Hemodiyaliz tedavisi sırasında gelişen akut komplikasyonların görülme sıklığı ve bu komplikasyonlarda yapılabilecek girişimler ile ilgili hemşirelerin bilgilerin değerlendirilmesi

Abstract

Hemodiyaliz Tedavisi Sırasında Gelişen Akut Komplikasyonların Görülme Sıklığı ve Bu Komplikasyonlarda Yapılabilecek Girişimler İle İlgili Hemşirelerin Bilgilerin DeğerlendirilmesiBu çalışma, diyaliz tedavisi esnasında oluşan komplikasyonlar ile hemşirelerin karşılaşma sıklığını ve geliştikten sonra yapılabilecek girişimler ile ilgili bilgilerini değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı ve analitik olarak planlandı.Araştırmanın örneklemini İstanbul İlinin Avrupa yakasında bulunan hemodiyaliz ünitelerinde çalışan 154 hemşire oluşturdu. Veriler, araştırmacı tarafından literatür taranarak hazırlanan 39 soruluk anket formu kullanılarak toplandı. Veri sonuçları bilgisayar ortamında; yüzdelik ve ki-kare testleri ile analiz edildi. p< 0,05 anlamlı kabul edildi.Araştırmaya katılan hemşirelerin çoğunun özel diyaliz merkezlerinden çalıştıkları, 26-33 yaş grubunda, sağlık meslek lisesi mezunu olduğu, meslekte 0-5 yıl arası çalıştıkları, diyaliz sertifikaları olduğu ve ünite hemşiresi olarak çalıştıkları saptandı.Araştırmada hemşirelerin diyaliz tedavisi esnasında oluşan komplikasyonlardan en çok hipotansiyon (%92.86) ile karşılaştıkları; az rastlanan daha ciddi komplikasyonlardan kanamada yapılabilecek girişimlerle ilgili bilgilerinin yetersiz olduğu; hemodiyaliz tedavisi esnasında karşılaşılan komplikasyonlarda yapılabilecek girişimler ile sosyo demografik özelliklerin karşılaştırılmasında yaş, diyalizde çalışma sertifikası ve çalıştığı konum ile aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu saptandı (p<0,05).Hemşirelerin diyalizde çalışma sertifikası olanlarının komplikasyonlarda yapılacak girişimlerde daha doğru bilgilere sahip olması beklenirken diyalizde çalışma sertifikası olmayan hemşireler ile aralarında fark bulunmadığı ve hipotansiyonda, krampta, kaşıntıda, baş ağrısında, kanamada yapılabilecek girişimin doğru, yanlış ve bilmiyorum olarak değerlendirilmesinde diyalizde çalışma sertifikası olan hemşirelerin sayı olarak diyalizde çalışma sertifikası olmayan hemşirelere göre bilgi düzeylerinin daha düşük olduğu sonucuna varıldı (p<0,05).Anahtar Kelimeler: Kronik Böbrek Yetmezliği, Hemodiyaliz, Hemodiyaliz Komplikasyonları, Hemodiyaliz Hemşiresi.

Evaluation of the Frequency of the Acute Complications That Develop During Hemodialysis Treatment and the Knowledge of the Nurses About the Interventions That Can Be Done for These ComplicationsThis study has been carried out descriptively and analytically to determine the frequency of the complications that the nurses face during dialysis treatment and to evaluate the knowledge of those nurses about interventions that can be done after complications occur.The sample included 154 nurses who work in dialysis centers in the European part of İstanbul. The data was collected using a 39-question questionnaire which was prepared by the researcher by literature search. The results were evaluated statistically by the Frequency and Chi Square Tests, where p<0,05 was assumed meaningful.It was observed that the majority of the nurses who participated in the study were working at private dialysis centers, they were between the ages of 26 and 33, they graduated from high schools that specialize in health-care, they had experience between 0 and 5 years, they had dialysis certificates, and they were working as unit nurses.In this study, we found that the nurses face hypotension most frequently (92.86%) among all complications during dialysis treatment, and they have insufficient knowledge about interventions for the less frequently occurring, but more serious, bleeding complication. We also found statistically meaningful (p<0,05) differences between the intervention that the nurses can do for a complication that occurs during hemodialysis and the socio-demographic characteristics of age, having a certificate, and the nurse's position.While it would be expected that the nurses with dialysis certificates to be more knowledgable about the interventions for complications, we found no difference between the nurses with certificates and the nurses without certificates. We also found that for the questions about the interventions during hypotension, cramps, itching, headaches, and bleedings, the nurses with certificates chose the don't know option, among the three choices of correct, wrong, and don't know, more frequently than the nurses without certificates (p<0,05).Keywords: Chronic Kidney Failure, Hemodialysis, Hemodialysis Complications, Hemodialysis Nurse.