Sultan III. Selim döneminde geleneksel Türk süslemelerinin Avrupa giysi modası ve sanatına etkisi

Abstract

Avrupa'da XV.yüzyılda başlayan ve en parlak dönemini XVIII.yüzyılda yaşayan,müzikten edebiyata,sahne sanatlarından dönemin modasına kadar etkili olan Turquerie,uzunca bir süre Avrupa'da Türk temalarının taklit edildiği bir moda akımı oluşturmuştur.Türk sanatı unsurlarının ve motiflerinin yer aldığı sanat eserleri ve eşyalar Turquerie olarak isimlendirilmiştir. XV.yüzyılda korku yaratan Osmanlı Devleti,İstanbul'u fethetmesiyle Avrupa'da büyük bir tehlike olarak görülmüştür.Batı Devletleri,Osmanlı'yı korku unsuru olarak nitelendirmişler ve aynı zamanda korku duydukları imparatorluğa hayran olmuşlardır.Avrupalıların bu hayranlığı,Doğu'yu tanıma isteklerini körüklemiş ve gerek sosyo-kültürel gerek sanatsal açıdan Turquerie'nin temelleri atılmıştır.Bu çalışmada Turquerie olgusunun en parlak dönemi özellikle Osmanlı padişahı III.Selim ile ilgili incelemeler ortaya koyulmuştur.Batı ile Doğu arasındaki etkileşimler tarihsel bir perspektif ile ele alınmıştır.Çalışmanın üçüncü bölümünde,Osmanlı'nın Batılılaşma sürecine girmesi ile Avrupa'dan örnek alarak yaptığı siyasi,askeri,ekonomik reformlar ve aynı zamanda Avrupa'da Türk imajının tanınmaya başlandığı,Batı'da Doğu etkisinin baş gösterdiği süreç incelenmiştir.Çalışmanın dördüncü bölümünde XVIII.yüzyılda reformlarıyla kendisinden söz ettiren III.Selim'in Batı ile karşılaştırmalı yenilik faaliyetleri ve sanatsal çalışmalarına değinilmiş,ayrıca III.Selim'in kurduğu daimi elçiliklerin Turquerie modasını nasıl canlandırdığı incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise,Avrupa'nın Osmanlı'ya karşı beslediği,korku duygusunun yerini hayranlığa bırakması sonucunda Avrupa'da hızla yayılan Tuequerie'nin tarihsel perspektif içerisinde ortaya çıkmasındaki faktörler ve Avrupa'da iç mekandan sahne sanatlarına,edebiyattan modaya kadar uzanan bu akım,sebep sonuç içerisinde incelenmiştir.

Turquerie, which started in the 15th century in Europe and lived its most brilliant period in the 18th century, was effective from music to literature and from the performing arts to the fashion of the period. art works and items are named as Turquerie.The Ottoman Empire, which created a horror in the 15th century, was seen as a major danger in Europe when it conquered Istanbul. Western States described the Ottomans as a fear factor and at the same time admired the empire they feared. This admiration of the Europeans fueled the desire to recognize the East and laid the foundations of Turquerie in terms of socio-cultural and artistic aspects. In this study, the most brilliant period of the Turquerie phenomenon, especially the Ottoman sultan III.Selim has been examined.In the third part of the study, the political, military and economic reforms made by taking the example of Europe as a result of the Westernization process of the Ottoman Empire as well as the process of Eastern influence in the West, where the Turkish image in Europe has begun to be recognized, has been examined.In the fourth part of the study, it is mentioned that III.Selim, which talked about the reforms in the XVIII. also, it was examined how the permanent embassies established by III.Selim portray Turquerie fashion.In the last part of the study, Europe's fascination with the Ottomans caused the fear to be replaced by admiration factors of the emergence of Tuequerie in Europe in the historical perspective and the flow of this movement from the interior to the performing arts, from literature to fashion in Europe have been examined in the result.Turqueri fashion is not known enough in our country despite the fact that it shows its effects nowadays and it is one of the cornerstones of today's fashion.The aim of the thesis study, which is supported by written and visual sources, is that Turquerie fashion, which is one of the cornerstones of the inspiration of textiles and fashion industry in Europe in the past, in the fine arts and especially in the fashion of clothing, is still effective today as the fashion of Orientalism. it is hoped that the study will shed light on new researchers in order to emphasize, introduce and sustain our own culture to the new generation.