Türkçe`ye Uyarlanmış Davranış Etkinleştirme Ölçeği`nin geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Araştırmalar depresyonun gelişmesinde ve sürmesinde örtülü ve açık davranışların önemini göstermiştir. Bu çalışmanın amacı depresyonda ortaya çıkan işlevsel olmayan düşünceleri ve açık davranışları değerlendirmek için geliştirilmiş Depresyon için Davranış Etkinleştirme Ölçeği'nin (DAV-ET) geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Araştırmaya katılan 157 kişi Uluslararası Bileşik Tanı Görüşmesi (CIDI), Beck Depresyon Envanteri (BDE), Beck Anksiyete Envanteri (BAE) ve Bilişsel Davranışçı Kaçınma Ölçeği (BDKÖ) ile değerlendirilmiştir. DAV-ET'in Cronbach's alpha iç tutarlılık güvenirlik katsayısı .94, Spearman Brown ve Guttman iki yarı güvenirlik katsayıları sırasıyla .89 ve .88'dir. Bu bulgular ölçeğin güvenilirliğini desteklemektedir. CIDI üzerinde depresyon tanısı alan kişiler DAV-ET üzerinde tanı almayanlara oranla daha yüksek puan aldılar. Bu bulgu ölçeğin yakınsak geçerliğini destekledi. Benzer şekilde, DAV-ET ile BDE ve BDKÖ arasında bulunan yüksek korelasyon ölçeğin yakınsak geçerliğini desteklerken, ölçeğin BAE ile gösterdiği orta kuvvetteki korelasyon onun ayırt edici geçerliğini destekleyen bir bulgu olmuştur. Ölçeğin yapı geçerliğini sınamak amacıyla yapılan Faktör Analizi maddelerin orijinalinden farklı olarak altı faktöre dağıldığı görülmüştür. Orijinal çalışmada ayrışması beklenen ama aynı faktöre yüklenen bilişsel kaçınma ve ruminasyonu değerlendiren maddeler bu çalışmada ayrışarak farklı faktörler üzerine yüklenmişlerdir. Lojistik regresyon analizi sosyal ilişkilerden kaçınma ve yaşam alanlarında davranışsal kaçınmayı temsil eden faktör skorlarının depresyon tanısındaki en büyük varyansı açıkladığını gösterdi. Bu bulgular DAV-ET'in Türkçe formunun depresyonla ilişkili örtülü ve açık davranışları ölçmek için geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir. Ayrıca, bulgular depresyon tedavisinde önceliğin bilişsel süreçlerdense sönmüş açık davranışların ve kaçınmaların etkinleştirilmesine verilmesi gerekliliğini ortaya koymuştur.

This study examined the psychometric properties of the Turkish adaptation of Behavioral Activation for Depression Scale (BADS), which had been developed to evaluate dysfunctional thoughts and overt behaviors commonly observed in depression. Participants (n=157) were evaluated with Composite International Diagnostic Interview (CIDI), Beck Depression Inventory (BDI), Beck Anxiety Inventory (BAI) and Cognitive Behavioral Avoidance Scale (CBAS). Cronbach's Alfa internal consistency reliability coefficient of BADS was .93, Spearman Brown and Guttman split-half reliability coefficients were .89 and .88, respectively. These findings supported the reliability of the scale. Participants with a diagnosis of depression scored higher on BADS compared to those who did not. This finding supported the convergent validity of the scale. Similarly, while high correlations between BADS and BDI and CBAS supported its convergent validity, the moderate correlation between BADS and BAI supported its divergent validity. A Factor Analysis testing the construct validity of the scale revealed six factors that differed from the four factor composition reported in the original study. In the current study, a clearer separation was achieved between items that tapped cognitive avoidance and rumination. A logistic regression analysis showed that avoidance from social relations and behavioral avoidance in life domains explained the largest variances in the diagnosis of depression. These findings indicate that the Turkish version of BADS is a reliable and valid tool to measure covert and overt behaviors related to depression. Furthermore, the findings suggest that in psychological treatment of depression priority should be given to tackle extinct overt behaviors.