminin bölgemiz için uygun olduğu söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Harran Ovası, anason, ekim zamanı, tane verimi, uçucu yağ verimi, uçucu yağ oranı

This study was conducted to determine the most suitable sowing time for anise (P. anisum L.) under the Harran Plain conditions. Field trail was conducted at Harran University Agriculture Faculty, Department of Field Crops in completely randomized block design with three replications, in 2001-2002 growing season. Seeds were planted on October 2nd-15th, November 2nd-15th-30th, December 18, January 2nd-15th, February l8t-15 *, March 1 st -15 th, April 3 * -16 * and in total 14 sowing dates were applied. In this research, the seed yield (kg/da), essential oil contant (%), essential oil yield (1/da), plant height (cm), number of branches (number/plant), number of umbel (number/plant), number of umbels in main umbel (number/main umbel), number of seeds in main umbel (number/main umbel), 1000-seed- weight (g), harvest index (%), were investigated and phenological observations were taken. It was found that all the investigated parameters were significantly affected by the sowing times except the number of branch. It was noticed that the effects of sowing date on the plant height, number of umbel, number of umbels in main umbel and essential oil content were disorderly but significant. In addition, with the delayed sowing date, the number of seed per main umbel, harvest index and 1000 seed weight, the vejetation period and vejetative growth period decreased significantly. It can be said that under the Harran Plain conditions from mid November to early March sowing can be achieved. Additionally, sowing on 18th December in which the highest seed yield and essential oil yield were obtained, can also be recommended. Key Word: Harran Plain, anise, sowing time, seed yield, essential oil yield, essential oil content