20. yüzyıl`da bir kadın besteci: Neveser Kökdeş

Abstract

Tez çalışmasının biyografi ve analiz olmak üzere temel iki yöntemi vardır. Yöntemlerden ilki olan biyografi çalışması; tarihsel müzikolojinin yöntemleriyle, kendisiyle yapılmış röportajlar, arşiv taramaları, kendisiyle ilgili yazılmış makaleler, benzeri çalışmalar ve kişisel görüşmeler sonucunda oluşturulmuştur. Aynı zamanda Türk müziği, kadın tarihi açısından ele alınıp, gelişim süreci aktarılmaya çalışılmıştır. Yöntemlerden ikincisi olan analiz çalışmasında ise; çalışmanın temelini teşkil eden 37 şarkı formundaki eser, belirlenen parametreler doğrultusunda ayrıntılı bir biçimde; güfte, form, makam ve usul ana başlıkları altında analiz edilmiştir.Çalışmanın birinci bölümünde; kadının müzikal serüveni özetle sunulmuş ve süreç içinde şarkı formunun uğradığı değişimlere yer verilmiştir. İkinci bölümde bestecinin biyografisi ve eserlerinin listesi yer almaktadır.Üçüncü bölümde ise; `Şarkı` formundaki eserlerinden; notaları bulunan, kullanmış olduğu bütün makamlar ve usullere örnek olabilecek, çoğunlukla üçer eser olmak üzere, seçilip incelenmiştir. Dördüncü bölümde yapılan bu analiziler sonucunda belli verilere ulaşılmış, bu verilerin genel olarak değerlendirildiği gözlemler başlığı altında, grafiklerle gösterilmiştir. Beşinci bölümde ise bestekârın besteciliği hakkında elde edilen sonuçlar üzerinde durulmuştur. Devamında kaynaklar gösterilmiş, son bölüm olan Ekler bölümünde ise, bestekârın kendi el yazısı olan notalara ve kendisine ait resimlere yer verilmiştir. Bu çalışmada yapılan analizlerle elde edilen bilgi, bulgu ve yapılan tespitlerle, Kökdeş'in müzikal bakışı, anlayışı, bu anlayışla ürettiği eserlerin analizleri üzerinden teorik olarak açıklanmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Neveser Kökdeş, Şarkı, Analiz

In the thesis both biographical and analytical methods used. The biographical data, based on the historical musicology methods, gathered through archive surveys, published interviews with her and other literature on her. Besides being a musical-analytical thesis, in this work it is aimed at approaching to the subject from women history perspective. The methodology of analysis of Mrs. Kökdeş's musical works is the analysis of her works by various parameters such as lyrics, form, genre and rhythm . In the first chapter of the thesis the evolution of the women's place in music briefly exposed. This change studied through focusing on the parallel transformations on the `şarkı` (song) genre. The second chapter covers a systematic depiction of the composer's works in different features such as lyrics, rhythm, genre and variety.In the third chapter Neveser Kokdeş's works in song (şarkı) from analyzed. Her song compositions in this form categorized according to their genre (maqam) and rhythm and at least three examples for each case evaluated and analyzed. The fourth chapter is an `evaluation` chapter of the third chapter's analytical data. Wherever possible some general conclusions on her works drawn. The fifth chapter based on the former chapters' analysis, the composer's style and its place in her time and musical environment. A detailed appendix part includes the archive materials, composers handwriting notes and some photos of her.This study of Neveser Kökdeş's musical understanding and style aimed at exploring a pioneer and prominent women composer's role in Turkish music by combining historical-biographical study and musical analysis.Key Words: Neveser Kökdeş, Song, Musical Analysis.