β- talasemi majorlu çocuklarda E vitamini ve N-asetilsisitein`in oksidan-antioksidan sistem ve DNA hasarı üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

ß-talasemi majorda eritrosit hemolizinin etyopatogenezinde oksidatif stres çok önemli rol oynamaktadır. Çalışmamızda antioksidan kullanımı ile hastalardaki oksidatif dengenin ve DNA hasarının nasıl değiştiğini ve sonuçta kan transfüzyonu miktarında değişiklik olup olmadığını ortaya koymayı amaçladık. Çalışma Nisan ile Temmuz 2010 tarihleri arasında yapıldı. Çalışmaya ß-talasemi major tanısı ile takip edilmekte olan 75 hasta çocuk ile 25 sağlıklı çocuk alındı. Hastaların 25'ine E vitamini kapsül (Evicap®,10 IU/kg/gün), 25'ine N-Asetilsistein (Oxxa süspansiyon®, 10 mg/kg/gün) ağızdan tek dozda verildi. 25 hastaya herhangi bir ilaç verilmedi. Antioksidan verilen hastalardan tedavi öncesi, tedavinin 1. ve 3. ayında, kan transfüzyonundan 2 hafta geçtikten sonra, toplam oksidan seviye (TOS), toplam antioksidan kapasite (TAK), oksidatif stres indeksi (OSİ) değerleri, hemoglobin düzeyleri ve DNA hasarı çalışıldı. Tedavi öncesindeki 3 ayda ve tedavi süresince aldıkları transfüzyon miktarları ünite olarak hesaplandı. Tedavi öncesinde talasemili hastaların TOS, OSİ değerleri ve DNA hasarı sağlıklı kontrol grubundan yüksek, TAK değerleri ise düşük bulundu. E vitamini grubunda 1 ve 3. ay TOS, OSİ değerleri tedavi öncesine göre anlamlı şekilde azaldı (sırasıyla p<0,01, p<0,01 ve p<0,001, p<0,001). TAK değerleri ve DNA hasarı değişmedi (her ikisi için p>0,05). Hemoglobin düzeyi 3. ayda tedavi öncesine göre önemli miktarda arttı (p<0,001). N-Asetilsistein grubunda 3. ayda TOS ve OSİ değerleri tedavi öncesi ve 1. ay değerlerine göre önemli ölçüde azaldı (hepsi için p<0,001). TAK değerleri tedavi öncesi ve 1. ay değerlerine göre anlamlı şekilde yükseldi ( p<0,01,p<0,05). DNA hasarında 1. ve 3. aylarda tedavi öncesi değerlere göre azalma izlendi (p=0,001,p<0,001). Hemoglobin düzeyi 3. ayda tedavi öncesi değerlere göre anlamlı şekil yükseldi (p=0,001). 3. ayın sonunda tedavi öncesi ile benzer şekilde, antioksidan almayan hastaların TOS, OSİ değerleri ve DNA hasarı sağlıklı kontrol grubundan yüksek, TAK değerleri ise düşük bulundu (sırasıyla p<0,05, p<0,001, p<0,05 ve p<0,001). TOS değerleri hem N-Asetilsistein grubunda hem E vitamini grubunda, DNA hasarı ise N-Asetilsistein grubunda sağlıklı kontrol grubu ile benzer değerlere geriledi. Kan transfüzyonu miktarı, antioksidan almayan hastalara göre E vitamini grubunda %11,7 N-Asetilsistein grubunda %11,8 oranında azaldı.Sonuç olarak ß-talasemi hastalarında antioksidan kullanımı oksidatif stresi ve kan transfüzyon miktarını azaltmada etkili olmaktadır.Anahtar kelimeler: ß-talasemi major, çocuk, E vitamini, N-Asetilsistein, DNA hasarı, kan transfüzyonu, oksidatif stres.

Oxidative stres is an important mechanism in the progression of ß- thalassemia major. In this study we investigated the antioxidant role of vitamin E and N-Acetylcystein (NAC) on total oxidant status and DNA damage and determine to whether there is any effects on requirement of blood trasfusion in children with ß-thalassemia major. 75 children with ß-thalassemia major and 25 healthy children as a control group were enrolled in this study. 25 children received vitamin E, 25 children received NAC supplementation and the other 25 children don?t received any antioxidant. Total oxidant status (TOS), total antioxidant status (TAC), oxidative stress index (OSI), hemglobin levels and DNA damage were analysed from antioxidant treatment group before the initiation of treatment, first and third months of treatment, from untreated group beginning of the study and third months of study. Frequencies of blood transfusions was calculated as a unit during the 3 months of before the treatment and during the antioxidant therapy. Before treatment TOS, OSI levels and DNA damage were sinificantly higher, TAC levels were significantly lower in the thalassemic children than they were in the healthy controls. In the vitamin E group, mean levels of TOS and OSI were significantly decreased first and third months of treatment (p<0,01,p<0,01 and p<0,001,p<0,001, respectively). TAC levels and DNA damage did not show a significant difference. In the NAC group, mean levels of TOS and OSI were significantly decreased third months of treatment compared to before treatment and first month of treatment (p<0,001 all). TAC levels were significantly increased third months of treatment compared to before treatment and first month of treatment (p<0,01,p<0,05,respectively). DNA damage were significantly decreased first month and third months of treatment compared to before treatment (p=0,001,p<0,001). In the both groups mean levels of hemoglobin were significantly increased third months of treatment compared to before treatment. At the third months of study TOS, OSİ levels and DNA damage were significantly higher, TAC levels were significantly lower in the untreated thalassemic children than those in the healthy controls (respactively p<0,05, p<0,001, p<0,05 and p<0,001). These result were comparable with those before treatment. Also TOS levels were decreased to similar levels to healthy controls in the both NAC and vitamin E group. In the NAC group were observed similar changes to respect to DNA damage. Transfusion requirement during the study period were decreased by 11,7% and 11,8% compared to 3 months of before treatment in the vitamin E and NAC group.We can conclude vitamin E and NAC have been shown to be effective as antioxidant adjuvant therapy in children with ß- thalassemia major to reduce oxidative status, DNA damage of lymphocytes and need for blood transfusion.Keywords: ß-thalassemia major, children, vitamin E, N-Acetylcystein, DNA damage, oxidative status, blood transfusion.