Çocuklarda B12 vitamin eksikliğinin eser element düzeylerine etkisi

Abstract

Giriş ve Amaç: B12 vitamini suda eriyebilen bir vitamindir. B12 vitamini insan kalın bağırsağında bakteriler tarafından sentez edilebilir ancak emilen miktar çok az ve yetersizdir. İnsanlar için B12 vitamininin en önemli kaynakları karaciğer, kırmızı et, yumurta, peynir ve süt gibi hayvansal gıdalardır. B12 vitamini hayvansal gıdaların çoğunda yeterli miktarda bulunduğundan, normal beslenenlerde diyete bağlı eksiklik nadirdir. Ancak diyetle yetersiz alımı B12 vitamini eksikliğinin önemli bir sebebidir. B12 vitamininin en önemli fonksiyonu, hücrelerin bölünmesi ve çoğalması için gerekli olan DNA sentezini sağlamaktır. Eksikliği megaloblastik anemi yanında, psikiyatrik ve hematolojik bozukluk ile fiziksel ve nöro-motor gelişme geriliğine de neden olur. İnsan vücudunda çok düşük miktarlarda bulunan mineraller yaşamsal fonksiyonlarda önemli roller alırlar. Günlük gereksinimleri çok düşük (1 mg?dan az) ve her birinin vücuttaki miktarı vücut ağırlığının % 0.01?inden daha azını oluşturduğu için bu minerallere eser elementler adı verilmiştir. Eser elementlerin canlı organizmanın tamamındaki miktarları az olmakla birlikte bazı dokulardaki düzeyleri yüksek olabilmektedir. Eser elementlerin major görevi enzim sistemleri ve taşıyıcı proteinlerin yapısında bulunmaktır. Bunun dışında bazı hormon ve moleküllerin fonksiyonları için de gereklidir.Bakır bir eser element olarak kabul edilir ve çeşitli oksidazların yapılarını tamamlayıcı özelliği nedeni ile yaşam için zorunludur. Çeşitli besinlerde çok yaygın olarak bulunur ve en çok karaciğer, kuru baklagiller, ceviz ve fındık gibi kuru yemişler, daha az miktarda yeşil sebzeler gibi besinlerde bulunmaktadır.Çinko çeşitli bitkisel ve hayvansal besinlerde yaygın olarak bulunmaktadır. Besinlerden çinko yönünden zengin olanlar; kabuklu hayvanlar, deniz ve et ürünleri, hububat, baklagiller, fındık ve ceviz gibi kabuklu yiyeceklerdir. Süt ürünleri, sebze ve meyveler daha düşük oranda çinko içerirler.Tabiatta ferik selenit ve kalsiyum selenat şeklinde bulunur. Sebze, tahıl ürünleri, yumurta ve balıkta bol miktarda bulunur. Bu çalışmada çocuk hastalardaki B12 vitamin eksikliğinin serum eser element düzeyi ile ilişkisi ve kobalamin tedavisi sonrası serum eser element düzeyinde artış olup olmadığının araştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Bu çalışmaya yaşları 1-24 ay arasında olan B12 vitamini eksikliği tanısı konulmuş 50 hasta ve 50 sağlıklı çocuk kontrol grubu olarak alındı. Tam kan sayımı otomatik kan sayım cihazı ( celldyn 3700 ) ile yapıldı. B12 vitamini tayini rutin biyokimya kitiyle elektrokemiluminisans yöntemiyle (ECLIA) ölçüldü. Eser elementler VARIAN marka atomik absorbsiyon cihazı ile ölçüldü. Çalışmada SPSS 11.5 kullanılarak istatistiksel analizler yapıldı ve p<0,05 olması anlamlı olarak kabul edildi.Bulgular: Hasta grubunun ortalama B12 vitamin düzeyi, Hemoglobin (Hgb) değeri ve eser element düzeyi kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük bulundu. Hasta grubunun MCV değeri ise anlamlı derecede yüksek bulundu (P değerleri sırayla; p<0.001, p<0.001, p<0.001 ve p<0.001). Hasta grubuyla kontrol grubu arasında eser element düzeyi anlamlı oranda farklılık gösterdi. Hasta olgularımızda kobalamin tedavisine başladıktan 3 ay sonraki bakılan eser element düzeyleri tedavi öncesi serum eser element düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı değildi. Sonuç: Sonuç olarak B12 vitamin eksikliği olan çocuklarda düşük serum eser element düzeyi görülmektedir. B12 vitamini tedavisi ile serum eser element düzeyleri farklılık göstermedi. B12 vitamin eksikliği olan hastalarda serum eser element düzeyinin fizyolojik sınırın altında olduğu ve kobalamin tedavisiyle artmadığını düşünüyoruz. Anahtar Kelimeler: B12 vitamini, Çocuk, Bakır, Çinko, Selenyum

