Köy seyirlik oyunlarında komedi unsuru olarak cinsellik

Abstract

Anadolu'da kültürel birikimin yansımalarından birisi olan `köy seyirlik oyunları`, ritüel kaynaklı bir dramatik türdür; kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze kadar gelmiş, geleneksel Türk tiyatrosunun en değerli miraslarından birisidir. Başlangıçta dini amaçlara yönelik sergilenen Anadolu köylü tiyatrosu geleneği, zamanla sosyal yaşamın parçası haline gelmiş, bir eğlence aracına dönüşmüştür. Eğlencenin önemli bir parçası olan komedi ve gülme odaklı gösterimler bu sayede oyunlarda yer almaya başlamıştır. Bu çalışmada, komedi türünün kökeni ve özellikleri incelenerek, Antik Yunan düşüncesinden günümüze kadar, komedi ve gülme üzerine ortaya çıkan görüşler incelenmiştir. Bu bulgular ışığında, köy seyirlik oyunlarındaki komedi anlayışının ne şekilde karşımıza çıktığı saptanmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede Anadolu köy seyirlik oyunlarındaki komedi anlayışının fars türüne yakın durduğu göze çarpmış ve bu iki tür arasındaki benzerlikler biçim ve içerik açısından değerlendirilmiştir. Fars ve köy seyirliklerin, kaba bir komedi anlayışını yansıttığı gerçeğinden yola çıkarak, hitap ettikleri toplumsal yapının gülünç bulduğu unsurlar değerlendirmeye alınmıştır. Bu unsurlar içerisinde, cinselliğin ve erotizmin, ne şekillerde kullanıldığı ve hangi göstergelerle yansıtıldığı ortaya çıkarılmıştır. Gülme teorileri üzerinden köy seyirlik oyunlarında komik olanı yaratan gösterimler, oyunlardan örneklerle incelenmiştir. En son komedinin doğuşundan beri var olan erotik ve cinsel içerikli öğelerin, simgelerin, köy seyirlik oyunlarında ne şekillerde karşımıza çıktığı ortaya çıkarılarak, bu öğelerin gülme kuramları üzerinden gülünç olanı nasıl ve hangi şekillerde yarattığı tespit edilmiştir.

Theatrical Village Plays as one of the reflections of cultural accumulation in Anatolia is a ritually dramatic game kind, transferred from generation to generation it comes up to the present, is one of the most valuable heritage of the Traditional Turkish Theatre. Initially it played for the religious tradition of the Anatolian peasant and then become part of social life. Entertainment is an important part of comedy and laughter-oriented representations, so that to take place in the plays. In this study, by examining the origin and features of the comedy, from ancient Greek to today's, resulting views of comedy and laughing are explored. By the lights of these findings, the manner in which it presents the concept of the plays tried to be detected in the comedy. In the mean time,Anatolian theatrical village plays, close to where the farce in spectacle and the similarities between the two species wise valuated in terms of form and concept. The farce and Village plays reflect social structure which calls ridiculous was taken to evaluate the elements Sexuality and Eroticism within these elements, as reflected in what ways is used and which indicators were uncovered. By the laughing theory, the funny thing-making spectacles with the examples from sources were evaluated. Since the dawn of the latest comedy, the erotic and the sexual elements, the icons, subtracting out what ways it encountered in the theatrical village plays and these elements and ridiculous ways through laughing theories created by attempts to be identified.