Diyaliz tedavisine başlanmayan kronik böbrek yetmezliği hastaları ile hemodiyaliz tedavisi olan hastaların yaşam kalitelerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırma, diyaliz tedavisine başlanmayan kronik böbrek yetmezliği (KBY) hastaları ile hemodiyaliz (HD) tedavisi gören hastaların yaşam kalitelerini karşılaştırmak amacıyla planlandı.Çalışmanın evrenini, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi nefroloji polikliniğine müracaat eden (N:225) KBY hastası ile aynı hastanenin HD ünitesinde ve Uğur diyaliz merkezinde tedavi gören toplam (N:285) hasta, örneklemi ise çalışmanın yapıldığı tarihler arasında (16.04.09-10.07.09) araştırmaya katılmayı kabul eden (n:100) KBY hastası ile, (n:100) HD hastası oluşturdu.Araştırmanın verileri, hastaların sosyo-demografik, hastalığa ilişkin özelliklerini belirleyen anket formu ve SF-36 yaşam kalitesi ölçeği kullanılarak toplandı. Sonuçlar; sayı, yüzde, ortalama olarak verildi, istatistiksel analizde Pearson Korelasyon, Independent Samples t Test, One-Way ANOVA ve Post Hoc Tukey testleri kullanılarak değerlendirildi.Her iki grupta yaş arttıkça yaşam kalitesi düşmüştür. Evli olanların yaşam kalitesi bekar olanlara göre daha yüksektir. Hastaların eğitim durumu arttıkça yaşam kaliteleri artmaktadır. Yarım gün çalışanların tam gün çalışanlara göre, ekonomik durumu iyi olanların olmayanlara göre yaşam kalitesi yüksektir. KBY ve HD hastalarında hastalık süresi arttıkça yaşam kalitesi düşmektedir. HD süresi arttıkça yaşam kalitesi düşmektedir. KBY ve HD hastalarında eğitim alanların yaşam kalitesi eğitim almayanlara göre, önerilen diyete uyanların yaşam kalitesi uymayanlara göre, ilaçlarını düzenli kullanan hastaların yaşam kalitesi kullanmayanlara göre, EPO tedavisi alan hastaların yaşam kalitesi almayanlara göre yüksektir. Baş dönmesi, bulantı-kusma, iştahsızlık, barsak hareketlerinde düzensizlik semptomları HD hastalarında KBY hastalarına göre, yürüme-koşma esnasında dinlenme ihtiyacı hissetme semptomu KBY hastalarında HD hastalarına göre daha fazla görülmektedir.Diyaliz tedavisinde olmayan KBY ve HD tedavisinde olan hastalarda yaşam kaliteleri düşük olarak tespit edildi. Ancak aralarında karşılaştırma yapıldığında KBY hastaların yaşam kalitesi diğer gruba göre istatistiksel olarak daha yüksek bulundu. Bu çalışma sonuçlarına göre hastaların yaşam kalitesi düzenli aralıklarla ve farklı boyutları ile değerlendirilmeli ve gereksinimlerine göre eğitimler planlanmalıdır.

This study was planned to compare quality of life (QoL) in chronic renal failure (CRF) patients not receiving dialysis and those receiving haemodialyis (HD).The population of the study was CRF patients referred to Gulhane Military Medical Academy Haydarpasa Educational Hospital nephrology outpatient department (N: 225), and those receiving haemodialysis in the same hospital and Ugur dialysis center (N: 285). The sample consisted of 100 CRF patients and 100 HD patients in the time of the study (16.04.09-10.07.09) who accepted to participate.The data was collected with a questionnaire evaluating sociodemographic and disease-related characteristics and SF-36 QoL scale. The results were summarized by some descriptive statistics. Pearson correlation, Independent Samples t-test, One-Way ANOVA and Post Hoc Tukey tests were used in data analysis.In both groups the QoL fell with increasing age. Married patients had a better QoL than single ones. The QoL improved with higher level of education. The QoL of those working part time were better than full-time workers, and those with a better economic status had a better QoL. The QoL decreases as the duration of disease and HD increases. Similarly, those receiving education about the disease and HD, those carrying diet recommendations, those using their medicines regularly, and the ones who have received EPO therapy had a better QoL. Symptoms of vertigo, nausea-vomiting, loss of appetite, irregularity in bowel movements were seen more in CRF patients, while need to rest during walking or running was seen more in HD patients.The QoL of CRF patients not receiving dialysis treatment and those receiving HD was found to be low in this study. Yet, when the two groups were compared statistically, the QoL of CRF group was found to be better than the other group. This study has shown that the QoL of CRF patients must be evaluated regularly and multidimensionally and education plans must be realized in the light of requirements. Accordingly, dynamic educational plans were put into practice with the information gathered from this study.