İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde bulunan Y 207/5 numaralı Hamparsum defterinin günümüz nota yazısına çevirimi ve incelenmesi

Abstract

Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Musiki Anasanat Dalı Türk Musikisi Programında yapılan 'İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde Bulunan Y 207/5 Numaralı Hamparsum Defterinin Günümüz Nota Yazısına Çevirimi ve İncelenmesi' konulu bu çalışma yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde geçmişten günümüze Türk musikisinde kullanılan bazı müzik yazıları hakkında bilgiler verilmiş olup ardından çevirisi yapılan defterin İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesine geliş süreci ve çalışmanın amacı anlatılmıştır. İkinci bölümde Hamparsum yazısı ve yazının ortaya çıkış süreci ile ilgili bilgiler verildikten sonra Hamparsum yazısında kullanılan perdeler, süre işaretleri ve diğer işaretler yapılan tablolar ile gösterilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde; Y 207/5 numaralı Hamparsum defterinde görülen 14 makam, 17. ve 18. yüzyıllar arasında yazılmış olan belli başlı kuram kitaplarından Nayi Osman Dede'ye ait `Rabt-ı Tabirat-ı Musiki`, Kantemiroğlu'na ait `Kitabu 'İlmi'l-Musiki 'ala vechi'l Hurufat`, Kemani Hızır Ağa' ya ait `Tefhîmü'l-Makâmât fî Tevlîdi'n-Nağamât`, ve Nasır Abdülbaki Dede'ye ait `Tedkikü Tahkik` e göre mukayese edilmiştir. Ardından defterde bulunan 10 usul Kantemiroğlu'na ait `Kitabu 'İlmi'l-Musiki 'ala vechi'l Hurufat`, Nasır Abdülbaki Dede'ye ait `Tedkikü Tahkik` ve Dr. Suphi Ezgi'ye ait `Nazari ve Ameli Türk Musikisi` isimli eserlere göre, defterde bulunan 2 formda Abdülkadir Meragi, Kantemiroğlu, Kazım Uz, Ekrem Karadeniz ve Nazmi Özalp'e göre mukayese edilmiştir.Çalışmanın son bölümü olan dördüncü bölümde ise Y 207/5 numaralı defterde görülen, peşrev ve saz semailerinden oluşan eserlerin günümüz nota yazısına çeviri yazımı yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Hamparsum, Nota Yazısı, Hamparsum Defteri, Hampartzum, Musiki

The study of `Transcribing and Examination Of Y 207/5 No Hamparsum Manuscripts Found in the Rare Books Library in the Istanbul University into Today's Notation System` in the Haliç University, Institute of Social Sciences, Turkish Musical Art Major Program has been prepared as a master thesis. In the first section of the study, information has been given about some musical manuscripts used in the Turkish Musical from past to present and then arrival process of the manuscripts transcribed to the Istanbul University Rare Books Library and objective of the study have been addressed. In the second section, after giving information about the Hamparsum manuscripts and its emergence period, tone signs and time signs and other signs used in the Hamparsum manuscripts have been shown with tables. In the third section; 14 musical modes observed in the Y207/5 numbered Hamparsum manuscript have been compared to certain theory books written between 17th and 18th century such as `Rabt-ı Tabirat-ı Musiki` of Nayi Osman Dede, `Kitabu 'İlmi'l-Musiki 'ala vechi'l Hurufat` of Kantemiroğlu, `Tefhîmü'l-Makâmât fî Tevlîdi'n-Nağamât` of Kemani Hızır Ağa, `Tedkikü Tahkik` of Nasır Abdülbaki Dede. After that 10 methods found in the manuscripts have been examined according to the `Kitabu 'İlmi'l-Musiki 'ala vechi'l Hurufat`, of Kantemiroğlu, Tedkikü Tahkik` of Nasır Abdülbaki Dede, Nazari and Ameli Türk Musikisi` of Dr. Suphi Ezgi and two forms found the manuscripts examined to Abdülkadir Meragi, Kantemiroğlu, Kazım Uz, Ekrem Karadeniz and Nazmi Özalp.In the fourth section of the study that is the final section, transcription of the works consisting of Peşrev and Saz Semai form found in the Y 207/5 numbered manuscripts has been made.Keywords: Hamparsum, Musical Notation, Hamparsum's Workbook, Hampartzum