Lise çağı ergenlerde benlik saygısı ile öğrenilmiş çaresizlik arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı; lise çağı ergenlerde benlik saygısı ile öğrenilmiş çaresizlik arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi 170 kadın ve 252 erkek olmak üzere toplam 422 lise çağı ergen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri `Coopersmith Özsaygı Envanteri` ve `Rosenbaum'un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği` ile toplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; lise çağı ergenlerdeki öğrenilmiş çaresizlik ile benlik saygısının düzeyi arasında anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Lise çağı ergenlerde öğrenilmiş çaresizliğin belirleyicisi olarak benlik saygısının açıklama gücü zayıftır. Ayrıca araştırmaya katılan lise çağı ergenlerin benlik saygısı ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre de anlamlı bir kararlılık gösterdiği saptanmıştır. Kadınların kendilerini algılama puanları, erkeklerin kendilerini algılama puanlarından yüksek bulunmuştur. Yine araştırmaya katılan lise çağı ergenlerin öğrenilmiş güçlülük ortalamalarının da cinsiyet değişkenine göre bir kararlılık gösterdiği saptanmıştır. Erkeklerin öğrenilmiş güçlülük puanları, kadınların öğrenilmiş güçlülük puanlarından yüksek bulunmuştur. Bilgisayarı olanların öğrenilmiş güçlülük puanları, bilgisayarı olmayanların öğrenilmiş güçlülük puanlarından yüksek bulunmuştur. Bu çalışma kapsamında ele alınan diğer sosyo-ekonomik değişkenler ile benlik saygısı ve öğrenilmiş çaresizlik davranışları arasında da anlamlı farklılıklar olduğu görülmüş, bulgular ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler : Lise çağı ergen, benlik saygısı, öğrenilmiş çaresizlik

The sample group of the study includes 422 high school adolescents. This group of 422 students consists of 170 female and 252 male students. The data of the study is collected by Coopersmith's ` Self-esteem Inventory` and Rosenbaum's `Learned Resourcefulness Schedule.`According to the results of the study, there is a significant difference between the level of self-esteem and learned helplessness. As the determinant of learned helplessness among high school adolescents, the explanatory power of self esteem is weak. Furthermore, the results revealed that the avarage self esteem scores of the participants show significant stability based on the gender variable. The self perception score of female students are higher than the male students' self perception scores. The study also showed that the avarage learned helplessness score of participants show significant stability based on the gender variable. It was found that the male participants scored higher on learned resourcefulness than female participants. Moreover, it was deducted that the participants who own a computer have higher learned resourcefulness scores than those who don't own a computer. Also, the results showed that, there are significant differences between other socio-economic variables covered in this study and learned helplessness behaviours. The findings were discussed within the frame of related literature.Keywords: High School Adolescents, Self Esteem, Learned Helplessness