Suriyeli sığınmacılarda hepatit B ve C hastalık sıklığı ile bu hastalıklarla ilgili bilgi ve riskli davranış düzeyleri

Abstract

Araştırmanın amacı Şanlıurfa il merkezinde geçici yerleşim yerleri dışında ikamet eden Suriyeli sığınmacılarda hepatit B/C hastalık sıklığını, bireylerin bu hastalıklarla ilgili bilgi ve riskli davranış düzeylerini saptamaktır.Kesitsel tipteki araştırma Nisan 2015 - Nisan 2016 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Şanlıurfa il merkezindeki 84 mahallede geçici yerleşim yerleri dışında ikamet eden 18 yaş üstü Suriyeli sığınmacılar oluşturmaktadır.Örnek seçiminde küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Yürütülen pilot çalışmadan elde edilen değerler kullanılarak gerekli küme sayısı 40 olarak hesaplanmış; toplam 473 katılımcıyla görüşülmüştür.Veri toplanması sırasında bireylere araştırmacılar tarafından oluşturulmuş soru formu uygulanmış ve bireylerden venöz kan örneği alınarak HBsAg, Anti-HBs, Anti-HBc total ve Anti-HCV düzeylerine bakılmıştır.Verilerin değerlendirilmesi Ki kare ve Mann-Whitney U testleri kullanılarak yapılmıştır. İstatistik analizler %95 güven düzeyinde yapılmıştır. p<0,05 değeri anlamlı olarak kabul edilmiştir.Suriyeli sığınmacıların ortanca yaş değeri 34,0 olup %62,2'si kadın, %37,8'i erkektir. Katılımcıların %25,6'sı hiç okula gitmemişken sadece %22,6'sı lise ve üzeri eğitim almıştır. Suriyeli sığınmacıların %82,2'si evlidir. Kadınların %89,3'ü en az bir kez doğum yapmıştır. Suriyeli sığınmacıların %60,3'ü hepatit B hastalığını, %69,1'i ise hepatit C hastalığını duymamıştır. Bireylerin sadece %2,3'i hepatit B/C hastalıklarının bulaşma ve korunma yolları ile ilgili sorulan tüm soruları doğru bilmiştir. Kondom kullanılarak cinsel ilişki ile hepatit B/C hastalığı bulaşından korunulabileceğini katılımcıların ancak %14,8'i bilmektedir.Suriyeli sığınmacıların %1,7'sinde HBsAg pozitif, %23,9'unda ise Anti-HBc total pozitiftir. Hepatit B aşısı ile bağışıklanmış olanlar, Suriyeli sığınmacıların %7,1'idir. Katılımcıların %0,4'ü Anti-HCV pozitiftir.Erkek bireylerde, 50 yaş üzerinde, hiç okula gitmeyenlerde ve en az bir kez evlenmiş olanlarda Anti-HBc total pozitifliği yüksek bulunmuştur(p<0,05). Doğum yapan kadınlarda Anti-HBc total pozitifliği diğer kadınlara göre yüksek bulunmuştur(p<0,05).Evlilik yaşındaki bireylere hepatit B/C hastalıklarının geçiş ve korunma yollarının anlatılması, risk altındaki grubun taranması ve hepatit B'ye karşı bağışıklanması, riskli cinsel ilişki durumunda kondom kullanım oranlarının artırılması ve eğitim düzeyinin yükseltilmesiyle riskin azaltılabileceği düşünülmektedir. Gebelerin antenatal bakımının düzenli yapılması ve bu dönemde HBsAg taramasının yapılması hem hastalıktan korunma hem de erken tanı ve tedavi için mutlaka gerekmektedir. Kadınların doğumlarını hijyen koşullarının daha iyi olduğu hastane ortamında yapmaları da yine HBV ile karşılaşma ihtimalini azaltabilir. Hastanelerde hijyen koşullarının iyileştirilmesi ve kan nakli gereken durumlarda gerekli taramaların yapılması hastalık geçişini azaltacaktır. Sığınmacı ve mültecilerin sosyoekonomik durumlarının ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi de hastalık bulaşının azaltılması, erken tanı ve tedavi açısından önemlidir.Anahtar kelimeler: Suriyeli, Sığınmacı, Hepatit B, Hepatit C, Bilgi düzeyi, Riskli davranış

The aim of the study is to determine the hepatitis B/C prevalance, knowledge level and precarious behaviours of Syrian asylum seekers who live in Şanlıurfa city center out of the temporary settlement places.The cross-sectional study has been carried out between April 2015 – April 2016. Syrian asylum seekers over the age of 18 and who lives in 84 districts in Şanlıurfa city center out of the temporary settlement places constitute the population of the research.It has been used cluster sampling method for the choice of sample. Necessary cluster number has been accounted as 40 by using the rates which acquire in pilot study. We have conversed 473 participants totally.The questionary form which has been prepared by the researchers has been applied and venous blood sample has been taken from the individuals while data collection.The evaluation of data has been done by using Chi square and Mann-Whitney U tests. Statistic analyses have been done 95% confidence level.The median age of Syrian asylum seekers is 34,0 with 62,2% of women and 37,8% of men. 25,6% of participants never been to school and only 22,6% educated high school and above. 82,2% of Syrian asylum seekers have married. 89,3% of women have given birth at least once.60,3% of Syrian asylum seekers never heard hepatitis B disease and 69,1% of them never heard hepatitis C disease. Only 2,3% of participants have known all the questions about transmisson and protection of hepatitis B/C diseases. 14,8% of participants have known that they can protect from sexual transmission of hepatitis B/C disease by using condom.1,7% of Syrian asylum seekers are HBsAg positive and 23,9% of them are Anti-HBc total positive. The immunized Syrian asylum seekers by hepatitis B vaccine are 7,1% of the partcipants. 0,4% of them are Anti-HCV positive.Anti-HBc total positivity is high whom are men, never been to school and have married(p<0,05). Anti-HBc total positivity is high in women who give a birth according to else (p<0,05). İt has thought that the risk of the transmission of hepatitis B/C diseases can be decreased by telling the transmission and protection approach of hepatitis B/C diseases, scanning and vaccinating individuals who are under the risk of hepatitis B, increasing condom using rates and educational levels of individuals. For all pregnant, regular antenatal care and HBsAg antigene scanning must be done for protection, early diagnosis and treatment of hepatitis B. Childbearing in the hospital where has the more hygienic conditions can also reduce the transmission possibility with HBV. By improving the hospitals hygenic conditions and blood scanning before transfusion should be decrease the transmission of diseases. İt's important that improving socioeconomic situation and living conditions of refugees and asylum seekers for reducing transmission, early detection and treatment of hepatitis B/C.Key Words: Syrian, Asylum seeker, Hepatitis B, Hepatitis C, Knowledge level, Precarious Behaviour