Şanlıurfa ili merkez ilçede süt sığırcılığı yetiştirme sorunlarının tarımsal yayım açısından değerlendirilmesi denemesi

Abstract

ŞANLIURFA İLİ MERKEZ İLÇEDE SÜT SIĞIRCILIĞI YETİŞTİRME SORUNLARININTARIMSAL YAYIM AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ DENEMESİMahmut BOZKURTÖZETBu araştırma, Şanlıurfa İli Merkez İlçe'deki süt sığırı yetiştiricilerinin genel durumunubelirlemek ve bu yetiştiricilerin Şanlıurfa ÇEYŞ ile aralarında olan yayım ilişkisi incelenmeyeçalışılmıştır.Şanlıurfa TİM ÇEYŞ'inde Tarımsal yayım hizmetini yürütmekte olan yaymanlar ve Şanlıurfaİli Merkez İlçeye bağlı Açıkyazı, Akçamesçit, Akpınar, Bozköy, Büyükördek Cemal, Dağeteği,Duruca, Gölpınar, İkiağız, Karahisar, Keçikıran, Kengerli, Kızlar, Konuklu, Köksören, Körkuyu,Mutluca, Peyamlı, Seksenören, Tepeköy, Yarımsu, Yenice, Yıldızlı ve Zeynep köylerinde bulunansüt sığırı yetiştiricileri ile yapılan anket bu araştırmanın ana materyalini oluşturmaktadır.TİM ÇEYŞ'ndeki tüm tarımsal yayım elemanları ile anket yapılırken, örnek köylerinseçilmesinde Gayeli Örnekleme Metodu uygulanmıştır. Örnek köylerdeki tüm süt sığırıyetiştiricileri ile yüz yüze anket yapılmıştır. Örnek köylerin seçilmesinde Gayeli ÖrneklemeMetodunun uygulanmasına, Şanlıurfa TİM İstatistik Şubesinde, Köy bazında süt sığırı sayılarıverilerinin bulunmaması etkili olmuştur. Şanlıurfa TİM İstatistik Şubesinde köy bazında süt sığırısayısı istatistiğinin bulunmadığına dair yazı ek 3'te verilmiştir.Örnek köylerin seçilmesinde dağ köyü, ova köyü, il merkezine yakın olması, il merkezineuzak olması, köylerde GAP sulaması yapılıp, yapılmaması gibi özellikler dikkate alınmıştır.TİM ÇEYŞ'deki tarımsal yayım elemanları ile süt sığırı üreticileri arasındaki ilişki Dizgelerarası Tarımsal yayım modeli ile açıklanmaya çalışılmıştır.Üreticiler dizgesi ile yapılan anketlerden, Süt sığırcılığı yapanların genelde orta yaşüzerindekilerden oluştuğu, işletmelerdeki süt sığırı sayılarının düşük olduğu, işletmelerdehayvanların bilgilerine dair kayıtların tutulmadığı, araştırma bölgesinde süt sığırlarını sigortalamaolayının burada duyulmadığı, hayvanları aşı yaptırma olayının yetiştiriciler tarafından benimsenmişolduğu, araştırma alanında süt ve süt ürünlerinin pazarlama işleminin dağınık yürütüldüğü, kitleiletişim aracı olan TV'lerden, yetiştiricilik hususunda pek yararlanmadıkları, gazete okumaalışkanlığının yetiştiriciler arasında yaygın olmadığı TİM ÇEYŞ'deki tarımsal yayım elemanları ileiletişimin zayıf olduğu tespit edilmiştir.Dağ köylerinde süt sığırı yetiştiriciliği Ova köylerine oranla daha yüksek seviyelerde olduğu,GAP sulamasının olmadığı yani kuru tarımın yapıldığı alanlarda süt sığırı yetiştiriciliği GAPsulamasının yapıldığı alanlara daha yüksek seviyelerdedir. Fakat süt sığırı yetiştiriciliğindeişletmenin şehir merkezine yakın olması veya olmaması hususunda bir ilişki olmadığı tespitedilmiştir.Örgüt dizgesi ile yapılan anketlerden, TİM ÇEYŞ'deki tüm yaymanların ortak bir tarımsalyayım modeline göre çalışmadıkları, yaymanların süt sığırcılığına dair bir program, projelerinin vebir amaçlarını bulunmadığı, çalışma yöntemlerinin düzensiz ve dizgesel olmadığı tespit edilmiştir.Ayrıca, yaymanların genelinin erek kümeyle çalışmaya eğilimli oldukları buna karşın kimiyaymanların, özel nedenlerden dolayı yetiştiricilerle ilişki kurmaktan kaçındıkları, çalışmakonusunda yaymanların kendilerini yetersiz gördükleri belirlenmiştir. Yaymanlar iletişim becerileribakımından kendilerini yetersiz gördüklerini ve bu alanda eğitim gereksinimlerini dilegetirmişlerdir.Yaymanların büyük çoğunluğunun örgüt içi HİE'lere katılmalarına karşın bu konularınçalışma alanındaki sorun ve gereksinimlerden uzak olması nedeniyle yararının az olduğugörülmektedir.Bu sonuçlar ışığında, var olan mevcut sorunlar hakkında bazı öneriler öne sürülmüştür,Araştırma bulguların gençlerin süt sığırcılığına isteğinin az olduğunu ortaya koymuştur.Bunun ana nedeni emek yoğun bir uğraşı olması düşünülebilir. Tarımsal yayım çalışmasında bu yaşetkenine özen gösterilmelidir.Süt sığırı işletmelerindeki hayvan sayısı oldukça düşüktür. Bu da bize süt sığırcılığınınyalnızca öz tüketime yönelik olduğunu göstermektedir. Ülkeye ekonomik bir katkısından söz etmekbu anlamda zordur. Bu nedenle hükümetin varolan bu tutumu değiştirecek, hayvan sayısınınartırılması yönünde destekleme programlarının hayata geçirilmesi özellikle önerilebilir.Deneklerden süt sığırcılığı ile ilgili kredi alan değinilmeyecek kadar azdır. Hayvan sigortasıhenüz araştırma alanında yabancı kavramdır. Bu alanda ÇEY, sigorta şirketleri ile işbirliği yaparakbu sistemin bölgede benimsenmesi yönünde çalışmalar yapması yararlı olacaktır.Araştırma alanında süt verimi genel olarak çok düşüktür. Süt ve ürünlerinin pazarlanmasıdüzensizdir ve bu yetiştiricilerin aleyhine işlemektedir. Bundan dolayı üreticilerin kooperatiflerbiçiminde örgütlenmesi teşvik edilmeli ve yetiştiricilere bu alanda kapsamlı yayım hizmeti desunulmalıdır.Yetiştiricilerin kendi aralarında tarımsal yayım örgütü ile ilişkileri cılızdır. Bu her iki tarafı dabağlamaktadır. Çünkü bir yanda ÇEY'in bu alandaki çalışması yetersizdir, diğer yanda yetiştiricilergerekli girişim gücüne sahip değildirler. Bu pasif tutum onların aleyhine olan bir durumdur. Bununiçin uygun yayım programları geliştirilmelidir.Süt sığırcılığı alanında şimdiye değin yapılan yayım çalışmalarının yetersizliğini veplansızlığını gidermek amacı ile Şanlıurfa ÇEY şubesi süt sığırcılığı konusunda düzenli ve dizgeselbir program planlamasını gerçekleştirmesi önerilebilir.Tarımsal yayım çalışmalarının değerlendirilmesi, tarımsal yayım çalışmaları planlamasının vebunun uygulamadaki potansiyelinin sürekli ve dizgesel bir biçimde belirlenmesi işlemi olarakgörülmesi önerilebilir.ÇEY, yaptığı çalışmaları dizgesel bir biçimde değerlendirmelidir. Bu değerlendirme, TİMÇEYŞ'de yönetici, yayman, üretici, konu ile ilgili tüm kamu kurum ve özel kuruluşların bir arayagelerek yapmaları önerilebilir.

