Depresyonda kaçınma: Bilişsel Davranışçı Kaçınma Ölçeği`nin geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi

Abstract

Depresif bireylerin bilişsel ve davranışsal kaçınmalar gösterdiği yapılan birçok araştırmada gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı Ottenbreit ve Dobson (2004) tarafından depresyonda ortaya çıkan davranışsal ve bilişsel kaçınmaları değerlendirmek için geliştirilmiş Bilişsel Davranışsal Kaçınma Ölçeği'nin (BDKÖ) geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Araştırmaya katılan 157 bireye Uluslararası Bileşik Tanı Görüşmesi (CIDI), Bilişsel Davranışsal Kaçınma Ölçeği (BDKÖ), Beck Anksiyete Envanteri (BAE), Beck Depresyon Envanteri (BDE) ve Davranış Etkinleştirme Ölçeği (DAV-ET) uygulanmıştır. Yapılan güvenirlik analizleri sonucunda Cronbach Alfa Güvenirlik katsayısı .96, iki-yarı güvenirliğini gösteren Spearman-Brown ve Guttman İki-Yarı güvenirlik katsayıları .94 ve madde-toplam puan korelasyonları .37 ve .77 arasında değişen değerlerde saptandı. Bu bulgular ölçeğin güvenirliğini desteklemektedir. CIDI üzerinde depresyon tanısı alan kişiler, BDKÖ ve alt ölçekleri üzerinde tanı almayanlara oranla daha yüksek puanlar aldılar. Ayrıca BDKÖ ile BDE arasında .73, BDKÖ ve DAV-ET arasında -.84 değerinde yüksek korelasyon katsayıları elde edildi. Bu bulgular ölçeğin yakınsak geçerliğini destekledi. BDKÖ ve BAE arasında elde edilen .42 korelasyon katsayısı ise ayırt edici geçerliği destekleyen bir bulgu olmuştur. Yapı geçerliğini inceleme amacıyla yapılan faktör analizi, maddelerin orjinalinden farklı olarak beş faktör üretmiştir; maddeler birden fazla faktöre yığılma gösterdiği ve birbirinden iyi ayrışmadığı için faktör sayısı bilişsel ve davranışsal kaçınmalar olarak iki faktör ile sınırlandırılmıştır.Hiyerarşik lojistik regresyon analizi depresyon tanısındaki %54.6'lık en büyük varyansı davranışsal kaçınma faktörünün açıkladığını gösterdi. Bu bulgular BDKÖ'nün Türkçe formunun bilişsel ve davranışsal kaçınmaları değerlendirmek için geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermekle beraber, depresyon tedavisinde davranışçı yöntemlere ağırlık verilmesinin önemine de işaret etmektedir.Anahtar Kelimeler: Bilişsel Davranışsal Kaçınma Ölçeği, depresyon, geçerlik, güvenirlik, kaçınma.

Research has documented that depressed individuals exhibit cognitive and behavioral avoidance. The aim of this study is to examine the reliability and validity of the Cognitive-Behavioral Avoidance Scale (CBAS). Participants (n=157) were evaluated with Composite International Diagnostic Interview (CIDI), Beck Anxiety Inventory (BAI), Beck Depression Inventory (BDI), Behavioral Activation for Depression Scale (BADS) and CBAS. Cronbach's alpha reliability coefficient of CBAS was .96, Spearman-Brown and Guttman split-half reliability coefficients were both .94, and item-total correlations ranged between .37 and .77. These results supported the reliability of the scale. Participants who had a diagnosis of depression on CIDI scored higher on CBAS than those who did not. CBAS was highly correlated with BDI and BADS. These findings supported the convergent validity of the scale. The moderate correlation between BADS and BAI supported its divergent validity. A factor analysis testing the construct validity of the scale revealed five factors that differed from the factorial composition reported in the original study. As there was considerable overlapping among factors, items were forced to two factors. The new solution achieved clear separation between cognitive avoidance and behavioral avoidance. In a logistic regression analysis behavioral avoidance accounted for 54.6% of the variance in the diagnosis of depression. These findings indicate that the Turkish version of CBAS is a reliable and valid tool to measure depression-related cognitive and behavioral avoidace. Furthermore, the findings suggest that in psychological treatment of depression priority should be given to behavioral techniques.Keywords: Cognitive Behavioral Avoidance Scale, depression, validity, reliability, avoidance.