Panik bozukluğu tanısı olan yetişkin bireylerde benlik saygısı ile anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Panik atak ve anksiyete bozuklukları, benlik saygısı ve sosyal görünüş kaygısı üzerine etki edebilen klinik durumlardır. Benlik saygısının yüksek olması yaşam kalitesinin yükselmesini sağlarken diğer taraftan panik atak ve anksiyeteye karşı önleyici bir faktör olmaktadır. Bu çalışmada erişkinlerde görülen panik atak ve benlik saygısı düzeylerinin anksiyete derecesi arasında nasıl ve ne düzeyde bir ilişki olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma 2017 yılının ocak ve mayıs ayları içerisinde Türkiyenin çeşitli illerinde yaşayan, İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Hastanesine gelen 30-50 yaş aralığında olan panik bozukluk teshisi almış hastaların 30-50 yaş aralığında erişkin olgular üzerinde yapılmıştır. Çalışmada tesadüfi örnekleme yöntemine göre seçilen 250 kişi katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formunun yanı sıra Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Anksiyete Bozukluğu Şiddet Ölçeği, ve Beck Anksiyete Ölçekleri anketleri kullanılmıştır. Betimsel ve ilişkisel tarama modelinin analizinde SPSS 23.0 programından yararlanılmıştır. Araştırmada, verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzdelik, aritmetik ortalama, standart sapma, min-max değerler, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA),Pearson Kolerasyon, Kolmogrov Smirnov testi ve Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Çalışmaya katılan yetişkinlerin yaş ortalaması 35,33± 5,41 yıl olurken, bunların %51,6'sı kadın ve %48,4'ü erkekti. Ayrıca çalışmadaki katılımcıların %54'ü evli olurken, %62'sinin bir iş sahibi olduğu ve %35,2'sinin lise mezunu olduğu saptandı. İç tutarlık katsayısı olarak alfa değeri Benlik Saygısı Ölçeğinde 0,717, Beck Anksiyete Ölçeğinde ortalama 0,897 ve Panik Bozukluk Ölçeğinde ortalama 0,752 olarak bulundu. Beck Anksiyete Ölçeğine ait puan ortalamaları araştırmaya katılan yetişkinlerin yaş durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterirken Panik bozukluk ölçeğinde yaş ile anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Benlik saygısı, Hayalperestlik ve Psikosomatik belirtiler ortalaması yetişkinlerin yaşlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir. Ayrıca Benlik saygısı, Eleştiriye Duyarlılık, Hayalperestlik, Tartışmaya katılabilme derecesi ve Psikosomatik belirtiler ortalaması yetişkinlerin cinsiyetine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir. Bu alt boyutların ortalama puanı kadınlarda daha yüksek olduğu saptanmıştır. Panik bozukluk ölçeğine ait puan ortalamaları araştırmaya katılan yetişkinlerin öğrenim durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermiştir. Bunun yanı sıra Eleştiriye Duyarlılık, Depresif duygulanım, Kişilerarası ilişkilerde tehdit hissetme, Tartışmaya katılabilme derecesi ve Psikosomatik belirtiler ortalaması yetişkinlerin öğrenim durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir. Medeni durum ile Panik bozukluk ve beck anksiyete alt puan ortalamaları ile medeni durum arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemiştir fakat Psişik izolasyon, Tartışmaya katılabilme derecesi ve Eleştiriye Duyarlılık yetişkinlerin medeni durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir. Ayrıca Rosenberg benlik saygısı ölçek alt boyutlarından Kendilik kavramının sürekliliği, Hayalperestlik, Tartışmaya katılabilme derecesi ve Eleştiriye Duyarlılık yetişkinlerin çalışma durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir. Çalışmanın sonucunda, Panik Bozukluk, Rosenberg Benlik Saygısı Envanteri ve Beck Anksiyete arasında anlamlı ve kuvvetli ilişkiler bulunduğu, Rosenberg Benlik Saygısı Envanterinin alt boyutlarından olan Tartışmalara katılabilme derecesi ile Beck Anksiyete arasındaki olumsuz yönde ve anlamlı olmasına karşın daha zayıf bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca düşük benlik saygısının, panik atak ve anksiyete bozukluklarının kadınlarda daha çok görüldüğü gözlemlenmiştir. Bu sonuçların literatürle uyumlu olarak anksiyete bozuklukları ile düşük benlik saygısı ve panik atak bozuklukların birlikteliğini destekler nitelikte olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Yetişkin, Panik Atak, Benlik Saygısı, Anksiyete

Panic attacks and anxiety disorders are clinical conditions that can affect self-esteem and social anxiety. High self-esteem increases the quality of life while the other side is a preventive factor against panic attacks and anxiety. In this study, it was aimed to examine how and in what degree the level of panic attacks and self-esteem in adults is related to anxiety level. The study was conducted on adult cases in the age range of 30-50 years of patients with panic disorder in the age range of 30-50 years who came to Istanbul University Cerrahpaşa Medical Faculty Hospital of İstanbul University, who lived in various illnesses of Turkey in January and May of 2017. 250 people selected according to random sampling method participated in the study. Rosenberg Self-Esteem Scale, Anxiety Disorder Violence Scale, and Beck Anxiety Scales questionnaires were used as a data collection tool. SPSS 23.0 program was used in the analysis of the descriptive and relational screening model. In the study, frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, min-max values, t-test, one way variance analysis (ANOVA), Pearson Correlation, Kolmogov Smirnov test and Kruskal Wallis H test were used in the analysis of data.The average age of the participating adults was 35.33 ± 5.41 years, of which 51.6% were female and 48.4% were male. It was also found that 54% of the participants in the study were married, 62% had a job and 35.2% had a high school diploma. The internal consistency coefficient was found to be 0,717 on the Alpha Resume Scale, 0,897 on the Beck Anxiety Scale and 0,752 on the Panic Disorder Scale. The mean score of the Beck Anxiety Scale showed a statistically significant difference according to the age of the adults participating in the survey. There was no significant relationship with age at the panic disorder scale. The self-esteem, imagination and psychosomatic symptom averages showed statistically significant differences according to the ages of the adults. Also, the self-esteem, Criticism, Imagination, Level of participation in the discussion and Psychosomatic symptom averages showed statistically significant differences according to the sex of the adults. The mean score of these sub-dimensions was found to be higher in women. The mean scores of the panic disorder scale showed a statistically significant difference according to the education status of the adults participating in the study. In addition to this, there was a statistically significant difference according to the education level of adults, the Criticism of Sensibility, Depressive Affect, Perceived threat to interpersonal relations, Level of participation in discussion and Psychosomatic symptom averages. There was no statistically significant difference between marital status, panic disorder, and beck anxiety subscale averages and marital status, but psychological isolation, level of involvement in debate and Criticism were statistically different according to the marital status of adults. Furthermore, continuity of the concept of self, Imagination, level of participation in debate and Criticism of Sensibility showed statistically significant differences according to the working status of adults from Rosenberg self-esteem scale sub-dimensions.As a result of the study, a weaker relationship was found between Beck Anxiety and Negative Anxiety, although there was a significant and strong relationship between Panic Disorder, Rosenberg Self-Esteem Inventory and Beck Anxiety, which is the subscale of the Rosenberg Self-Esteem Inventory. It has also been observed that low self-esteem, panic attacks and anxiety disorders are more common in women. These findings were consistent with the literature, suggesting anxiety disorders, low self-esteem and panic attacksKeywords: Adult, Panic Attack, Self-Esteem, Anxiety