Sözden sese: Mehmet Akif Ersoy`un Çanakkale Şehitlerine şiirinin bestelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Mehmet Akif Ersoy'un Çanakkale Şehitlerine şiirinin bestelenmesi sürecinde sistematik bir yöntem belirlemek ve bu yöntemin başka şiirlerin bestelenebilmesi için model olmasını sağlamaktır. Yapılan Türkçe literatür incelemelerinde, örneğin müzikli tiyatrolar, müzikaller, opera ve operetler gibi, metinden müziğe giden süreçte besteleme teknik ve uygulamalarını belli bir yöntem önerisi ile anlatan kaynaklara çoğunlukla ulaşılamamıştır. Araştırılan uluslararası kaynaklardan fikir edinilmiş olsa da, Türkçe bir metnin ya da şiirin bestelenmesi bu çalışmanın asıl konusudur. Bu sebeple, Çanakkale Şehitlerine şiiri üzerine çalışılması bu amacı yerine getirme konusunda bir adım niteliğindedir. Başka bir ifade ile bu çalışma, Türkçe bir metin ya da şiirin müziklendirilmesi sürecinde bir model ve yaklaşım önermektedir.Çanakkale Şehitlerine şiiri içeriği, tarihsel, dönemsel ve stilistik özellikleri açısından dikkatlice analiz edilmiş, sonrasında şiir prozodi açısından incelenmiş ve duygu çözümlemesi yapılmıştır. İlk bölümde çalışmanın, arkaplanı, gerekliliği ve sahne sanatları alanına katkıları tartışılmıştır. İkinci bölümde yüzyıllar boyunca müzikal düşüncenin gelişiminde söz ve müzik ilişkisinin tarihsel arka planı sergilenmiş ve şiir sanatının müzikle kopmaz birlikteliği konusu detaylıca incelenmiştir. Üçüncü bölümde şiirin bağlamı ve konusuna dair bilgilerin tarihsel, estetik ve stilistik sunumu yapılmış ve şiir araştırmacı tarafından çözümlenmiştir. Son bölümde şiirin müzikal tasarımının gerçekleşme süreci, eserin sözden müziğe evrilme basamakları detaylıca açıklanmış ve müzikal örnekler verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Şiir ve müzik, prozodi, Çanakkale Şehitlerine şiiri, senfonik şiir, metin besteciliği.

The purpose of this work is to develop a composing method for the poem Çanakkale Şehitlerine by Mehmet Akif Ersoy and provide a systematic model for composing different poems. Most Turkish literature and research indicated that there was not a significant amount of musical theaters, musical plays, musicals and operas (music with texts) explaining the composing methods and techniques in terms of the relations between text and music. Although major musical works done in Western Classical Music provided technical information, especially related to text, poetry and music, all of them were written and composed in Western languages and their linguistic qualities. The main theme of this work is to compose a Turkish text or poem. For this reason, this work was an attempt to provide such a musical example, a composed poetry. The first section discussed the background of the study, the need for study and the significance of study. The second section displayed the literature related to musical thoughts and practices in terms of text and music. In the third section, the poem Çanakkale Şehitlerine was carefully analyzed in terms of its content, historical, cultural and stylistic aspects. Then, the prosody of poem and its emotional content were analyzed. Based on the analysis of the poem done by the researcher, the fourth section presented the composing stages and method in detail.Key Words: Poetry and Music, prosody, the poem Çanakkale Şehitlerine, symphonic poem.