Kemoterapi tedavisi gören onkoloji hastalarında port kateterlere bağlı komplikasyonlar; retrospektif bir çalışma

Abstract

Araştırma; onkoloji hastalarında uygulanan ve cilt altına yerleştirilen port katetere bağlı komplikasyon gelişimini incelemek amacıyla yapıldı. Araştırma İstanbul'da özel bir vakfa ait iki hastanede gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini Ocak 1999- Aralık 2009 tarihleri arasında port kateter takılan ve kemoterapi tedavisi alan 540 olgu; örneklemi ise 407 olgu oluşturdu. Veriler araştırmacının hazırladığı çalışma izlem şeması ile toplandı. İşlem şemasında, olguların demografik ve hastalık özelliklerine ilişkin sorular ve çalışmanın bağımlı değişkeni olan port kateterlere bağlı komplikasyonlara yönelik sorulara yer verildi.Verilerin istatistiksel analizi bilgisayar ortamında NCSS 2007 paket programı ile yapıldı. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metodlar ile (ortalama, standart sapma, sayı ve yüzdelik dağılımları) ki-kare analizi (pearson ve yates düzeltmesi) kullanıldı. Anlamlılık p<0,05 düzeyinde kabul edildi.Araştırmada; olguların %58.2'sinin 41-64 yaş aralığında , %56'sının kadın ve %49.9'unda alt GIS Ca olduğu belirlendi. Olguların %83.8'inde port kateterin sağ subklavien vene takıldığı, %52.4'ünde portun 1-2 yıl kaldığı ve ortalama kalış süresinin 17.58 ay olduğu görüldü. Olguların %44.7'sine porttan tek ilaç tedavisi uygulandığı, %90.7'sinde komplikasyon görülmediği ve komplikasyon görülen olguların %50'sinde oluşan komplikasyonun enfeksiyon olduğu saptandı. Sol subklavien vene port kateter takılan olguların komplikasyon gelişme oranı, sağ subklavien vene port kateter takılan olgulardan anlamlı olarak daha yüksek bulundu ( ? 2= 11.503 p=0.001).Port kateter takılı hastalarda en fazla gelişen komplikasyonun enfeksiyon olduğu, port kateter takılan onkoloji hastalarında yaş, cinsiyet, hastalık türleri, portun kalış süresi ve porttan uygulanan ilaç sayısının komplikasyon gelişiminde etkili olmadığı; portun takılış yönünün enfeksiyon gelişiminde rol oynadığı sonucuna varıldı.Anahtar Sözcükler: İmplante Port Kateter, Kateter Bakımı, Kateter Komplikasyonu

-The research was aimed to examine the development of complications due to subcutaneous port catheters on chemotherapy patients. Research was conducted at two hospitals in Istanbul, which belonged to a private foundation. The universe of the study was formed 540 chemotherapy cases with port catheter implement between January 1999 and December 2009. The sample group was 407 cases. Data was collected with study observation scheme that had been created by the researcher. On the process scheme were questions relevant to demographic and disease features of the cases and dependent variable of the study, complications due to port catheters.Statistical analyses of the data was processed on computers with NCSS 2007 application pack. While study data was examined, definitive statistical methods (average, standard deviation, number and percentage distributions) and with chi square analysis (Pearson and Yates corrections) were used. Significance was assumed at p<0,05 level.In the study, it was determined that 58,2% of the cases were between 41-64 of age; 56% of them were women and 49,9% had GIS Ca. It was observed that the port catheters were placed on right subclavian vein on 83,8% of the cases; ports were remained for 1-2 years on 52,4% of the cases and the median duration was 17,58 months. It was determined that single medication had been injected through the port on 44,7% of the cases; no complications had been observed on 90,7%; and complications were infections on 50% of the cases, which have been observed to have complications. Complication development ratio on the cases, which had port on left subclavian vein was observed to be substantially higher than those, which had port on right subclavian vein ( ? 2= 11.503 p=0.001).