2001-2006 yılları arasında Şanlıurfa merkez verem savaş dispanserinde takip edilen tüberküloz olgularının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Şanlıurfa Merkez Verem Savaş Dispanserinde 2001-2006 yıllarıarasında izlenen tüberküloz olgularının retrospektif tipte epidemiyolojik araştırma yöntemiyledeğerlendirilmesi amaçlanmıştır. Belirtilen yıllar arasında tedaviye alınan 1287 hastadan 1103hastanın dosya bilgisine ulaşılmıştır (%85.7). Olguların %59.7'si erkek, yaş ortalaması ise27.9' dur. Olguların %23.9'unu 15 yaş altı çocuk nüfus oluşturmuştur. Olguların %70.6'sı altsosyoekonomik düzeyde yaşamaktadır. Olguların %38.8'inin temas öyküsü vardır veortalama hane içi temaslı kişi sayısı 5.6 dır. Çalışmada akciğer dışı tüberküloz (AD TB) oranıise %28.8'dir. Kadınlarda AD TB, erkeklerde Akciğer tüberkülozu (AC TB) anlamlı olarakyüksektir (p<0.05). ARB pozitifliği ile tanı konma oranı % 48.1, kültür ile tanı oranı %0.8'dir.Akciğer dışı TB olgularının %49.8'sine biyopsi uygulanmıştır. Akciğer grafilerinde yalnızcainfiltrasyon oranı %29.3 iken, kavitenin eşlik ettiği infiltrasyon görülme oranı %41.4 idi.Yayma pozitif olgular için kür oranı %21.8, tedaviyi tamamlama oranı ise %59.5'dir.Olguların %2,6'sı ARB pozitifliği ile tedaviyi terk etmiştir. Hastaların %8.3'ünde eşlik edenhastalık olduğu, %41.5'ine ise diyabetin eşlik ettiği saptanmıştır2001-2006 yılları arasında yıllara göre tedavi başarısızlığı %17.3-%3.3 arasındadeğişmekte olup, tedavi başarısızlığında anlamlı bir düşme izlenmiştir. Tedavi başarısızlığıileri yaşta, okula gitmemişlerde, işsizlerde ve mevsimlik işçilerde, tedaviye ara verenlerde veilaç yan etkisi olanlarda anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Cinsiyet, eşlikeden hastalık durumu, tutulan organ ve BCG skarı olup olmamasıyla tedavi başarısızlığıarasında ilişki bulunmamıştır (p>0.05).Çalışmadan elde edilen bulgular, Şanlıurfa'da Tüberkülozun etkin kontrolü, tanı vetedavi hizmetlerinin sürekliliği için, hizmet sunum sisteminin ilin özelliklerine uygun olarakdüzenlenmesini, alt yapının iyileştirilmesini, sağlık çalışanlarının ve toplumunbilinçlendirilmesine yönelik sağlık eğitimi programlarının yapılmasını gerektirmektedir.

In this study, it was aimed to evaluate the tuberculosis cases retrospectively followedup at Şanlıurfa Central Tuberculosis Control Dispensary between 2001-2006. 1103 caserecords could be reached of 1287 patients under the treatment among these years. Of those59.7% was male, the mean age was 27.9. 23.9% of the cases were children with the age oflower than 15 years. 70.6% of the cases were living at low socio-economic conditions. 38.8%of the cases had (+ ) history of TB contact and the mean of the contacted household memberswas 5.6. The rate of the extrapulmonary tuberculosis (EP TB) were 28.8%. The percentage ofEP TB were significantly higher in females than in males (p<0.05). While the rate ofdiagnosed by the positive sputum analysis was 48.1 %, the diagnostic tuberculosis culture was0.8 %. 49.8 % of the EP TB cases were performed organ biyopsy. The rate of the chestposteroanterior radiographies with infiltration was 29.3 % and cavitary image with infiltrationrate was 41.4%.The percentage of the cure status or the cases with positive sputum analysis was21.8% and 59.5 % was completed the treatment succesfully. Although having positive sputumanalysis, the 2.6% of the cases had leaved the therapy. 8.3% of the cases had any othercomorbid diseases. DM was the most common disease with the rate of 41.5%. Between2001-2006 years the treatment failure rate was among 17.3%-3.3% and showed a decreaserate yearly. The threatment failure status was seen significantly higher with the older ages,uneducated, unemployed cases, seasonal workers, giving breaks during therapy, having sideaffects (p<0.05).There was found no significant relation between gender, comorbidity,affected organ, BCG scar positivity and negativity and the treatment failure (p>0.05).Findings of this study showed the necessity the improment of the services according tothe characteristics of the province and infrastructure, the development of the health educationprogram regarding to health professionals and community for effective and sustainablecontroll and diagnosis and treatment of TB in Şanlıurfa.