Yetişkin lösemili hastaların algıladıkları sosyal destek ile stres düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışma, yetişkin lösemili hastaların algıladıkları sosyal destek sistemleri ile stres düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla tanımlayıcı ve analitik olarak planlandı.Araştırma, İstanbul Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Medikal Onkoloji Merkezi'ne günlük olarak gelen ve hastanenin Hematoloji-Onkoloji servisinde yatarak tedavi gören lösemi tanısı alan 109 yetişkin hasta ile yapıldı.Verileri araştırmacı tarafından literatür taranarak hazırlanan Sosyo-Demografik Bilgi toplama Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Stres Düzeyi Ölçeği ile toplandı. Elde edilen bulguların değerlendirilmesinde; istatistiksel analizler için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 15.0 programı, Oneway Anova testi, Student t testi kullanıldı. Anketin geçerlilik güvenilirliği, Reliability analizi ile Cronbach's alpha katsayısı stres düzeyi ölçeğinin 0.732, çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin 0.879 olarak bulundu. Parametreler arasındaki ilişkinin incelenmesinde Pearson korelasyon testi kullanıldı. Sonuçlar %95'lik güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi.Stres düzeyi puanı ile, çok boyutlu algılanan sosyal destek toplam puanı arasında negatif yönlü, %33.9 (orta) düzeyinde ve istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı bir korelasyon bulundu (r:-0.339; p:0.001; p<0.01).Lösemi tanısı alan yetişkin hastalar tanı konduktan itibaren stres düzeylerinin yüksek olduğu ve daha çok ailesinden destek aldığı görüldü (p<0.05).?Kadınların tanı aldıktan sonraki stres düzeyleri, erkeklerin stres düzeylerinden yüksek olduğu saptandı (p<0.01).?Erkeklerin kadınlara göre en çok sosyal desteğin alt gruplarından olan özel insan desteğini daha çok kullandıkları saptandı (p<0.05).?Erkeklerin hastalık tanısı sonrası sosyal desteğin tüm boyutlarını kadınlardan daha iyi algıladıkları ve kullandıkları saptandı (p<0.05).?Sıkıntı ve üzüntü anında ailesini yanında isteyen hastaların algıladıkları aile desteğinin yakın çevre ve arkadaş çevresini yanında isteyen hastalardan daha yüksek olduğu saptandı (p<0.05).?Hastalar lösemi tanısı aldıktan sonra ailesinin veya yakın çevresinin hasta bireye olan davranışlarında iyi yönde değişiklikler olduğunu fakat ani yapılan davranış değişikliğinin stres düzeyini arttırdığı saptandı (p<0.01).Anahtar Kelimeler: Lösemi, algılanan sosyal destek, stres, stres düzeyi.

This study is planned for the supplementary and analytic works to determine the relations between the social support systems and stress levels as perceived by adult leukemia patients.The study has been conducted by the participation of 109 adult leukemia patients diagnosed as such and hospitalized by Hematology/ Oncology department of Medical Oncology Center of Florence Nightingale Hospital, Gayrettepe and İstanbul.Pertinent data have been compiled on the basis of Social-Demographical Data Compiling Form, Multi Dimensional Perceived Social Support Measure and Stres Level Measure designed by the author. In assessment the data compiled, the use of SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 15.0 software has been made for the statistical analysis, as well as Oneway Anova testing and Student-T testing. The validity and reliability of the survey have been verified by finding upon Reliability Analysis and Cronbach Alpha Coefficient, which are turned the stres measure of 0.732 and multi-dimentional perceived social support measure of 0.879. Pearson correlation testing was used in analyzing the relations between the parameters. The results have fallen within 95% reliability range, with the significant level of p<0.05.By making the use of the stress level point, multi-dimensional perceived social support point has turned to be tending to the negative, at 33.9% (medium) level, in combination with a significant correlation (r:-0.339; p:0.001; p<0.01) at an advanced level.?The patients diagnosed as leukemia were determined as being at high stres level, mainly supported by their families (p<0.05).?The woman have been determined to be et higher stress level than the men, underwent upon the diagnosis.?The men have been determined to the make advantage of the human support than the women, which has been determined as dominating mode of support.?The men have been determined as being capable of perceiving and taking advantage of all social supports than the women (p<0.05).?The patients seeking the company of their families in their troubled and aggreived status have perceived higher level of family supports than those patients who are seeking their close relatives and friends (p<0.05).?It has been determined that, upon leukemia diagnosis, the patients have perceived beter attitudes from their family members and close relatives and that any anstantaneous changes in such attitudes have increased their stres levels (p<0.01).Key Words: Leukemia, perceived social support, stres, stres level.