Cellular automatanin topolojik entropisi ve maximal entropi

Abstract

ÖZ Yüksek Lisans Tezi CELLULAR AUTOMAT ANIN TOPOLOJİK ENTROPİSİ VE MAXIMAL ENTROPİ Aydın BAĞIŞ Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Matematik Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Hasan AKIN 2005, 76 Sayfa Bu tezde, ergodik teoride son derece yaygın olarak kullanılan topolojik entropi kavramı algoritma yardımıyla incelenmektedir. 1-boyutlu sürekli bir CA'nın topolojik entropisi D'amico ve arkadaşlarının (2003) tanımladığı algoritma ve Lyapunov üstellerinden yararlanarak hesaplanmaktadır. H(Zn], F) = H/Z^,aj[Â+ +A~) eşitliğinin sağlanması için CA nm permütatif dönüşüm olması gerektiği incelenmektedir, burada a bir kaydırma dönüşümüdür. Daha sonra sürekli bir CA'nın n. kuvveti incelenerek F` dönüşümünün topolojik entropisi algoritma yardımıyla hesaplanmaktadır. Ayrıca F bir CA olmak üzere H{Zm, F*) = n.H(Z^, F) eşitliğini sağlayan örnekler verilmektedir. Genel olarak 1-boyutlu sürekli CA ların tersi her zaman yoktur. Manzini ve Margara (1998) bir CA'nın tersinin olması için gerek ve yeter şartlar elde ettiler. Bu şartlar incelenerek, 1-boyutlu sürekli terslenebilir CA'nın topolojik entropisi algoritma yardımıyla hesaplanmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Topolojik Entropi, Ölçüm Entropi, Cellular Automata.

ABSTRACT Master Thesis THE TOPOLOGICAL ENTROPY OF CELLULAR AUTOMATA AND MAXIMAL ENTROPY Aydın BA?IŞ Harran University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Mathematics Supervisor : Assistant Prof. Dr. Hasan AKIN 2005, Pages: 76 In this thesis, it has been investigated the topological entropy concept that is prevalently used in ergodic theory. The topological entropy of 1 -dimensional continuous CA has been calculated by means of algorithm and Lyapunov exponents that was defined by D'amico et al. (2003). It has been studied that CA is necessary to be permutative transformation in order to satisfy the equality H{ Zm, F) = H/Z^, <r)(/l+ + X ~ J. Here a is a shift transformation. Later, by taking the n-th iteration of CA, it has been calculated the topological entropy of transformation F` by means of an algorithm. Furthermore, assuming that F is a CA, it has been given the examples that satify the equality H(Z^, F`) = n.H(Z^, F). In general, 1 -dimensional continuous CAs aren't invertible. Manzini and Margara ( 1 998) obtained necessary and sufficient conditions for CA to be invertible. By investigating these conditions, it has been calculated the topological entropy of 1 -dimensional continuous invertible CA by an algorithm. KEY WORDS : Dynamical System, Topological Entropy, Measure Entropy. 11