Antepfıstığında sıcaklığın çıtlama üzerine etkilerinin saptanması üzerine bir araştırma

Abstract

Ülkemiz, dünyadaki antepfistigi üretiminin yaklasik olarak % 15'ini üretmektedir. Buüretimin bir kismi ihraç edilmektedir. Antepfistiginin islenmesinde modern tekniklerininkullanilmamasi nedeniyle ihracatta zorluklarla karsilasilmaktadir.Türkiye'de üretimi yapilan çesitlerin özellikleri bakimindan antepfistiklarinin çitlamaaraligi düsüktür. Çitlatma islemi ile ilgili olarak isgücünden faydalanilmakta ve bu islem içinçesit farkliligi gözetilmeden ve çitlak oranina bakilmaksizin meyveler son derece sagliksiz vehijyenik olmayan ortamlarda islenmektedir. Bu isçilik için 250.000 TL/kg 'lik bir maliyetunsuru olusmaktadir. Yani dogal olarak çitlak meyveler içinde bu miktar üzerinden isgücüneödeme yapilmaktadir. Uygulanan bu metod ilkel ve yavas olmasinin yani sira ekonomikteolmamakta ayni zamanda kabugun çitlatilmasi sirasinda fistik içi de ezilmektedir.Bu çalismada; kabuk yapisinin yüksek mukavemeti sebebiyle antepfistiginin, bilineninsan is gücü ile çitlatmanin ekonomik ve hijyenik olmamasindan dolayi islemleri mekanizeederek çitlatilmasi ve iç edilmesi konusu üzerinde durulmus ve prototip bir makine tasarimiyapilarak imal edilmistir. Bu amaçla farkli nem düzeylerinde antepfistigi kabuklarinin isiyakarsi tepkisi farkli isi düzeyleri için tespit edilmeye çalisilmistir.Prototip makinaya, yüksek saglam iç kalitesi ve yüksek kirma verimliligi gibioptimum degerlere ulasmak amaciyla yeni bir ünite ilave edilmistir. Prototip makinadaantepfistiklari dönel bir disk üzerinde biçaklar bulunan bir ünite içerisine düsürülüp çarpmaetkisi ile çitlatilmistir. Gelistirilen prototip makinada disk üzerine dört adet biçak konmus vebu diske hareket iletimi verilmistir. Eklenen bu ünite çitlatmayi kolaylastirmistir.Antepfistiginin fiziksel ve mekaniksel özellikleri; boyutu, agirligi, kabuk kalinligi ve kirilmakuvvetleri gibi bilgiler isiginda farkli isi ve nem düzeyleri ile birlikte farkli disk devirlerindedeneyler yapilmistir.Prototip makineda çelik bant üzerinde antepfistiklari belirli bir serbest hareketmesafesi kat ettikten sonra, çelik bant çikisina bir huni seklinde kutu yerlestirilerekantepfistiklarinin çarpma ünitesi içerisinde bulunan diski üzerine düserek buradaki biçaklartarafindan disk yüzeyine çarpmasi saglanarak çitlatma yapilmistir. Deney düzeninde birmikrokontrolör yardimi ile ile diskin devir hizini ayarlamak ve ölçmek mümkün olmustur.Denemeler sonucunda nem ve sicakliga bagli olarak degismekle birlikte, çogunluklaantepfistiginin çok farkli bir yapiya sahip oldugu ve kabuk ta çitlama meydana gelebilmesiiçin disk devrinin de önemli oldugu belirlenmistir.Denemeler sirasinda, uygulanan farkli devir, nem ve sicaklik düzeylerinin çitlama, içolma ve özürlü antepfistigi bakimindan önem arz ettigi ve oda sicakliginda isi uygulamasiyapilmayan yöntemde özürlü antepfistigi oraninin düsük kaldigi tespit edilmistir.Denemelerde kirmizi çesidinde antepfistiginin çitlatilmasinda en iyi sonuç % 22.2 nemdüzeyinde 350 0 C isi verilerek disk üzerine düsürülen meyvelerde % 28.33 olarak tespitedilmistir. Bu kademede diskin dönü hizi 400 d/min' dir. Iç antepfistigi elde edilmesinde eniyi sonuç % 6.5 nem düzeyinde, 500 d/min diskin dönü hizinda, oda sicakliginda isiuygulamasi yapilmamis olan yöntemde % 25.00 dolayinda tespit edilmistir.Siirt çesidi antepfistiginda çitlak meyve elde edilmesinde en iyi sonuç % 22.2 nemdüzeyinde 350 0 C isi verilerek disk üzerine düsürülen meyvelerde % 36.00 dolayinda tespitedilmis ve bu kademede diskin dönü hizi 600 d/min olarak belirlenmistir. Iç antepfistigi eldeedilmesinde ise en iyi sonuç % 6.5 nem düzeyinde, 600 d/min diskin dönü hizinda, odasicakliginda isi uygulamasi yapilmamis olan yöntemde % 25.33 dolayinda tespit edilmistir.

Turkey produces approximately 15% of Pistachio nuts production in the world. Someof this production is exported, however problems in export arise due to inappropriate methodsused in Pistachio processing.Cracking space of the local pistachio nuts grown in Turkey is low, and cracking isdone by using human force. During the cracking process, the pistachio fruits are treated inunhealthy and non- hygienic conditions in which differences in variety characters and crackingratio are not considered. This generates 250.0 TL cost for workmanships, that the crackedfruits are treated in same way s so the cost increases. This method is primitive and slow; inaddition, kernels are crushed.In this study mechanized cracking of pistachio nuts and fruit processing wereundertaken, and a prototype machine was designed to overcome the high resistance ofpistachio nuts shell and the improper procedures applied in our country. Reactions of nutshells to different humidity and heat applications suitable for cracking was investigated.A new unit was added to prototype machine for high kernel quality and cracking ratio.The nuts shell was cracked by placing the Pistachio fruits on a rotating disc containing knifein which nuts were then cracked by hitting. In this machine 4 knifes were placed on a disc andmovement transmission was generated, so that this facilitated the cracking. Different heat andhumidity according to pistachio nuts physical and mechanical characteristics, dimensions,weight, shell thickness and cracking force were tested.After having a free movement force on a steel band in which a plastic pack with afunnel shape placed the end, the nuts were cracked by hitting to a disc that has knifes. Therotating speed was regulated and measured by microcontroller added to experimental system.Disc rotation was found to be important factor for shell cracking, and this was differedwith humidity and heat applied. These factors were determined to effect cracking, maturityand defective nuts selection, and it was found that the defective nuts ratio was low in methodswhere no heat application was used.In our experiments, the best result for Kirmizi variety was 28.33% with 22.2%humidity and 350 0 C heat applications. The disc rotation was 400 d/min. The best results forkernel getting were 25% with 6.5% humidity, 500 d/min rotation speed and no heatapplication (room temperature).In Siirt variety, the best result for cracked fruit was 36% with 22.2% humidity and 350oC heat application, and the rotation speed was 600 d/min. For kernel getting, the optimalconditions were 6.5% humidity, 600 d/min rotation speed, no heat application (roomtemperature), and the best result at these conditions was 25.33%.