Karaciğer transplantasyonlarında sağ lop vericilerinin yaşam kalitelerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, karaciğer transplantasyonlarında sağ lop donörlerinin yaşam kalitesinin incelenmesi amacıyla retrospektif ve tanımlayıcı bir araştırma olarak yapıldı.Transplantasyon merkezlerinin, organ gereksinimi ve ölü donör organ temini arasındaki dengesizliği gidermeye yönelmesiyle birlikte, canlı donör organlarının kullanımı son yıllarda hızla artmıştır. Böylece, donörlerin bakım kalitesinin arttırılması ve organ bağışı sonrası sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi detaylarının iyi bilinmesi önem kazanmaya başlamıştır.Bu nedenle 2007-2009 yılları arasında İstanbulda özel bir hastanede karaciğer sağ lop donörlerinin yaşam kalitesi retrospektif olarak incelendi. Çalışmaya dahil edilen 63 donör tarafından organ bağışından en az 3 ay sonra standart SF-36 yaşam kalitesi skalası formu ile sosyo-demografik özellikleri içeren ve 10 maddeden oluşan ek form dolduruldu. Elde edilen veriler Mann Whitney U ve Kruskall Wallis testleri ile birlikte analiz edildi.Seride mortalite yoktu. Karaciğer transplantasyonu için sağ lop hepatektomi yapılan donörlerin fiziksel ve mental sağlık skorları sırasıyla 53.42 ± 8.003 ve 48.31 ± 5.741 bulundu. Sağ hepatektomisine giden donörler ile Türkiye genel populasyonunun fiziksel ve mental sağlık düzeyleri benzerdi. 40 yaşından küçük donörlerin fizisel sağlık skorları daha yüksek bulundu (p<0.002). Normal günlük yaşama dönme süresi ile fiziksel sağlık skorları karşılaştırıldığında, aralarında ters orantılı bir ilişki gözlendi. Diğer yandan donörlerin %92.1'inin donör olmaktan memnun kaldıkları belirlendi. Bu sonuçlar, karaciğer donörlerinin Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesi (HRQoL)'nin, karaciğer donörlerinde olumsuz yönde etkilenmediği kanısına varıldı. Çalışmanın sonuçlarını desteklemek için ileri prospektif boylamsal çalışmalar yapılması gerekmektedir.Anahtar kelimeler : Canlı Donör Karaciğer Transplantasyonu, Sağ Lop Vericileri, Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesi, SF- 36, Hemşirelik

Evaluation of Quality of Life among Live Right Lobe Donors in Liver TransplantationThis is a retrospective - descriptive study and the aim of the study was to determine the quality of life in liver transplantation donors after the right hepatectomy.As transplant centers seek to alleviate the increasing imbalance between the demand for transplantable organs and the supply of deceased donor organs, the use of living organ donors has expanded in recent years. To improve donor quality of care, details for post-donation health-related quality of life (HRQoL) must be identified.For this purpose, HRQoL survey on 63 right lobe liver donors were examined retrospectively in a transplantation unit of a private hospital at Istanbul between 2007-2009. A standard SF-36 form and additional form, for socio-demografic variables which includes 10 questions, were completed by 63 donors at least 3 months after the donation.Socio-demographic variables were analyzed with numbers, percentages and physical and mental health scores were analyzed with Mann Whitney U test and Kruskall Wallis test.There were no donor mortality. The mean physical and mental health scores of these donors were 53.42 ± 8.003 and 48.31 ± 5.741 respectively. These scores were compared with scores of general Turkish population and there were similar. Mean physical health scores of donor who younger than 40 years-old, were better than others (p<0.002). There was statistically adverse relation between physical health scores and the time period of getting back to normal life. It is observed that 92.1% of all donors were pleased with being liver transplantation donors.This study demonstrates that (it is concluded that), the HRQoL of these donors was not adversely affected by the donation process and surgery. However, further prospective longitudinal studies with larger sample sizes are needed to confirm the results of this study.Keywords: Living Donor Liver Transplantation, Right Lobe Donors, Health Related Quality of Life, SF-36 and Nursing