Harran ovasında farklı sulama yöntemlerinin ekonomik analizi

Abstract

Bu araştırma Şanlıurfa ili Harran ovası sulu tarım alanlarında uygulanmaktaolan sulama sistemlerinin maliyetlerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Anketçalışması; Harran-Merkez, Harran-Alt kısım (mansap), Harran-Üst kısım (memba)olmak üzere üç bölüme ayrılarak yapılmıştır. Toplam 39 köyde 45 işletme sahipleriile görüşülerek anketler doldurulmuştur. Bu işletmelerin işlediği toplam alan 9 850dekardır.Yağmurlama sulama sistemi ile sulama yapan küçük işletmeler (1-50 da),mevcut ürün deseninde elde ettiği gelirle sulama masraflarını ödeyememektedir. Ortabüyüklükteki işletmeler ( â¼100 da), mevcut ürün deseni ile elde ettiği gelirle sulamamasraflarını ödeyebilmektedir.Basınçlı sulama sistemleri kullanılması, su tasarrufu sağlaması nedeniylemevcut su kapasitesi ile daha geniş alanlarda sulu tarım yapılması, su kıtlığınayüksek direnç göstermesi nedeniyle işletme gelirini arttırmaktadır. Toprak ve sukaynaklarının sürdürülebilir kullanılmasını da sağlayan damlama, yağmurlama gibibasınçlı sulama sistemlerinin özellikle yeni sulamaya açılan alanlar da kuru tarımdançıkan çiftçiler tarafından edinilmesini teşvik edecek mekanizmaların uygulamayasokulması, birim alan ve birim sudan elde edilecek gelirin arttırılması açısındanönem taşımaktadır.Pamukta yağmurlama sulama sistemine göre fayda/masraf oranı 100 da veüzeri araziler için 1'den büyük çıkmaktadır. Bu nedenle ovada yağmurlama sulamasistemi minimum 100 da arazi büyüklüğü için önerilmektedir. Damla sulamametodunda ovada 50 da büyüklüğündeki arazi için fayda/masraf oranı 1.65 olarakbulunmuştur. Bu nedenle damla sulama sistemi minimum 50 da arazi büyüklüğü içinekonomik olmaktadır. Yüzey sulama metodunda ise 50 da arazi için fayda/masraforanı 1.98 olarak hesaplandığı için ovada yüzey sulama pamukta 50 da arazibüyüklüğü için ekonomik olmaktadır.

This study was conducted to determine and compare of the costs of differentirrigation systems in Harran Plain-Şanlıurfa. The surcey study was done in the threedivisions of the Harran Plain such as Harran-Center, Harran-down stream ofirrigation scheme and Harran-Upper stream of irrigation scheme. The questionerrierswere filled by the owner of farms in 39 villages in 45 farms. The total size of the landat the surveyed farms were 9 850 da.The small farms (1-50 da) could not pay the irrigation cost under the sprinklerirrigation sytems. However, middle-sized farms ( â¼100 da) could pay the cost ofirrigation under three different irrigation methods. The use of presurized irrigationsytems could increse the income and gross production values by minimizing wasteof irrigation water, eliminating environmental pollution, and increasing irrigationefficiency. In order to increase income per area and/or in order to get the most benifitfrom a uniuc volume of water, farmers shold be encoured in the use of pressurisedsystems by using different mechanisims like subvansion, help in the payment of thecost of the irrigation systems. The transion from surface irrigation systems topressurized irrigation systems also sustains the irrigated agriculture.Since the ratio between benifit and cost was bigger than 1.0 for 100 da forsprinkler irrigation system, the sprinkler irrigation method recommended a minimumof 100 da land size. On the other hand, the benifit/cost ration was 1.65 for dripirrigated cotton in 50 da land size. So, the drip irrigation system should berecommended for a minimum of 50 da land size economically. In a similar way, thebenifit/cost ratio for surface irrigated cotton was found as 1.98 in 50 da land size.That?s why, surface irrigation method in Harran plain should be recommended for 50da land size economically.