20-40 yaş arası bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar ve ilişki istikrarı arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma 20-40 yaş arasındaki bireylerin erken dönem uyumsuz şemaları ve ilişki istikrarı ile ilişkisinin incelenmesini amaçlamaktadır. Bu amaçla internet üzerinden ilişki durumları sevgili/flört, sözlü/nişanlı ve evli olan 100 katılımcıya ulaşılmıştır. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, Young Şema Kısa Form-3 ve İlişki İstikrarı Ölçeği uygulanmıştır. Yapılan MANOVA, Regresyon analizleri ve korelasyonlar sonucunda yaşanılan en uzun ilişki süresi, yakın ilişkinin ne ifade ettiği ve şu ana dek yaşanan ciddi ilişki sayısı değişkenleri ile ilişki doyumu arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bireylerin ciddi ilişkiden ne anladıkları ile ilişki doyumu arasında fark ortaya çıkmıştır. Bu araştırmanın bulgularına göre en yüksek doyum düzeyi sözlü/nişanlı olanlarda çıkarken evli bireylerin sevgili/flört ilişkisine göre daha yüksek doyum düzeyi olduğu bulunmuştur. Araştırmada ilişki doyumunun ilişkiyi değerlendirmeye göre (çok kötüden çok iyiye doğru) artış gösterdiği bulunmuştur. İlişki süresi ve ilişki doyumu arasında bu araştırmada anlamlı fark bulunmuştur. Ancak ilişki doyumu ilişki süresi arasında doğrusal bir ilişki olmadığı görülmüştür. Yatırım boyutu ile ilişki durumu, ilişki süresi, ilişkiyi değerlendirme ve kiminle yaşandığı değişkenleri arasındaki farklar anlamlı olarak bulunmuştur. Buna göre Sözlü/nişanlı olan bireylerin evli ya da sevgili/flört ilişkisi olan bireylere göre daha yüksek yatırım düzeyi olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca ilişki doyumu, yatırım boyutu ve seçeneklerin niteliğini değerlendirmede yaş ve cinsiyet etkili bir faktör gibi görünmemektedir. Erken dönem uyumsuz şemaların ilişki istikrarı alt ölçeklerini yordama güçlerinin oldukça zayıf kaldığı bulunmuştur. Ayrıcalıklılık/ Yetersiz Özdenetim şemasının seçeneklerin niteliği alt ölçeğini anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Kusurluluk şemasının ilişki doyumunu diğer şemalara göre daha yüksek düzeyde yordama gücü olduğu görülmüştür. İç içe geçme şemasının ilişki doyumunu diğer şemalara göre daha yüksek düzeyde yordadığı bulunmuştur. Terk edilme şemasının ilişki doyumunu zayıf düzeyde yordadığı görülmektedir . Kendini feda şemasının diğer şemalara göre yüksek olarak yatırım boyutunu yordadığı görülmüştür. Onay Arayıcılık, Ayrıcalıklılık ve Cezalandırıcılık şemalarının ilişki istikrarı ölçeği toplam puanıyla pozitif yönde ilişkili olduğu sonucu bulunmuştur. Daha önce yapılan araştırmalarda erken dönem uyumsuz şemalar ile ilişki istikrarı alt ölçekleri arasında bir çalışma örneğine rastlanılmaması araştırmanın bu bulgularının özgün nitelik taşıdığını göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, İlişki İstikrarı

This study aims to analyze the relationship between early maladaptive schemas and relationship stability in the individuals aged between 20 and 40. For this purpose it is reached participants whose relationship situations are one of the beloved/flirt, engaged/fiance, and married via internet. Participants are applied to Personal Info Questionnaire, Young Schema Short Version-3 Questionnaire, and Relationship Stability Questionnaire. As a result of applied MANOVA, regression analysis, and correlations it is found that the duration of the longest relationship up to now, the meaning of the close relationship, the number of serious relationships occurred so far and the relationship satisfaction are not significantly meaningful. It is found difference between individuals' understandings from serious relationship and relationship satisfaction. According to the study's findings the highest satisfaction level is on the ones who are engaged/fiance, and also married individuals are more satisfied in their relationships in compare to individuals who have beloved/flirt. In the study, relationship satisfaction is seen increased (from worse to better) in accordance with relationship evaluation. It is found significant difference between the relationship duration and relationship satisfaction in the study. But it is seen that there is no linear relationship between the relationship duration and relationship satisfaction. The differences between investment size and the variables of relationship situation, relationship duration, relationship evaluation and with who keep company are found significant. Accordingly, it is concluded that individuals who are engaged/fiance have more investment level in comparison to others who are married and beloved/flirt. Furthermore, age and sex are not seen as an effective factor in the evaluation of relationship satisfaction, investment size, and the alternatives' quality. It is found that early maladaptive schemas remain weak in the prediction of relationship stability subscales. İnsufficient self-discipline schema significantly predicts the alternatives' quality subscale. It is seen that and enmeshment schemas have more predictive power on relationship satisfaction than any other schemas. It is seen that abandonment schema predicts relationship satisfaction in a weak level. It is found that self-sacrifice schema predicts investment size more than other schemas. It is resulted that approval Seeking, insufficient self-discipline and punitiveness schemas are positively correlated with Relationship Stability Questionnaire's total score. When recent research are scanned, research based on early maladaptive schemas and relationship stability subscales is not found; it demonstrates us that this research' indications have unique quality.Key Words: Early Maladaptive Schemas, Relationship Stability