Introduction and Objective: Vitamin B12 is a water-soluble vitamin. Vitamin B12 can be synthesized by bacteria in human large intestine; however, the absorbed amount is low and deficient. Animal products such as liver, red meat, egg, cheese and milk are rich in vitamin B12. In most of the animal products, vitamin B12 is available sufficient amounts and for this reason dietary vitamin B12 deficiency is rare in human with normal dietary routine. An important reason for vitamin B12 deficiency is insufficient intake of vitamin B12 in daily nutrition. The most important function of vitamin B12 is providing the DNA synthesis required for cell division and reproduction. Along with megaloblastic anemia, vitamin B12 deficiency causes psychiatric and hematological disorders and also physical and neuro-motor developmental delay. Minerals, available in human body in low amounts, play important parts in vital functions. These minerals are called trace elements as the daily requirement for those minerals is really low (less than 1 mg) and each one of them constitutes less than % 0.01 of body weight. Although the amount of trace elements in a living organism is low, they can be found in higher levels in some tissues. The major function of trace elements is to be available in the structure of enzyme systems and carrier proteins. Apart from that, trace elements are also necessary for the functions of some hormones and molecules.Copper is recognized as a trace element and it is obligatory for life as it is complementary characteristic to the structure of various oxidases. Copper is commonly found in various food and it is mainly available in liver, legume, dried nuts and fruits such as walnut and nut; copper is also available in lesser amounts in other food such as green vegetables. Zinc is commonly available in various vegetables and animal products. Crustaceans, sea and meat products, cereals, legumes and nuts such as hazelnut and walnut are examples to food rich in zinc. Dairy products, vegetables and fruits may contain lesser amount of zinc.Zinc is found in form of pheric selenite and calcium selenate in nature. Zinc is available abundantly in vegetables, cereal products, egg and fish. The aim of this study was to examine the relationship between vitamin B12 deficiency and the level of serum trace element and also to see whether there was an increase in serum trace element level after cobalamin treatment.Method: The study included 50 children diagnosed with vitamin B12 deficiency in study group and 50 healthy children in control group. Complete blood count was performed by using blood count machine (celldyn 3700). Vitamin B12 assay was conducted using routine biochemical kit and electrochemiluminescence (ECLIA) method. Trace elements were measured using VARIAN, atomic absorption machine. Statistical analyses were conducted using SPSS 11.5 and p<0.05 was accepted as meaningful.Findings: In the study group mean vitamin B12 level, Hemoglobin (Hgb) value and trace element level were significantly lesser than control group. MCV value of the study group was significantly high (P values, respectively; p<0.001, p<0.001, p<0.001 and p<0.001). After 3 months of cobalamin treatment, the trace element levels of study group were not statistically significant compared to the serum trace elements before treatment. The trace element levels of study group and control group were significantly different. Result: The results showed that in children who had vitamin B12 deficiency, the serum trace element levels were low. Serum trace element levels were not improved after vitamin B12 treatment. We conclude that, the serum trace element level in vitamin B12 deficient patients is below the physiologic border and the cobalamin treatment does not increase the level. Keywords: Vitamin B12, Children, Copper, Zinc, Selenium