EVALUATION OF LIVESTOCK RAISING PROBLEMS IN TERMS OF AGRICULTURALEXTENSION SERVICES, ŞANLIURFA DISTRICTMahmut BOZKURTSUMMARYWith this study, it is aimed to determine general structure of dairy cattleraising farms and to examine relationship between public extension officers andfarmers.Data obtained with face to face interview from both public extension officers whoemployed by Sanlıurfa Directory of Agriculture and 98 farmers who live 25 differentvillages, Açıkyazı, Akçamescit, Akpınar, Bozköy, Büyük ördek, Cemal, Dağ eteği,Duruca, Gölpınar, İkiağız, Karahisar, Keçikıran, Kengerli, Kızlar,Konuklu, Köksören, Körkuyu, Mutluca, Peyamlı, Yarımsu, Yenice, Yıldızlı, andZeynep, located in Şanlıurfa province. Public extension officers consist of fullsample. However, villages were selected based on the information that those villagesheavily involved in livestock raising activities provided by Directory of Agriculture.With analyzing data, we conclude following futures regarding dairy farms;farmers who have involved dairy farms are above the mid-age, Number of cows indairy farms rather small, There is tendency to keep records regarding farm activities,no one has purchased animal insurance, Dairy products was marketed by own ratherthan as group or union, There is a few portion of farmers can be benefited from mediaA large portion of farmers have animal vaccination done It is also determined thatexisting relationship between public officers and farmers rather weak.Data collected from public extension officers show that there is no singlecurriculum, certain goal or program towards farmers. Each extension officers followdifferent strategy and extension programs regarding dairy farms. It has beenobserved that public extension officers are, usually, willing to work sincerely.However, some officers rather not have close relationship with farmers due topersonnel problems. They, also, thought they need training regarding disseminationof information and having communications with farmers. Based on data collected wecan make some comments on dairy farms.63Those are;young generation is not willing to get involve in dairy farms. Onereason for this might be a being labor intensive activity. Most of the farms producedairy product in subsistence level due to small number of cow. Hence, to make farmsmore market oriented, number of cows must be increased. Public policy should bedesigned towards to increase cow number in farms. Since each farmer produces smallportion of dairy products, they couldn?t have market power. To have market power,they should be organized as cooperative.Public extension service should be evaluating extension programs. This canbe done with cooperation and coordination of related governmental or non-governmental organizations such as farers unions.64