Tanbûrî Cemil Bey`in Acemaşirân ve Gülizâr tanbûr taksimlerinin analizi ve karşılaştırılması

Abstract

Mûsikîde icrâ geleneğini unutmamak, yozlaşmayı önlemek ve hatta ezgi ve icrâ niteliğini artırmak; mûsikînin sahip olduğu üslûp, tavır vb. gibi unsurlara hâkim olmaya ve bu unsurları meydana getiren öğeleri incelemeye dayanır. Bu itibarla mûsikî çalışmalarında, büyük müzisyenlerin icrâlarını, ayrıntılı ve karşılaştırmalı olarak incelemek gerekir. Bu anlamda; Türk Mûsikîsi icrâsında yeni bir anlayış ve icrâ özelliği ortaya koyan en büyük saz icrâcılarından Tanbûrî Cemil Bey'in günümüze ulaşan ses kayıtlarının bilimsel yöntemlerle incelenmesi; Türk Mûsikîsi icrâ anlayışına yeni ufuklar açarken icrâ geleneğinin unutulmamasını sağlayacak ve ayrıca mûsikî eğitiminde niteliğin gelişmesine katkıda bulunacaktır. Bu tez çalışması, mûsikî için büyük önem arz eden bu gibi gereklerin yerine getirilmesine katkıda bulunmak üzere hazırlanmıştır.Bu tez çalışmasında; Türk Mûsikîsi'nin en büyük saz üstâdlarından Tanbûrî Cemil Bey'in iki taksimi ayrıntılı şekilde incelenmiş ve Cemil Bey'in Türk Mûsikîsi icrâsına etkisinin bilimsel değerlendirme ve verilerle ortaya konması amaçlanmıştır.Çalışmanın kapsamını; Tanbûrî Cemil Bey'in ilk taksimlerinden olan Acemaşiran Taksimi ile son taksimlerinden olan Gülizar Taksimi oluşturmaktadır.Bu çalışmada; kaynak tarama, inceleme – yorum, karşılaştırma, istatistiksel analiz ve sözlü görüşme gibi yöntemler kullanılmıştır.Bu tez çalışmasında evren; Türk Mûsikîsi saz icrâcılarından Tanbûrî Cemil Bey'in tüm taksimleri olup, Cemil Bey'in Acemaşiran ve Gülizar makamındaki iki taksimi ise çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır.Çalışma sonucunda; Tanbûrî Cemil Bey'in icrâsının zamana bağlı değişimi, bilimsel yöntemlerle somut biçimde ortaya konulmuş ve Cemil Bey'in icrâsının Türk Mûsikîsi icrâ geleneğindeki yeri ve etkisi bilimsel olarak değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Tanbûrî Cemil Bey, Türk Mûsikîsi, taksim, icrâ

Always considering the tradition in Turkish Classic Music, avoiding musical degeneration and also producing more quantifiable lyrical music is considered depending on knowing and analyzing the style and form of the subjects within the music. Therefore, first of all, in order to clarify these factors, one must well examine the works of prominent musicians according to comparative methodology. In this regard, it will shed light on the musical performance of one of the greatest Turkish players, Tanburi Cemil Bey, when it is meticulously studied on the old voice records of the musical performance of the Tanburi Cemil Bey. In this vein, this thesis undoubtedly will contribute to understanding of traditional classical music in the late Ottoman Era.In this thesis, particularly two important performances of the Tanburi Cemil Bey will be analyzed and thus it aims to scientifically understand the influence of the works of the Tanburi Cemil Bey to the traditional classical music. The study attempts to examine the Tanburi Cemil Bey's Acemaşiran and Gülizar taksims. In addition, comparative method, literature analyses, research analyses and statical analyses will be used throughout the thesis. While his all works will be taken into consideration, Tanburi Cemil Bey's two taksims will be particularly examined as samples in this study.In the conclusion, it is tried to be define that Tanburi Cemil Bey's musical works had changed as time went by however his contribution to classical music is also re-visited in the light of the new studies in terms of the development of the traditional music which he tremendously contributed by his musical performance.Key Words: Tanburi Cemil Bey, Turkish Music, Taksim, Performance