Erol Deran`ın İstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu`nda icra ettiği 4 taksiminin makamsal incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, çalgı icracısının kendini her şekilde ifade edebildiği, saz müziğimizin en özgür ve önemli unsurlarından biri olan taksim formu ele alınmış ve türleri tanımlanmıştır. Türk Müziği'nin en önemli icracılarından biri olan Kanun sanatçısı Erol Deran'ın hayatı ve İ.D.K.T.M.K.'sunda misafir solist olarak katıldığı 5 konserde icra ettiği 10 taksiminin içinden, 2 konser kaydı bu çalışmanın konusu olmuştur. Tamamı yayınlanmamış olan, icracının kendisinden temin edilen bu konser kayıtlarından, 4 taksim notaya alınmış ve makamsal olarak incelenmiştir. Çalışma makamsal analiz olduğu için makam ve akord hakkında bilgilere de yer verilmiştir.Seçilen ilk taksimler, 07.04.1991 tarihindeki icralar olup, Sultaniyegah ve Sultaniyegah'tan Acemkürdi'ye geçiş taksimi olmak üzere 2 eserdir. Taksimler, Bolahenk akorduna göre icra edilmiş ve bu şekilde notaya alınmıştır. Diğer taksimler ise, 24.01.1993 tarihindeki icralar olup, Nihavend ile Nihavend'ten Mahur'a geçiş taksimi olmak üzere 2 eserdir. Bu taksimler ise, Kız Neyi akorduna göre icra edilmiş, notaya Bolahenk akorduna göre alınmıştır. Notaya alınan taksimler, analiz sırasında bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümler makam seyri ve geçkilerine göre oluşturulmuş, yapılan geçkiler ayrıca porte üzerinde belirtilmiştir. Taksim notalarının tamamı ekler bölümündedir.Makamsal olarak değerlendirilen taksimler sonucunda, Erol Deran'ın taksim icrasındaki makamsal ve geçki özelliklerinden bahsedilmiş, Erol Deran'ın taksim icrası ile ilgili olarak dönem arkadaşları ve öğrencilerinden oluşan sanatçıların görüşlerine de yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Erol Deran, Kanun, Taksim, Makam, Analiz

In this study, the improvisation form, which is one of the most independent and important elements of our stringed instrument music, and through which instrument performance can express itself in any way is discussed, and its types are identified. The life of Erol DERAN, a zither player and one of the most important performers of Turkish Music, as well as 2 concert recordings among 10 improvisations performed by him during his participation in five Istanbul State Classic Turkish Music Chorus concerts as a guest soloist. 4 improvisations in these concert recordings, which have not been published completely, but provided from the performer himself, have been notated and assessed in terms of mode. Since the study comprises analyses of modes, it also includes information about mode and chord.Having been performed on 07.04.1991, the first improvisations chosen consist of 2 pieces including one Sultaniyegah improvisation as well as one transitional improvisation from Sultaniyegah to Acemkürdi. The improvisations performed according to the chord of Bolahenk have been notated in the same way. Having been performed on 24.01.1993, the other improvisations consist of 2 pieces including one Nihavend improvisation as well as one transitional improvisation from Nihavend to Mahur. These 2 improvisations performed according to Kız Neyi chord, on the other hand, have also been notated according to Bolahenk chord. The improvisations notated have been divided into sections during analysis. These sections have been formed based on the courses and transitions of these improvisations; moreover, transitions have also been shown on staff. All the notes of these improvisations are provided in Attachments.Characteristics of Erol DERAN in terms of mode and transition during improvisation performance have been discussed based on the improvisations assessed regarding mode, and the opinions of Erol DERAN's contemporaries as well as his students on his improvisation performance are also included.Key Words: Erol Deran, Zither, Improvisation, Mode, Analysis