Türk halı sanatında yer alan ejder motifinin çağdaş bir yorumla tekstillerde kullanılması

Abstract

Halı Sanatı , Türklerin yaşadıkları Orta Asya'da ortaya çıkmış , temel yapısı değişmeden özelliklerini korumuş ve diğer sanatlarla bağlantılı olarak gelişimini sürdürmüştür. Değişik zamanlarda renk , kompozisyon , dokuma teknikleri , malzeme ve motif özellikleriyle kendini göstermektedir. Hunlar , Göktürkler ve Uygurlar gibi Türk devletlerinin sanatlarında görülen hayvan figürlerinin , İslâmiyet'ten sonraki dönemlerde , Türk sanatlarında işlendiği anlaşılmaktadır. Altay dağlarında , Pazırık kurganlarının beşincisinde bulunan dünyanın en eski halısında , bitki ve hayvan motiflerinin ustalıkla kullanıldığı , kurganlardan çıkarılan eyer örtülerinde hayvan mücadele sahnelerine , fantastik figürlere yer verilmektedir. Türk mimarî süsleme sanatlarında , ejder , çift başlı kartal ve siren gibi mitolojik hayvan figürleri görülmektedir. Türk halı , kumaş ve minyatür sanatında kullanılan ejder motifi , diğer ülkelerin halı ve tekstil sanatları tarihinde yer almış , Avrupalı ressamların tablolarında da tasvir edilmiştir. Binlerce yıllık tarihi geçmişi olan ejder motifi , sanatsal çalışmalarda , moda ve tekstil sektöründe , farklı stil ve tasarımlarla yorumlanarak , belirli dönemler içinde koleksiyonlar halinde görünmektedir.

Carpet Art is known to have originated in Central Asia where Turks lived while it preserved its properties without changing its basic structure and continued its development related with other arts. In different times it is expressed by colour , composition , weaving tecniques , material and motif properties. Animal figures seen in Turkish nations like Huns , Gokturks and Uygurs were used in Turkish arts after Islam. Plant and animal figures were skillfully used in the oldest carpet of the world found in the fifth of Pazırık graves in Altay mountains. Animal struggle stages and fantastic figures were used in saddle coverings found in the graves. Mythological animal figures like dragon , double-headed eagle and siren are seen in Turkish architectural decoration arts. Dragon motif which was used in Turkish carpets , fabrics and miniature arts appeared in the history of the carpet and textile arts of other countries and described in the paintings of European painters. Dragon motif which has thousands of years of history is explained in different styles and designs , in art studies , fashion and textile sector and it appears as collections in specific periods.