Şanlıurfa`daki hastanelerde fiziksel ortam faktörleri düzeyi ve çalışan sağlığına etkileri

Abstract

Bu çalışmada, Şanlıurfa'daki hastanelerde gürültü, termal konfor, aydınlatma ve elektro manyetik alan düzeyini saptamak, bu fiziksel ortam faktörlerinin semptomlarla ilişkisini saptamak, hastanede çalışanlarda stres düzeyi ile fiziksel ortam faktörlerinin ve bazı etkenlerin buna etkisini belirlemek amaçlanmıştır.Araştırma kesitsel tiptedir. Ağustos 2014 - Nisan 2015 ayları arasında yürütülmüştür. Kamu Hastaneleri ve HÜAUH' sinde doğrudan sağlık hizmeti verenler (hekim, hemşire, ebe, sağlık memuru, fizyoterapist, diyetisyen, sağlık teknikeri, sağlık teknisyeni, hasta bakıcı) ve sağlık hizmetleri yönetim işlerinde çalışanlar kategorisinde bulunan tıbbi sekreterler araştırmanın evrenini oluşturmaktadır.Örnek seçiminde küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Hastanelerdeki her bir birim bir küme olarak kabul edilmiştir. Yürütülen bir pilot çalışmadan elde edilen değerler kullanılarak gerekli küme sayısı 42 olarak hesaplanmıştır.Veri toplamak için, sosyo-demografik bilgi formu, semptom sorgulama formu ve Lovibond&Lovibond Depresyon-Anksiyete-Stres(DAS) Ölçeğinin stres alt grubu uygulanmıştır. Ayrıca, her bir kümede gürültü, termal konfor, aydınlatma ve elektromanyetik alan ölçümleri yapılmıştır.Verilerin değerlendirilmesi Spearman korelasyon, Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Çoklu Regresyon analizi kullanılarak yapılmıştır. İstatistik analizler %95 güven düzeyinde yapılmıştır.Sağlık çalışanlarının %52,6'sı kadın, %40,6'sı ebe/hemşiredir ve %21,7'si yataklı servislerde çalışmaktadır. Gürültü düzeyi 85,5 dBA ile en yüksek çocuk acil servisinde ölçülmüştür. Diyaliz Ünitesi PMV değeri 1.10 ile en yüksek ve termal konforu hafif sıcak olan tek birimdir. Diğer birimler normal sınırlardadır. Ameliyathane 1265 lx değeri ile aydınlatma düzeyi yeterli olan tek birimdir. Diğerlerinde aydınlatma yetersiz bulunmuştur. BT ünitesi 6,1 G ile EMA durumu yüksek olan birimdir.Gürültü ile baş ağrısı, aydınlatma ile gözlerde yorgunluk arasında pozitif yönlü zayıf düzeyde ve EMA ile gözlerde batma, yanma, sulanma ve bulantı arasında negatif yönlü zayıf düzeyde korelasyon saptanmıştır. Stres puanı ile fiziksel ortam faktörleri arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon saptanmamıştır.Çoklu regresyon analiz sonuçlarına göre; kadın cinsiyetinde olmak 4,2 kat, haftalık ortalama çalışma süresindeki birimlik artış 0,1 kat, çalışılan odayı kullanan personel sayısındaki birimlik artış 0,3 kat stres puanını arttırmaktadır.Fiziksel ortam faktörleri ile ilgili standardı bulunmayan birimlere yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Gürültü kontrolünde özellikle laboratuvarlarda kişisel koruyucu kullanılmalı, kişisel koruyucu kullanmanın mümkün olmadığı hasta ilişkisi gerektiren işlerde hasta başvurusunun kontrol edilmesi ile gürültünün azaltılması sağlanmalıdır.Sağlık çalışanlarında stres düzeyi yüksektir. Daha kısa süreli çalışma planları uygulanmalı ya da en azından mevcut çalışma saatlerinin üzerine çıkılmamalıdır. Özellikle kadın sağlık çalışanlarında stres kontrolü uygulamaları yapılmalıdır. Anahtar kelimeler: Hastane, fiziksel ortam faktörleri, çalışan sağlığı, stres

It has been aimed to determine the level of noise, thermal comfort, illumination and electromagnetic fields (EMF) in Şanlıurfa hospitals, to determine the relationship between this physical environmental factors with symptoms, to define the stress level of healthcare workers and the effect of physical environmental factors and some determinants to this stress level in this study.It is a cross-sectional study. It has been carried out between August 2014 and April 2015. Directly health care giver (doctor, nurse, midwife, health officer, physiotherapist, dietitian, health technician, health engineer, almoner) and medical secretaries which are workers in health care management category in public hospitals and HÜAUH constitute the population of research.It has been used cluster sampling method in the choice of sample. Each unit of hospitals has been acknowledged as one cluster. Necessary cluster number has been accounted as 42 using rates which acquires in pilot study. It has been applied socio-demographic form, symptom questioning form and stress subtype of Lovibond&Lovibond DAS scale for collecting data. Further it has been done noise, thermal comfort, illumination and electromagnetic fields measurements in each cluster.The evaluation of datas has been done by using spearman correlation, Mann-Whitney U test, Kruskal Wallis test and multipal regression analysis. Statistic analyses have been done 95% confidence level. Health care workers' %52.6 are woman, %40,6 are midwife/nurse and %21,7 working in wards. Highest degree of noise level has been measured as 85,5 dBA in child emergency department. Hemodialysis department is only one slightly warm unit and highest degree of thermal comfort which PMV value is 1.10. Other units are normal. Surgery room is only one unit which illumination degree is 1265 lx and illumination level is sufficient. Illumination has been insufficient in others. CT unit is high degree of EMF which level is 6,1 G.Weakly positive correlation has been detected between headache with noise and illumination with eye fatigue. Weakly negative correlation has been detected between stinging, burning, tearing of eyes and nausea with EMF. Meaningful statistically correlation hasn't been detected between stress score with physical environmental factors. For multipal regression analysis results; Being a woman gender 4.2 times, increase of working average time per week 0.1 times, the increase number of staff using the same room 0,3 times have increased stress score.Studies must be done intended for units which haven't got any standards associated with physical environmental factors. For the noise control; personal protective equipment must be used especially in laboratories and noise reduction must be provided with controlling the patient application in the work requires patient relationship in which is not possible to use personal protective equipment.Stress level is high in the health care workers. Shorter-term work plans must be implemented or at least present working hours wouldn't be exceeded. Stress control practises must be done especially in the woman health care workers.Key Words: Hospital, physical environmental factors, worker health, stress