Çoksesli müziğin Osmanlı İmparatorluğu`nda gelişme süreci

Abstract

ÖZETOsmanlı İmparatorluğu 600 yıldan fazla hakimiyet kurduğu geniş topraklarda, pek çok kültürün müziği ile etkileşerek kendi müzik kültürünü oluşturmuştur. Osmanlı kültürünü oluşturan öğelerin son ayağı olan Batı kültürü ile gelen çoksesli müzik, XIX. Yüzyıl ortalarından itibaren Osmanlı kültürel yaşamına etki etmeye başlamıştır. Çoksesli müziğin yapısından kaynaklanan evrenselliğin, bir dönem çok büyük bir coğrafyayı yöneten Osmanlı İmparatorluğu'nda yakın tarihlere kadar hiç etki etmemiş olması düşündürücüdür.Giriş bölümünde, çalışmanın amacı ve kapsamı belirtilmiştir.İkinci bölümde, Türk müziğinin Osmanlı İmparatorluğu döneminde tarihsel gelişimine kısa bir şekilde değinilmiştir.Üçüncü bölümde, Avrupa toplumlarında gelişen çoksesli müziğin tanımı yapılmış ve gelişimi hakkında bilgi verilmiştir.Dördüncü bölümde, Osmanlı İmparatorluğu'nda geniş bir zaman diliminde gerçekleşen, çoksesli müziği tanımaya yönelik örnekler verilmiştir.Beşinci bölüm ile Osmanlı padişahlarının saltanat dönemlerine göre sınıflandırma yapılarak, 1827 yılından Cumhuriyetin ilanına kadar yaşanan çoksesli müzik gelişmeleri anlatılmıştır. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nda çoksesliliğin gelişimine katkıda bulunan Muzıka-i Hümayun, müzisyenler ve tiyatro kurumları hakkında detaylar verilmiştir.Sonuç bölümünde, yapılan araştırmalar ile edinilen bilgi ve bulgulara değinilerek Osmanlı İmparatorluğu'nda çoksesli olayların kronolojik sıralaması yapılmıştır.Bu tezin amacı, Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan çoksesli müzik çalışmalarının kültür yaşamındaki yerini, etkilerini ve gelişim düzeyini ortaya koymaktır.Anahtar Kelimeler: Çoksesli Müzik, Muzıka-i Hümayun, Osmanlı İmparatorluğu, XIX. Yüzyıl.

ABSTRACTOttoman Empire which established dominance in large fields over 600 years made its own music culture interacting with a lot of different music culture. Polyphonic music which came with western culture that was the last one of the elements in Ottoman culture began to have an impact on the live of Ottoman culture since the middle of XIX. century. It is thought-provaking that universality which stemmed from the structure of polyphonic music did not have any impact for a close time in Ottoman Empire which ruled the huge geography at one term.Purpose and scope of this study used are indicated in the beginning section.In the second section, the historical progress of Turkish music in the Ottoman Empire is mentioned briefly.In the third section, the explanation of polyphonic music that developed in European societies is done and informed about its progress.In the fourth section, the examples that ocur in an extended period of time in Ottoman Empire are given to recognize the polyphonic music.In the fifth section, the progress of polyphonic music is mentioned from 1827 to the proclamation of republic by classificating according to the term of reign of Ottoman sultans. In this term, it is given in detail information about Muzıka-i Hümayun that contributes to the progress of polyphonic music in Ottoman Empire and musicians and the theatres.In the conclusion section, information and discoveries that are gained by way of researches are included and the chronological order of the polyphonic events is submitted.The aim of this thesis is to put forth the stage of progress and impacts and position in cultural life that was works of polyphonic music in Ottoman Empire.Key Words: Polyphonic Music, Classical Music, Ottoman Empire, XIX. Century.