Medyanın travmatik etkisi: Savaş ve politik şiddet haberlerini takip etme derecesi ile ruh sağlığı sorunları arasındaki ilişki

Abstract

Literatürde medyanın travmatik etkilerini gösteren çalışmalar olmasına rağmen, medya yoluyla travmatik olaylara maruz kalma psikiyatrik sınıflandırmada yapılan travma tanımlarında yer almamaktadır. Bu çalışmada, şiddet, savaş, insan hakları ihlallerine yönelik olayları doğrudan deneyimlemek yerine bu olaylara medyada yayınlanan haberlerle dolaylı yoldan maruz kalmanın travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), depresyon, genellenmiş kaygı gibi psikopatolojik yapıları ve insanlar ve dünya ile ilgili temel varsayımlar, adalet inançları, yaşam üzerindeki korku ve kontrol duyguları gibi kognitif yapılarıyla ilişkisi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 18-65 yaş arası, çeşitli medya araçlarını takip eden 533 kişi oluşturmuştur. Veriler `Medya Takip Alışkanlıkları Formu`, `İnsan Hakları İhlallerine Yönelik Duygu ve Düşünce Ölçeği`, `Temel Varsayımlar Ölçeği`, `Korku ve Kontrol Duygusu Ölçeği`, `Travmatik Stres Belirti Ölçeği`, `Depresyon Değerlendirme Ölçeği` ve `Sürekli Kaygı Ölçeği` ile web tabanında elektronik olarak toplanmıştır. Medyadaki insan hakları ihlalleriyle ilgili haberlere bağlı olası TSSB tanısı oranı %5.8 olarak bulunmuştur. Örneklemde olası depresyon tanısı %8.8 oranında görülürken, depresyonun TSSB'ye ikincil olarak geliştiği bulgulandı. Medyada şiddet haberlerini takip etme sıklığı insan hakları ihlallerinin cezasız kalmasına yönelik olumsuz duygu ve düşüncelerle anlamlı ilişki gösterdi. TSSB, depresyon ve genellenmiş kaygıyı yordayan en güçlü faktör medyada gösterilen olayların yarattığı korku ve yaşam üzerinde kontrol kaybı duygusu idi. İnsan hakları ihlallerinin cezasız kalmasına yönelik olumsuz duygu ve düşünceler TSSB ve genellenmiş kaygıyı yordarken, olumsuz temel varsayımlar depresyon belirtilerini yordadı. Olumlu temel varsayımlar genellenmiş kaygıyı yordadı. Bu bulgular, insan hakları ihlalleri ile ilgili haberlerin insanlarda yaşanabilecek olaylarda adaletin yerini bulmayacağı düşüncesi yaratarak emniyetsizlik ve tehdit algılarını arttırabildiğini ve ruh sağlığı sorunlarına yol açtığını düşündürmektedir.Anahtar Kelimeler: Medya, TSSB, insan hakları ihlalleri,haber, korku ve kontrol.

Although studies documented the traumatic effect of exposure to catastrophic events on mass media, the latter is not considered trauma exposure according to definitions in psychiatric classification systems. This study examined the impact of exposure to violence, war, and human rights violations (HRV) through news on posttraumatic stress disorder (PTSD), depression, general anxiety and cognitive constructs such as basic assumptions about the World and people, beliefs about justice, fear and the sense of control over the life. The sample consisted of 533 18- to 65-year-old individuals who follow mass media channels. Data were collected on a web-based survey tool using `Mass Media Exposure Scale,` `Emotions and Beliefs About Human Right Violations Scale,` `Basic Assumptions Scale, ` `Fear and Sense of Control Scale,` `Traumatic Stress Symptom Checklist,` `Depression Rating Scale,` and `Trait Anxiety Inventory.` The prevalence of probable PTSD was 5.8%. The prevalence of probable depression was 8.8% and it was found to have developed secondary to PTSD. Frequency of exposure to news was correlated only with emotions and beliefs about impunity granted to perpetrators of HRV. The strongest predictor of PTSD, depression and anxiety were fear induced by news about HRV and sense of lack of control over life. While impunity granted to perpetrators of HRV predicted PTSD and anxiety, shattered basic assumptions predicted depression. Positive basic assumptions predicted anxiety. These findings suggested that news foster beliefs about lack of justice in case of exposure to HRV, thereby inducing general sense of threat to one's safety and mental health problems.Keywords: Mass Media, PTSD, Human Rights Violations, Impunity, Fear and Sense of Control.