Şanlıurfa il merkezinde bruselloz prevalansı ve ilişkili risk faktörleri

Abstract

Bruselloz mortalitesi düşük, morbiditesi yüksek zoonotik bir enfeksiyon hastalığıdır. Ülkemizde endemik olan bu hastalık sıklıkla pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerinin tüketilmesiyle insanlara bulaşır. Bruselloz ülkemiz için önemli bir halk sağlığı sorunu olmasına karşın epidemiyolojisiyle ilgili yeterli bilgi yoktur. Hastalığın Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde görülme sıklığı yüksektir. Şanlıurfa, hastalığın en sık görüldüğü ilk on il arasındadır.Bu çalışma, Şanlıurfa ilinde topluma dayalı bruselloz prevalansı hakkındaki bilgi eksikliğini gidermek amacıyla planlanmış olup; çalışmanın amacı Şanlıurfa il merkezinde bruselloz prevalansı ve ilişkili risk faktörlerini saptamaktır.Çalışma, Ocak 2010-Nisan 2010 tarihleri arasında, Şanlıurfa il merkezinde yaşayan, küme örnekleme yöntemiyle hesaplanan 18 yaş üstü 1050 kişide yapıldı. Sosyodemografik özellikleri, bruselloza özgü epidemiyolojik özellikleri ve şikayetlerinin sorgulandığı anket formu, her bir katılımcı ile yüz yüze görüşülerek uygulandı. Anket uygulanmasından sonra her bireyden 5 cc venöz kan alındı. Elde edilen serum örneklerine Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı laboratuvarında Rose bengal aglütinasyon ve Wright tüp aglütinasyon testi uygulandı. Verilerin değerlendirilmesinde ki kare ve Mann-Whitney U testi kullanıldı. P <0.05 anlamlı olarak kabul edildi.Çalışmaya alınan 1.050 kişinin %66.9'u (n=702) kadın, %33.1'i (n=348) erkek idi. Yaş ortalaması 35.39 ± 13.46 (yaş aralığı 18-90) yıl olarak bulundu. Rose Bengal testi ile 1050 kişinin %3.7'sinde (n=39), Wright aglutinasyon testi ile %0.9'unda (n=9) seropozitiflik saptandı. Seropozitiflik açısından yaş grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu (p>0.05). Ancak 21-40 yaş grubunda prevalans yüksek bulundu. Kadınlarda seropozitiflik %1.0 (n=7) iken erkeklerde %0.6 (n=2) ile daha düşük olmakla birlikte aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildi. (p>0.05). Çalışmamızda sosyal güvence durumu, eğitim düzeyi, meslek grupları arasında bruselloz seropozitifliği açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı (p>0.05). Ailede bruselloz hikayesi olanlarda, daha önce bruselloz geçirme öyküsü olanlarda ve hayvan teması olanlarda bruselloz seropozitifliği açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı (p>0.05). Çalışmamızda taze peynir tüketimi yüksekti ancak taze peynir tüketimi bruselloz açısından risk faktörü olarak saptanmadı. Seropozitif kişilerde en sık saptanan yakınmalar ateş (%4.1), kalça ağrısı (%1.5), bel ağrısı (%1.1) ve diz ağrısıydı (%0.7). Yakınması olanlarla olmayanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05).Bölgemizdeki bruselloz seropozitifliği ile ilgili az sayıda çalışma yapılmıştır. Çalışmamızda bruselloz prevalansı ülkemizde yapılmış diğer birçok çalışmadan düşük bulunmuş olmasına rağmen bruselloz hala önemli bir halk sağlığı problemi olarak görülmektedir. Bu konuda bulaşma yoluyla ve hayvanların aşılanmasıyla ilgili koruyucu önlemler alınmalıdır. Prevalans çalışmaları ve Sağlık Bakanlığı verileri karşılaştırıldığında hastalık bildirimlerinin tüm olguları kapsamadığı görülmektedir. Bildirim sistemi daha iyi sonuçlar verinceye dek ülkenin gerçek verilerine ulaşmak amacıyla çok merkezli prevalans çalışmalarının yapılmasına ihtiyaç vardır.Anahtar kelimeler: Bruselloz, prevalans, epidemiyoloji

Brucellosis is a zoonotic infection with a low mortality and a high morbidity. Brucellosis is an endemic disease in our country. It is frequently transmitted through the consumption of non-pasteurized milk and dairy products. Despite the fact that brucellosis represents a significant community healthcare issue, no adequate data is available on its epidemiology. The prevalence of the disease in the South-eastern Anatolia Region is high. Sanliurfa is included in the top ten cities with the highest prevalence.The study was designed to fulfil the requirement for data on community-based brucellosis prevalence in Sanliurfa. The aim of the study was to detect the prevalence and associated risk factors of brucellosis in Sanliurfa city center.The study was performed between January 2010 and April 2010 in 1.050 patients above 18 years of age living in Sanliurfa city center, using the cluster sampling method for calculation. The survey form inquiring the sociodemographic characteristics, the brucellosis-specific epidemiologic characteristics and the complaints was administered during a face to face interview with each participant. After the administration of the survey, each individual gave 5 cc of venous blood. The samples withdrawn were subject to Rose bengal agglutination and the Wright tube agglutination tests at the Harran University Medical Faculty, Department of Infectious Diseases and Clinical Microbiology laboratory. The data were assessed by Chi-square and Mann-Whitney U test. P<0.05 was considered significant.A total of 1050 subjects were enrolled; 66.9% (n=702) of them were female and 33.1% (n=348) of them were male, with the mean age 35.39 ± 13.46 (age range: 18-90) years. The Rose bengal test detected positive in 3.7% (n=39) while the Wright agglutination test detected positive in 0.9% (n=9) of the participants. There was no statistically significant difference in seropositivity status in respect to the age of the groups (p>0.05). However, the prevalence was detected to be high in the 21-40 age group. While the rate of seropositivity was 1.0% (n=7) in females and 0.6% (n=2) in males, the difference was not statistically significant (p>0.05). No statistically significant difference was detected between the groups assigned by the social security status, educational status and the occupation with respect to brucellosis seropositivity (p>0.05). No statistically significant difference was detected between the subjects with a familial brucellosis history, previous brucellosis history and those with animal contact with respect to brucellosis seropositivity (p>0.05). The consumption of fresh cheese was high among our participants however such consumption was not determined to be a risk factor. In the study group, fever (4.1%), hip pain (1.5%), lumbalgia (1.1%) and knee pain (0.7%) were the most common complaints reported by the seropositive individuals. There was no sigificant difference between those with and without complaints (p>0.05).Few studies have been conducted on the brucellosis seropositivity in our region. Although the prevalence of brucellosis was detected to be lower compared to many other studies conducted in our country, brucellosis still represents a significant community healthcare issue. Measures should be taken in relation to the route of transmission and the vaccination of the animals. Comparing the prevalence studies and the data from the Ministry of Health, the disease reports are observed not to cover all the cases. Multi-center prevalence studies are required to obtain the actual country data until the reporting system yields better results.Key words: Brucellosis, prevalence, epidemiology.