GF-677 hibrit (Prunus amygdalus X P. persica) anacının in vitro rejenerasyonu ve mikro çoğaltımı

Abstract

Bu araştırma, 2006-2007 yılları arasında HR.Ü. Ziraat Fakültesi Biyoteknoloji Laboratuvarı'nda yürütülmüştür. Bu çalışma ile, bademe anaç olarak kullanılan GF-677'nin in vitro rejenerasyonunu mümkün kılacak tam bir protokol oluşturulmuştur.Aktif büyüme döneminde olan 2 yaşındaki ağaçlardan o yılın sürgünleri alınarakyaprakları temizlenmiştir. Birer boğumdan oluşan dal parçaları %70'lik ethanoliçinde 1 dk. tutulduktan sonra %8'lik ticari çamaşır suyuyla 15 dakika sterilizeedilip, 5'er dakika süreyle steril saf su ile 4 kez durulanmıştır. Hazırlanan besinortamı, pH'ı 5.6'ya ayarlandıktan sonra 1210C'de 20 dakika sterilize edilmiştir.Sterilizasyonu tamamlanan boğum eksplantları, 0.5, 1.0 veya 2.0 mg/l BA içeren MSbesin ortamında kültüre alınmıştır.Boğum eksplantlarının sürmesi ve kardeşlenmesi bakımından en iyi sonuç 1.0mg/l BA içeren MS besin ortamında alınmıştır. 0.5 veya 2.0 mg/l BA içeren besinortamlarında kültüre alınan boğum eksplantlarındaki sürme 7-10 gün gecikmiştir.In vitro'da elde edilen sürgünlerin tam açılmış genç yaprakları alınaraküzerlerinde kesikler yapıldıktan sonra 30 ml MS besin ortamı içeren 9 cm çapındakipetri kutularına (üst yüzleri besin ortamına temas edecek şekilde) yerleştirilmiştir.MS besin ortamına TDZ ve BA tek başına yada NAA ile kombinasyon halinde ilaveedilmiştir. 3 hafta karanlık ortamda kültüre alınan eksplantlar daha sonra 16 saatfotoperyota tabii tutularak 3 haftada bir taze ortamda altkültüre alınmıştır. 3 haftakaranlık ortamda kültüre alınan yaprak eksplantlarında kallus oluşumu gözlenmiştir.4 kez altkültüre alınan yaprak eksplantlarında sürgün rejenerasyonugerçekleşmemiştir.451 mg/l BA içeren MS besin ortamında kültüre alınan sürgünlerin dibinde beyazyoğun bir kallus dokusu oluşmuş ve bu kallus dokusundan adventif sürgünrejenerasyonu gerçekleşmiştir. Rejenere olan sürgünler ayrılarak 0.0, 0.1 veya 0.546mg/l BA, 30 g/l sukroz, 5.5 g/l agar içeren sürgün uzatma ortamında kültürealınmışlardır. En iyi sonuç 0.5 mg/l BA içeren besin ortamında alınmıştır.Uzatılan in vitro sürgünler köklendirilmek için 0.05, 0.5, 1.0 veya 2.0 mg/l IBAiçeren ½ MS besin ortamına aktarılmıştır. 1.0 mg/l IBA içeren ½ MS besinortamındaki sürgünlerin %84.2'si köklenmiştir. Köklenen bitkicikler başarı ile dışkoşullara alıştırılarak %66.4 oranında canlı bitki elde edilmiştir.

This research was carried out in Biotechnology laboratory of HR.U. Faculty ofAgriculture during 2006-2007. In this research, a complete regeneration protocol wasdeveloped for GF-677, an important rootstock for almond and peach. Nodal sections(2 cm in length) of softwood cuttings from actively growing 2-year old trees wereexcised and surface disinfected in 70% (v/v) ethanol for 1 min., then in 8% (v/v)commercial bleach (%0.525 NaOCl) for 15 min., followed by four rinses (5 min.each) in sterile, dH2O.Following sterilization, nodal explants were cultured on MS mediumsupplemented with 0.5, 1.0 or 2.0 mg/l of BA. The highest rate of adventitious shootinitiation and multiplication was recorded at concentration of 1 mg/l BA. Higher orlower concentrations of BA than 1 mg/l delayed the time of shoot initiation for 7 to10 days.The young expanding leaf explants from in vitro shoots were excised, woundedand firmly placed abaxial side up in 9 cm diameter petri dishes containing 30 ml MSmedium supplemented with TDZ or BA alone, or in combination with NAA.Explants cultured for 3 weeks in the dark and then transferred to a 16-8 hour (lightdark)photoperiod. Callus formation has occurred on the leaf explants within 3 weeksin the dark. The explants were subcultured to the fresh media at 3-week intervals.After 4 subcultures, no regeneration was observed on the calli derived from the leafexplants.Callus formation was induced at the bases of shoots on MS mediumsupplemented with 1 mg/l BA and the adventitious shoots differentiated from these49calli. Regenerated shoots from calli were scored, excised, and transferred toelongation medium supplemented with 0.0, 0.1, or 0.5 mg/l BA. MS medium50Supplemented with 0.5 mg/l BA, 30 g/l sucrose, and 5.5 g/l agar provided thebest shoot elongation.Elongated shoots were cultured on ½ MS medium supplemented with 0.05, 0.5, 1.0or 2.0 mg/l IBA for rooting. On ½ MS medium containing 1.0 mg/l IBA, a maximumrooting efficiency of up to 84.2% was obtained. Rooted plantlets were successfullyacclimatized and transferred to potting mix with 66.4% survival.